Chương V

Cửa vẫn mở toang, bà cụ An tưởng Sinh thức, lọm khọm bưng bát cháo sang. Không thấy Sinh lên tiếng, bà cụ đặt bát xuống cái bàn kê cạnh giường Sinh nằm, đến đập nhẹ tay lên người Sinh trùm trong chăn:

- Dậy! Dậy ăn cháo, cậu Sinh.

Sinh vẫn không nhúc nhích. Bà cụ lắc đầu, thở dài, sờ rờ từ vai xuống chân Sinh. Thấy nóng rực, bà vội đặt tay lên trán Sinh. Đây không những bừng bừng mà còn đẫm mồ hôi, tóc dính nhẫy. Bà cụ chép miệng:

- Hôm qua có nóng như thế này đâu?! Mà hôm nay đã uống thuốc sao lại ho nhiều và sốt hơn thế?

Đáp lại những câu hỏi thầm của bà cụ, tiếng thở hổn hển và tiếng rên nhỏ, không đều của Sinh càng rõ rệt trong cái yên lặng mờ mờ dưới mái lá. Và nhìn lại bà cụ, hai quầng mắt Sinh trũng hẳn xuống làm gò má và trán dồ vượt lên. Bà cụ An bối rối. Bà loay hoay nhấc chai thuốc lên rồi lại đặt xuống chỗ cũ. Sau bà kéo mảng chăn xõa ra ngoài để đắp kín chân cho Sinh. Bà bưng bát cháo, rón rén đi ra. Đóng nhẹ cánh liếp lại, bà cụ An vẫy cái Sao ngồi bế em bên chõng hàng:

- Để em đấy, cầm bát cháo này xuống bếp đổ vào nồi rồi dập củi đi. Nhớ rắc ít trấu mà giữ lửa, chốc nữa cậu ấy dậy cậu ấy ăn.

Cái Sao đã nghe rõ nhưng mắt đen láy vẫn giương lên nhìn bà. Bà cụ cũng không giục cháu vì đã quen với cái vẻ mặt lúc nào cũng như ngờ vực, kinh hãi ấy. Bà cụ ngồi vào chỗ cũ, kéo thằng Vu đầu to và mặt choắt sát lại cạnh mình:

- Ngồi yên và dựa vào đây không ngã, cháu. Và không được nghịch, rồi bà mua mũ, mua sách bà cho đi học.

Vu vội vàng lê đít mãi sít vào phía trong rồi tròn mắt, miệng chum chúm, trọ trẹ nói:

- Thế này bà nhé? Cháu ngồi thế này thì không ngã vỡ đầu bà nhé. Cháu ngồi mãi bán hàng với bà, không nghịch chai lọ của bà nhé?

- Ừ! Thế thì cháu Vu của bà ngoan lắm! Chốc nữa bà lấy cháo đậu xanh nhiều đường cho cháu bà ăn.

Thấy Vu sụt sịt, bà cụ An liền một tay ngả đầu Vu ra, một tay đưa dải yếm chùi mũi. Bị bóp mũi chặt với lần vải dày, Vu nhăn mặt, kêu ái ái và giãy đạp. Sau đó Vu cau có nhìn bà, căm tức không hiểu tại sao bà Vu không cầm roi đánh đen đét vào đít Vu như mẹ thằng cu, mẹ cái gái mà cứ vắt mũi Vu một cách ghê sợ như thế.

- Cho chúng con hai cút rượu mẹ già ơi!

Cùng với những tiếng nói ồm ồm, một người đàn ông khom lưng bước vào ghế.

- Kìa bác San! Còn bác Hữu nữa đâu?

- Ấy thằng dở hơi ấy nó còn đương mải chọn ổi ương ở hàng quà ngoài kia. Nhắm rượu với các của quỉ ma ấy mà nó khen ngon thì lạ thật!

