Chương III
Một xóm nhỏ dựng lên ở cửa rừng Suối Cát. Ngày ngày nhà thì đi đào củ mài, củ chóc. Nhà vỡ bãi tra ngô, trồng sắn. Nhà làm than, kiếm củi. Nhà tát suối bắt cá, đặt bẫy bắt gà gô, cầy cáo. Những ngày đầu, họ đi đổi lấy gạo muối. Dần dần họ phá hoang cầy cấy, nuôi thêm cả lợn nái. Những lũng những đồi ở chung quanh đều thành ruộng, thành bãi, thành vườn. Ai nấy đều đủ ruộng cấy lúa, đủ bãi trồng sắn, trồng mía, đủ vườn trồng bầu bí, rau đỗ. Rồi nhà nào cũng có trâu có lợn. Họ đã bắt rừng sâu cho họ đủ thóc, đủ ngô ăn từ vụ này sang vụ khác và cả thịt, cá, rau đậu.
Thấm thoắt đã được ba vụ gặt mùa.
Sáu bếp tha hương đã ăn ba Tết ở cửa rừng.
Mấy nhà lại thêm trẻ con. Những đứa trẻ mới ngày nào còn cởi truồng hay cả ngày chạy nhổng đánh khăng đánh kháo, giờ đều đi chăn trâu, chăn bò, chăn vịt. Có đứa tập cầy, tập cấy và dệt vải nữa. Ai ai cũng vui ra mặt. Cả vợ chồng cụ Trọng cũng hết buồn phiền. Vợ chồng cụ người vùng Nam Định được mỗi mình anh Trọng. Anh không gánh mà chỉ vác, chỉ đội. Một cây gỗ bốn người khỏe khiêng còn chật vật, anh vác chạy như vác bó củi chôm. Ngô đóng bốn thúng vào chiếc bồ cật, anh đội cả bồ đi chợ. Chỉ mình anh Trọng là cầy bừa vừa ý cụ Đông. Nhà nào được anh làm đổi thì như được của. Thường thường anh chỉ làm giúp cho những nhà neo bấn hay có người bị đau ốm. Ruộng bãi nhà cụ Trọng bao giờ cũng cầy cấy trồng trọt xong trước nhất. Anh Trọng cũng đi rừng. Anh toàn đi những chỗ chưa có người đến để kiếm mật ong, nấm hương, sa nhân.
Tuy Trọng đã mười tám tuổi, lam làm như vậy, nhưng vẫn cứ lộc ngộc như trẻ con. Hễ Trọng ở đâu về, câu đầu tiên lên tiếng là "U ơi!... U ơi!...". Quẩy đẫy hai giành nấm hương, mộc nhĩ, tay xách con gà gô, con nhím, gặp mẹ ở ngoài suối, ngoài ruộng từ xa cũng "U ơi! U ơi!".
Nghe như con nghé con bê lớn kễnh rồi mà chưa chịu xỏ mũi còn chạy quẩng theo mẹ đòi rúc rúc bú ấy.
Một hôm Trọng cũng đi rừng từ tinh sương. Ông cụ Đông sáng sáng dậy, đương pha nước uống, thấy tiếng trai gái trong xóm í ới gọi nhau, ông cụ nhìn ra ngoài trời giây phút rồi bần thần nói một mình:
- Hôm nay lại có cơn có trận đây!
Gần trưa hôm đó gió bỗng tắt. Nắng úa đi, vàng ẩng vàng ợt. Đến giữa trưa, trời mây vần vụ. Trên bãi suối sau cửa rừng, diều hâu tự đâu về bay liệng, kêu gọi rít róng, tụ đầy bãi cát. Rồi gió nổi đùng đùng. Trời đất tối sầm. Sấm sét bật rừng sập núi. Mưa hết trận này đến trận khác. Cây cối vặn mình đổ gẫy răng rắc ầm ầm. Đất đá lao từ trên sườn núi xuống, đánh bật tung cả mấy vầng cổ thụ sau xóm, dựng thành một bờ núi, một cụm rừng mới ngay khe suối. Mưa gió băng qua các ngọn đồi, đổ xuống các lũng như muốn cuốn ngập hết cả nhà cửa, người và vật.
Bão rừng cũng như bão biển.
Rừng bão cũng dữ cũng ác như biển bão.
Anh Trọng bị cây đè lũ cuốn đi, chết trong trận mưa bão ấy.
Bà già Trọng khóc sưng cả mắt. Ông già Trọng vừa mù, vừa điếc, cả ngày chỉ ngồi ở một góc giường như một ông Bụt, cứ nhìn trân trân về phía con trai ra đi mà nức nở. Bà già Trọng hàng tháng rồi, lúc nào cũng đầm đìa nước mắt. Bà cụ một mực đòi bỏ Suối Cát... lại đi...