Chương IX

Một mùa xuân nữa qua.

Cửa rừng Suối Cát lại ngày đêm oi ả nặng nề những sương lam chướng khí. Con Hiền ở nhà ông bà già Trọng như thế là sắp được hai năm. Nó không thể nằm dưới chân giường bà cụ được nữa. Không còn ổ nào bện vừa cho nó cả. Nó phải nằm ra đất, càng ràng giữa lối đi xuống bếp. Chỗ này vừa có gió mát, vừa tha hồ nghênh ngó ra ngoài trời mây, rừng suối, vừa mặc sức mà gãi, mà oằn oài, và thở và ngáy. Trong khi đó bà già Trọng cứ thêm một tuổi lại càng thấy yếu thấy mỏi. Có hôm bà cụ nằm cả buổi trên giường, không ra bãi ra vườn, không thổi nấu, không bán hàng gì cả. Ông già Đông bưng cháo sang cho bà cụ, bảo:

- Bà ăn cháo đi, khi nào thằng Xin nó đi cầy về để tôi thổi cơm. Tôi chăn cả con Hiền cho.

Bà cụ gượng ngồi dậy, đón bát cháo:

- Tôi chỉ mỏi vài buổi, cố ăn uống thì lại khỏe thôi!

Mấy hôm liền ông già Đông và bà con chung quanh thay nhau kẻ đưa cơm, người đưa cháo sang cho bà già Trọng và cho con Hiền. Nhưng cả khi Xin dọn cơm nhà ăn, con Hiền cũng chỉ nhón nhén mỗi bữa một ít. Nó nằm phục ở dưới chân giường bà già Trọng cho tới lúc nào bà cụ có bảo nó đi chỗ khác nó mới đi. Nhưng nó không nằm ở cái lối xuống mà ra nhà ngoài, ngồi gần chỗ chõng mọi ngày bà cụ vẫn ngồi bán hàng.

Không thấy bà cụ ở ngoài quán, nhiều khách qua đường véo von hỏi con Hiền:

- Bà mày đâu hở Hiền?

Có người ghé hẳn vào nhà trong, chỗ bà già Trọng nằm mà gọi:

- Bà lão ốm hay sao mà nằm rên thế kia?

Bà già Trọng phải lên tiếng:

- Giở giời tôi mỏi đấy thôi. Vài buổi nữa tôi dậy, tôi lại gói bánh, còn thằng Xin nó lại đi lấy sim về bán cho các ông các bà.

Khách cứ ngồi nghỉ, người bẻ chuối, người bổ dứa, người thổi to lửa cho nước chóng sôi và pha lấy chè uống. Có người chỉ uống có mỗi chén nước nhưng cũng bỏ tiền vào cái thúng con ở đầu chõng. Chỗ này con Hiền nằm xoài hai chân trước, đầu ghếch lên thành chõng, mắt lim dim, lỗ mũi nhấp nháy phì phò bên thúng tiền. Bà già Trọng nằm liệt như thế đến nửa tháng. Xin không đi rừng và có ngày không ra cả chặng nữa. Ông già Trọng thì vẫn ngồi ở một góc giường. Giờ đây cái ông Bụt ấy đã có vẻ khác. Gương mặt ông cụ đăm đăm, nhiều lúc ông cụ thở mạnh một tiếng rồi chống tay đứng dậy, lần lần vào chỗ bà cụ nằm, ngồi xuống mép giường bần thần.

Ông già Đông luôn luôn ở bên nhà bà già Trọng. Ông cụ nhặt nhạnh tiền khách ăn hàng và tiền bán cá, bán hoa quả của Xin, buộc lại từng quan đem xếp vào cái hòm gian cuối giường bà già Trọng. Mấy lần ông Đông định đưa tiền của mình cho bà con trong xóm mua thức ăn cho bà già Trọng nhưng chẳng ai cầm tiền cả. Tiền cắt thuốc bà con trong xóm và ông Đông đều ứng hết. Thuốc cân về, người sắc, người bưng, tới khuya vẫn còn người nâng đỡ cho bà già Trọng ăn uống. Một buổi trưa, bà già Trọng bỗng tỉnh giấc. Bà cụ nghe tiếng ngựa thồ lộp cộp, hí lên inh ỏi và tiếng cười nói chuyện râm ran. Lại có cả tiếng gà gáy, vịt quang quác trong lồng nữa. Lại phiên chợ! Bà cụ mở mắt nhìn ra, thấy ngoài hàng tối mờ mờ chồng ghế xếp lại một xó. Bà cụ hết sức trỗi dậy nhưng không sao được. Đầu bà cụ cứ nặng như đá, mặt mày sa sầm. Trống ngực vừa nóng vừa như có lửa, vừa mệt không thở được.