Bà cụ An cười:

- Mỗi người một thích! Bác còn nhớ ngày còn mồ mả ông Khán Hiếu đẻ ra bác ấy không, cứ mỗi cút rượu là chục quả ớt. Trưa nắng như trang như đốt, trông ông ta nhai ớt nhau nháu mà ghê cả người! Rõ khổ! Can thế nào cũng không được, đã ho ra cả máu mà vẫn không bỏ được chứng rượu ấy. Không thế thì đi vác gạo về mệt ăn cơm không biết ngon, vợ con lại khổ vì gắt gỏng, đập phá tan hoang.

Bà cụ An chợt giật mình vì một vóc người lực lưỡng vụt nhô đầu vào với những tiếng cười giòn tan:

- Mẹ già đã rót rượu cho con rồi chứ? Hai bữa nay không uống hàng mẹ vì phải làm quá buổi trên phố, mà uống hết cút này sang cút khác của hàng người ta mà vẫn nhạt miệng, ăn cơm như nhai trấu ấy.

Rồi Hữu - chính người con trai đầu lòng ông Khán Hiếu mà bà cụ An vừa nhắc tới đấy - gật gù, ngâm nga bằng cái giọng ồm ồm:

"Đố ai ngồi võng không đưa...

Ru con là ru con không nín... anh chừa là anh chừa rượu tăm..."

Bà cụ An lườm Hữu:

- Chưa uống mà đã lại nát rượu rồi! Bây giờ làm gì có rượu tăm mà chả thừa?

Hữu lại cười ha hả, mặt đỏ gay thêm vì sức nóng dồn lên:

- Thì rượu hàng mẹ cứ yên trí là rượu ngày xưa trong vò rót ra, sủi tăm cũng được chứ sao! Thôi, mẹ đong cho con đi.

Nói đoạn, Hữu bỏ nốt vào miệng nửa quả ổi nhai lốp cốp, vừa ngả nghiêng ngắm bà cụ An. Bà cụ sờ rờ đặt phễu vào miệng cút và đưa gí lên tận mắt mới rót được. Hữu trêu bà cụ cứ kêu "Chết! Chết! Đầy rồi!" làm bà cụ mấy lần phải ngừng tay lại tuy rượu trong cút chỉ mới đến ngấn.

Dưới quãng sông san sát những bè nứa, một tốp bốn người phu đi lên. Họ quần nâu xắn móng lợn, bắp đùi trát bùn, vừa đi vừa bô bô tính tiền rồi kéo nhau vào cả hàng bà cụ An. Nón, áo ngoài, họ quẳng bừa ra tấm phản gỗ thấp gần cửa, cái Sao phải thu gọn lại và đến bế em đi chơi.

Bà cụ An lập cập rót luôn bốn cút rượu và đổ ở chai đen ra từng vốc lạc rang mà nhiều nhân vừa rơi ra đã bửa làm đôi, vỏ bong xào xạo. Một người trong tốp mới vào ăn lên tiếng:

- Hàng cụ chỉ có đậu phụ rán và lạc chứ không có thức ăn gì mặn muội?

Ông già trong bọn vội đáp:

- Muốn ăn uống mặn muội thì ra ngoài chợ kia. Đây bà lão chỉ có hai thức ấy thôi. Và đậu nướng có chấm thì chấm với muối không!

Người nọ cười:

- Sao cụ không xào xáo mấy món cho đông khách?

Mặt Hữu đã như bôi son, Hữu cười và lè nhè nói:

- Ấy hàng cụ "cửa quyền" như thế. Nhất định chỉ có đậu phụ nướng và lạc rang, ai muốn thì vào mà ăn chứ bà cụ chẳng phải mời mọc gì cả. Bà cụ chả có bùa chiêu tài mà lại, nếu không từ ngày ông nhà tôi còn sống, bà cụ chỉ ở chỗ này và thức ăn uống chỉ có thế mà chẳng hàng nào ngoài kia tranh được khách hàng cụ.

Nhấp xong hớp rượu, người khách nọ gật gù vo vài nhân lạc. Thấy vỏ bong ra nát vụn mà nhai thấy bùi nghịt điểm thêm chút mặn, y gật gù:

- Phải! Phải! Bùa mê ở cái lạc này!

Bà cụ An không để ý đến khách hàng chuyện trò. Bà kéo cái khăn mặt vắt trên sợi dây thép căng dọc bức vách xuống lau chùi bát đũa. Xếp lại đĩa đậu và những chai rượu bà cụ An quay ra gọi Sao:

- Mày để thằng Vu ngồi đây với tao. Mười giờ rồi, sắp sửa đi thôi.

Cái Sao đặt thằng Vu ngồi như ban nãy để xuống bếp làm những việc hàng ngày và cứ đến giờ nào ấy thì phải đúng. Sao lấy một cái khăn riêng lau hai cái bát đĩa cũng xếp riêng ra. Nó xới cơm ở giữa nồi, đoạn đi lên, một tay đĩa hoa, một tay bát cơm bốc hơi thơm mờ mờ. Lấy chân kéo cái ghế đẩu ra trước một cái tủ nhỏ đã mọt, Sao đứng lên, đặt cơm và hoa lên hai bên cái bực tam cấp sơn son thếp vàng. Sao vặn to ngọn đèn hoa kỳ nhỏ bằng hột đỗ xanh thức thâu đêm ngày ở chân bát nhang. Sao châm hương vào lửa đèn rồi dâng cao trước mắt, vái vái. Cắm hương cẩn thận vào bát, Sao gõ đều đều cái kiểng đồng với cái dùi bé tí bọc vải đỏ.

Tất cả những cử chỉ này rất nhịp nhàng. Từng sợi mỏng, tiếng kiểng rung lên, ngân xa xa. Trước hai bài vị phủ nhiễu hồng đã hoen ố, khói hương tỏa ra ngan ngát. Ngọn đèn hoa kỳ lại vặn nhỏ. Bóng mờ chập chờn bao phủ lấy ban thờ thăm thẳm cuối gian buồng che mình. Ba nén hương đã cháy lấp lánh. Những gợn mắt sáng của mắt Sao xa xôi thêm. Sao chơm chớp nhìn một lúc lâu lên hai cái bài vị mờ tỏ trước ánh đèn dầu le lói và đốm lửa hương đỏ lừ lừ.

Ngoài kia, nắng vàng chợt rực lên. Mấy đám mây trắng muốt bừng sáng theo. Dưới sông, những ngấn bạc chạy rào rào, chói lòa. Con đường đất từ trên bến ô tô băng xuống Bãi đã nhộn nhịp người đi làm về. Quần nâu, áo vá và nón, mũ rúm ró toát ra những làn hơi trắng mờ như chính những vật này cũng đã mệt nhoài, gắng gượng mà thở. Mặt mày, chân tay và da dẻ người ta nổi như gọt lên với tất cả vẻ dầu dãi, nhẫn nhục giữa cái nền vàng ngời của nước phù sa và đất nâu mịn trộn với nắng.

Trời cao và xanh hơn. Tiếng dội ầm ầm của những nhà máy, những xưởng thợ làm việc không ngừng đây kia tràn ra thêm. Đường phố bụi lầm. Người và vật càng mê man chen lấn nhau dưới ánh mặt trời cháy sôi.