Thấy tiếng ông già Trọng động đậy và tiếng Xin sẽ sàng gọi: "Mẹ ơi! Mẹ ơi!" con Hiền vội ngẩng lên. Trước nó còn dụi dụi đầu vào thành giường, sau nó vươn mình đứng hẳn dậy day day mặt vào mép chăn của bà cụ.

- Kìa con Hiền mày làm gì thế?

Xin đập đập tay vào đầu con hùm. Thì ra bà già Trọng ruỗi cánh tay vuốt vuốt trán con Hiền, vỗ vỗ vào cái miệng hơn hớn và cái mũi nhấp nháy phì phì của nó:

- Hiền ơi, bà không sống được với con đâu! Bà chết thì con về rừng hay ở đây với ông, với anh Xin, với ông lão Đông và các bạn của anh Xin hở Hiền?

Con Hiền lại áp mặt dụi dụi vào bàn tay của bà cụ gầy khô và nhỏ như chiếc chân gà. Xin nhìn vào mặt con Hiền thấy mắt nó lấp lánh một cách lạ. Cặp mắt Hiền cứ trân trân nhìn lên gương mặt bà cụ Trọng.

Đêm tối ông lão Đông lại bưng bát cháo sang với mấy bà con. Ánh bếp lửa vừa được chất thêm củi rừng rực lên ở dưới nhà đưới, thì bà già Trọng lại tỉnh. Bà cụ gọi mọi người:

- Tôi không còn được ở với các ông, các bà, các cụ ở cửa rừng nữa đâu! Lên đây những lúc tắt lửa tối đèn, làm ăn với bà con ngót mươi năm trời này, tôi không có điều gì ân hận cả...

Ông già Trọng quơ quơ tay để nắm lấy bàn tay bà cụ. Bà cụ đón lấy bàn tay chồng rồi quay ra nhìn con Hiền:

- Hiền ơi! Ông con thì phải cái mắt mũi nó thiệt thòi, còn thằng anh Xin con tuy lớn người nhưng lộc ngà lộc ngộc nên bà lo về phần con lắm. Bà có mệnh nào thì con càng phải ngoan nhé. Bà giao con lại ông lão Đông đây để ông lão Đông trông nom dạy bảo giữ gìn cho, con phải nghe ông lão nhé!...

Mọi người đều bảo bà cụ đừng nghĩ vơ nghĩ vẩn. Thần sắc bà cụ mấy hôm nay trông lại tỉnh táo lại rồi. Gặp thầy gặp thuốc và còn ăn uống được bà cụ sẽ khỏi. Bà cụ lại làm ăn vui vẻ với bà con.

Bà già Trọng lắng nghe. Giây lát sau, bà cụ đòi Xin đỡ mình dậy. Bà cụ bảo còn gói chè ướp sen mua ở dưới xuôi lên, cất ở cái bị treo trên đầu giường, bà con đem pha cho bà cụ uống với. Ấm nước pha xong,bà cụ uống luôn hai chén mới chịu để Xin đặt nằm xuống. Bà cụ lại thiêm thiếp, mồ hôi trán lại vã ra lấm tấm. Nhưng hình như bà cụ chợp mắt để lấy sức. Sau đó gương mặt bà cụ lại tươi tỉnh lạ thường:

- Bà con cứ ngồi đây uống chè với ông lão nhà tôi, với tôi... Xin ơi! Con cho mẹ chén nước nữa nào!...

Chén nước chè thơm thoang thoảng như một làn gió từ hồ sen xa đưa đến, vừa kề vào môi bà già Trọng và bà cụ vừa nhấp nháy, thì mỏ ác bà cụ đã giật giật. Miệng bà cụ nở một nụ cười. Nhưng nước mắt bà cụ giàn ra.