⚝ ⚝ ⚝

Sinh giở mình, ú ớ mấy tiếng và chép chép miệng. Quay mặt ra ngoài, Sinh vụt thấy một bầu rực rỡ lòa lên. Trước mắt Sinh chơm chớp, những tia nắng bắn qua cửa liếp nhảy múa một điệu điên cuồng. Sinh phải tung chăn chiếu ra vì ngực nặng trĩu và tức tối. Sinh nhăn mặt. Sự khó chịu nén lấy ngực Sinh còn do lớp mồ hôi nhờn toát ra lúc ấy, dính bết cả áo. Sinh trườn tay rút cái khăn bông ở bàn, ưỡn lưng lên lau xong mình mới lau mặt. Sau đó Sinh thở hổn hển và lại kéo chăn đắp. Khắp da thịt Sinh đã sởn gai vì cái lạnh đột nhiên ngoạm lấy. Miệng Sinh khô, đắng, ghê lợm quá! Sinh vội súc miệng và uống thẳng một hơi cốc nước chè hột bà cụ An ủ trong ấm dành cho. Nằm duỗi dài và cố thở hít đều, Sinh tự hỏi:

- Mình thiếp đi đến bốn năm tiếng đồng hồ chắc?

Liền đó Sinh thấy vui vui. Giấc ngủ miên man của cơn sốt vừa qua đã làm tâm trí Sinh mê đi, do đó giờ Sinh hơi tỉnh. Cả đêm qua Sinh cứ bàng hoàng, chập chờn, bứt rứt và luôn luôn quằn quại trong một cái nóng oi nồng ngùn ngụt hun đốt đầu óc Sinh. Sinh đã cố hết sức nằm yên và ngừng ý nghĩ lại mà không thể được. Sinh hết giở mình bên trái lại sang bên phải; nằm thẳng được giây phút rồi lại co đùi lên. Có khi chân bỗng nhức chói quá, Sinh phải duỗi thẳng ra, gác tì lên cạnh bàn.

Ánh đèn hoa kỳ vàng đục chiếu sáng gian nhà lúc bấy giờ, mấy lần Sinh toan dậy tắt phụt đi. Hễ nhìn vào nó Sinh lại ghê rợn vì một cảm giác lầy nhầy và oi ả quấn quít lấy tâm trí. Nhưng chìm đắm trong bóng tối, cái khổ hình này cũng không kém phần khủng khiếp. Với cái ánh đèn dầu thê thảm kia, Sinh tuy khó chịu nhưng còn được thấy sáng sáng ở trước mặt và có một sự gần gụi như là sinh khí của đời sống mà hễ cảm xúc và tưởng đến thì Sinh liền vội vàng bắt tinh thần vùng dậy, đạp phá những sự chán nản âm u vây bọc lấy nó. Cơn ho đã lại đến. Sinh co rúm người và ôm chặt lấy ngực như sợ ai giằng lấy phổi. Sinh thở hồng hộc, thở sặc sụa, để rồi những đờm, dãi theo nhau ra. Sinh với tờ báo cũ, xé vội một mảnh, nhổ vào đó. Sinh giơ ra gần cửa bếp, cau mày nhìn. Cả lòng Sinh sung sướng ngời lên. Sinh uống cạn lấy từng tiếng nói thầm:

- Không! Không có máu mà!

Trên miếng giấy trắng rõ ràng chỉ nổi có cái sắc vàng lờ lờ và ít gân xanh phớt. Cả ngày hôm qua, mỗi lần nhổ, Sinh đều không quên nhìn và hồi hộp. Đến đêm, suốt những giờ thao thức, cái ám ảnh dai dẳng mà Sinh cố gắng dập đi là máu. Máu! Phải, những đốm đỏ tươi và nâu thẫm này đã là từng thớ phổi Sinh bật ra.

Đã hai lần.

Lần thứ nhất, năm sau khi Sinh thôi học, làm thư ký cho một cửa hàng bán thóc, gạo, ngô, đỗ. Ròng rã nửa tháng, Sinh mỗi ngày một ốm yếu và nhọc mệt đến nỗi thở cũng là một công việc nặng nề. Rồi sinh ho. Ho rũ rượi, ho tưởng đến vỡ toang ngực, ho lặng người đi. Một sáng, Sinh vừa ngủ dậy, cơn ho liền nổi. Sinh phải vội chạy ra cuối sân để nhổ. Không hiểu tại sao Sinh lại cúi nhìn theo.

- Sao thế này? Sao thế này?

Không có que, Sinh lấy hai ngón tay kều hai gợn đỏ tươi lên xem. Mày chau lại, Sinh bàng  hoàng mãi không chớp mắt.

Sau cục đờm đó, cục nào cũng có lẫn những gợn máu như thế. Sinh càng thêm kinh ngạc. Không thể đừng được nữa, Sinh phải nói với bà chủ hiệu vay trước nửa tháng lương lấy tiền uống thuốc. Đã phải để Sinh nghỉ giữa hai vụ gặt hái, lại còn cho Sinh mượn tiền, bà nọ nếu không nghĩ quá một chút thì sẽ dãn Sinh ra, gọi liền ngay người khác làm thay. Sinh thật thà, thạo việc và chịu khó, đó là tất cả những điều ép lòng bà phải tử tế. Uống được mươi chén thuốc và nghỉ ngơi nửa tháng, Sinh bớt ho, phải đi làm ngay. Nhưng Sinh không dám đọc sách khuya như trước, và trưa đến Sinh phải cố gắng ngủ lấy một giờ.

Dần dà Sinh quên đi, rồi không mấy khi nghĩ tới những ngày tối tăm đó. Ít lâu sau, thôi làm nhà này, Sinh ra Hải Phòng xin được chân biên chép hàng hóa lên xuống ở Sáu Kho với số lương tháng hơn chục bạc, trả tiền ăn còn thừa được vài bốn đồng, Sinh lại miệt mài vào những sách, báo mua không chút tiếc tiền.

Tháng tư vừa qua, Sinh đã lâm vào cái cảnh hiện đương sống đây. Sinh đã không có việc lại vừa sốt, ho. Hễ Sinh ho là nhọc đứt ruột. Người Sinh phờ phạc, gân cốt rã rời, ban đêm không thể nào không thao thức. Thêm vào những mầm bệnh nảy nở mạnh, nhiều hơn mãi trong cái cơ thể suy nhược, cái nóng oi ả hun đốt tim phổi Sinh. Sinh càng buồn rầu, lo lắng. Sinh bán nốt mấy tập sách nữa trong đó có những cuốn Sinh ngắm vuốt đến tận phút trao cho người mua.

Nhưng với hai bữa vài bát cơm hay vài bát cháo đâu có thể chữa cho khỏi bệnh một người ốm gầy rạc, thở không ra hơi. Sau ba ngày đờm lúc nào cũng có máu, một buổi trưa Sinh ngất đi. Tỉnh dậy Sinh thấy mình nằm chỏng chơ trên một giường sắt. Tiếng rên xiết và ho sặc sụa, quang quác của mấy dãy người dồn vào tai Sinh. Sinh bàng hoàng nhìn khắp mấy bức tường quét vôi xanh phớt và nôn nao ngửi cái mùi gây của thuốc sát trùng.

Đó là lần đầu Sinh nằm ở một nhà thương mà Sinh không bao giờ dám tưởng mình chạy chữa tại đấy.

… Bóng mờ trong gian nhà của Sinh càng chùn lại, dồn cả vào những xó vách và gậm giường. Nắng không reo nữa mà hét lên trong thứ ánh vàng chói lóa của nó. Gió sông thổi từng cơn lốc rào rào. Màu xanh của cây cỏ và màu nâu mịn của đất cát bốc lên nồng nàn như men rượu. Bên hàng bà cụ An, ba cái ghế và mặt phản đã kín khách vào ăn uống, chuyện trò ồn ào.

Sinh trông lên đầu giường. Sinh với lấy một gói giấy nhỏ và hai cái chai to. Sinh giơ một chai trước mặt, lờ đờ nhìn dòng chữ viết ngả đề trên miếng giấy con: "P.Chlorure Calcium". Dưới đáy chai, một ngấn trắng mờ. Sinh lắc mạnh rồi giơ bổng chai lên, ngắm nghía. Cái vị tưởng tượng chua và nồng đốt rát lưỡi của chất vôi làm Sinh ghê rợn. Nhưng Sinh liền cười, mở phựt nút, rót từ từ ra chén, đoạn đưa lên miệng uống thẳng một hơi.

Ực... ực… gần cạn chén, Sinh nấc lên vì không thể kìm được cái hơi quái gở ở dạ dày trào ra. Sinh đóng nút chai đó lại, cầm chai thứ hai rót. Nhưng Sinh không uống vội, mở ra một gói giấy nhỏ, sẻ chừng hai móng tay thứ bột trắng tinh và sắc ra bàn tay.

- Uống thêm Aspirine với Potion Calmante cho cất rức đầu đi mới được.

Dứt câu, Sinh ngửa cổ vỗ mạnh bàn tay hứng thứ thuốc bột vào miệng. Rất nhanh, Sinh chiêu luôn hai ngụm to thứ thuốc nước nâu nâu rót sẵn. Uống xong, đã đặt chén xuống nhưng thấy còn lấp lánh mấy giọt, Sinh vội cầm lên, dỗ chén uống không sót một tí nào. Cái vị thơm của chất quế và vỏ cam hòa với đường làm tê tê dìu dịu đầu lưỡi Sinh, Sinh lặng người đi rất lâu mà nghe.

Hai chai thuốc nọ chính một người khán hộ tự tay mình pha cho Sinh trước ngày ông giám đốc nhà thương ký giấy cho Sinh ra.

- Đây Chlorure Calcium, Potion Calmante và gói Aspirine anh cầm lấy để phòng thân. Cách thức dùng hai thứ potions này chắc không cần dặn anh cũng rõ. Tôi mong sao chỉ một lần này anh vào nằm đây, còn tôi có lẽ không chắc có lần thứ hai gặp anh vì tôi đã nhận được lệnh đổi lên mạn ngược.

Sinh còn đương run run cầm hai chai thuốc nặng trĩu, người nọ liền vỗ mạnh vào vai Sinh, cười:

- Anh đau tim và phổi nhẹ thôi chứ không phải ho lao. Nhưng anh chớ coi thế là thường một khi anh đã ho ra máu. Anh phải hết sức tránh những xúc động mạnh và cần nhất là anh phải tĩnh dưỡng. Vậy anh cố tìm lấy một việc nhàn hạ nào đó dù ít tiền để sống chờ một ngày mai rực rỡ tới, chắc chắn như thế.

Sinh chớp chớp mắt; người nọ đã đưa bàn tay ra trước mặt Sinh:

- Sáng mai thì anh ra mà tôi đến phiên coi sallle trên, giờ chúng ta từ biệt nhau trước vậy.

Sinh bâng khuâng đưa tay ra không hay biết. Bàn tay Sinh gầy và xanh được nắm rất chắc trong bàn tay nóng kia. Người khán hộ vẫn chiếu vào mắt Sinh cặp mắt sáng ngời của anh.

- Anh và tôi, bạn trẻ chúng ta chỉ nên chúc nhau những cái của sự hoạt động, tin tưởng và hạnh phúc. Với anh, đây tôi chúc một tấm lòng vui vẻ và vững chắc theo đuổi cái tương lai tốt đẹp; với anh, đây tôi gửi những tiếng đập mạnh mẽ của tim tôi hiện giờ và cả sau này những khi nghĩ đến anh.

Sinh đã nghẹn ngào, muốn cất tiếng không được. Giờ đây, uống thuốc xong, nằm thì thầm với cái kỷ niệm thấm thía kia, Sinh bỗng thấy tâm trí lạnh đi và bứt rứt. Nhất là cái tin người khán hộ nọ ngã ngựa chết trong một buổi đi tiêm thuốc phòng dịch tả cho các "bản", lại nghĩ tới Sinh càng thấy không thể tưởng tượng được một sự xảy ra khủng khiếp và đau xót như thế. Cả lúc Sinh đương hít thở này, Sinh vẫn thấy cái gương mặt sáng và cái thân hình lực lưỡng của người khán hộ rõ ràng ở trước mắt Sinh. Bên tai Sinh giọng nói trong và ấm nọ vẫn vang vang, đầy tin cậy, hứa hẹn.

Sinh giật mình, nhìn ra. Cửa liếp hé mở lúc nào không biết. Trước làn ánh nắng chói mắt, cái Sao đứng lại, mắt đen láy giương lên, chằm chặp vào mắt Sinh. Ở hai bàn tay rung rung của Sao, một bát chiết yêu mờ mờ bốc hơi với một thìa sứ trắng.

Sinh tung chăn dậy và định bước xuống. Nhưng đầu gối bủn rủn, Sinh đành ngồi yên mà chịu cái nhìn ngờ vực và giá buốt kia chói vào tâm trí. Đặt bát cháo xuống bàn, con bé từ từ lùi bước rồi đứng lại bên cái cột bương, vẫn không nói:

- Bà cháu nấu cháo gì đấy Sao?

Sao liền đưa mắt xuống cái bát. Bất giác Sinh cúi theo và cầm thìa đảo lên mấy lượt:

- A! Cháo đậu xanh. Mà bà đã cho cả đường cát này.

Vẫn quấy cháo, Sinh nói:

- Bà và Sao ăn chưa? Sao múc cho tôi nhiều thế này?!

Sao cười mỉm như muốn giấu giếm:

- Cậu ốm phải ăn nhiều mới được.

Sinh lắc đầu:

- Không! Phải ăn ít mới tiêu hóa được, Sao ạ.

Sao vẫn giữ nụ cười trên hàm răng nhỏ và trắng muốt:

- Thế thì khỏe sao được? Cậu Sinh phải cố ăn nhiều đi.

Sao vừa nói dứt câu, nụ cười liền rung lên. Sinh chớp mắt xong và định nói, Sao đã quay ra, thoáng khuất đi sau cánh liếp ken dày những ánh nắng bạc vuông vuông. Cháo sánh, bùi ngọt. Sinh toan nói sang cảm ơn bà cụ An nhưng thấy hàng ồn ào bèn thôi. Thêm mấy thìa nữa, người Sinh nóng rực, dạ dày reo xào xạo, mồ hôi toát đầm cả lưng và trán. Sinh rút khăn mặt chùi rồi bưng cả bát húp.

Một kỷ niệm nữa trở lại trong trí tưởng Sinh. Đó cũng thuộc về những ngày Sinh còn nằm ở nhà thương. Một buổi trưa, Sinh đương ngồi dựa vào cái lan can đầu giường sắt thì giật mình vì những tiếng gót giày vang lên trên nền nhà. Một dáng người uyển chuyển, áo lụa màu mạ non, bước vào. Người con gái này chiều hôm qua đã đến và mặc quần áo lụa Đồ Sơn mỡ gà. Tay cầm lẵng mây, cô bước nhẹ đến cái giường trước mặt Sinh trên đó có một người trùm chăn kín, run bần bật vừa rên.

- Anh Phụng! Anh Phụng!

Cô đập nhẹ lên người nằm, không thấy anh ta nhúc nhích, cô chau mày nhìn những sợi tóc nháp mồ hôi của Phụng rồi quay ra, nhìn chung quanh. Sinh chạm ngay phải đôi mắt long lanh và bất giác Sinh cúi đầu chào. Thiếu nữ tươi ngay nét mặt, run run nói:

- Thưa ông, anh Phụng tôi chiều qua đã cắt cơn sốt cơ mà?

- Thưa cô phải, nhưng đi nhiều nơi nước độc như ông Phụng thì tiêm vài ống quinine sao đủ? Sáng nay ông Phụng cặp ống lại lên bốn mươi độ, thầy thuốc lại tiêm cho ông và khán hộ vừa thụt rửa xong.

Thiếu nữ lắc đầu, thở dài:

- Thế này thì ai trông nom được, rõ khổ!

Sinh nhìn thẳng vào gương mặt trắng xanh nổi gọn cái sống mũi thẳng và cặp mày, cặp môi để tự nhiên của thiếu nữ. Cô phải là con một nhà nề nếp và giàu có, và chắc là lần đầu bước chân vào cái nơi ốm đau, nhớp nhúa của những người tứ xứ này.

- Thưa cô đừng lo điều ấy. Nằm ở đây phần nhiều người ốm chỉ nhờ lẫn nhau. Sốt nặng như ông Phụng cũng không thể ăn được gì. Ông có khát nước thì nước máy ngoài kia chúng tôi đã lấy sẵn vào chai để đầu giường cho ông. Còn quần áo của ông, tôi khỏe tôi giặt không thì thuê người cu li salle vài hào.

Thiếu nữ liền cúi đầu:

- Xin trân trọng cảm ơn tấm lòng tốt của chư ông. Và thưa ông, tôi đây là em họ của anh Phụng tôi. Hai bác tôi giờ đương mở mỏ kẽm trên Bắc Cạn, chỉ được có anh Phụng tôi là nhớn. Nhưng hai bác tôi từ anh Phụng tôi đã bảy, tám năm vì anh tôi bỏ học, chơi bời phiêu đãng quá. Thưa ông, nếu chịu nghe lời nhà, đứng đắn vợ con và theo đuổi sự mở mang của hai bác tôi thì làm gì đến những nông nỗi này?! Ấy được tin anh tôi ở Lào về ốm quá, bạn phải đưa đến xin nằm ở salle làm phúc này, bác giai tôi đã cười gằn không nói, còn bác gái tôi bảo cứ để cho chết vì sống cũng bằng thừa cái hạng con cái chống lại gia đình ấy.

Ngừng lại giây phút, thiếu nữ nhìn suốt lượt hai dãy giường sắt. Trừ chỗ nằm của Sinh còn toàn những thân hình khẳng khiu, cóc cáy, chỉ thấy những mắt là mắt và những quần áo đen đủi lỏng lẻo bám lấy da thịt. Thiếu nữ móc cái ví da nhỏ trong túi, lấy cả ra ba đồng bạc, ngượng ngùng đưa cho Sinh:

- Thưa ông, thế này thật không phải, phiền ông khi nào nhờ người ta giặt giũ thì ông làm ơn một thể cho anh Phụng tôi. Tôi vì bận hàng họ của thầy đẻ tôi chưa chắc đến thứ năm này lại vào thăm. Còn sự ăn uống, ông thấy bánh trái gì lành, xin ông mua giùm cho cả anh Phụng tôi, hết bao nhiêu cũng được.

Một lúc sau, thiếu nữ nói như reo lên.

- Quên! À quên!

Cô vội cúi xuống, mở rộng cái lẵng mây lấy ra một bình ủ nước và bốn gói giấy buộc sợi màu. Tất cả người trong salle đều hau háu nhìn thiếu nữ, tay trắng muốt hí hoáy cởi gói nọ. Khăn mặt, xà phòng thơm, cam, lê, nho, táo và sữa hộp con chim, lần lượt xếp ra đầy một nửa giường. Thiếu nữ san đều ra, đưa mỗi thứ một nửa sang giường Sinh:

- Thưa ông, có một chút quà mọn xin ông vui lòng dùng tạm với anh Phụng tôi. Sẵn cả dao bài đựng trong gói khăn mặt kia, lúc nào ông xơi lấy ra mà gọt.

Sau cùng, thiếu nữ lấy ra hai chiếc bát nhựa và hai thìa sứ trắng. Cô xé một miếng giấy báo, cứ lau đi lau lại rồi vặn nắp bình ủ. Cô đổ từ từ ra một thứ cháo mà thoáng nhìn thấy cả Sinh và mọi người đều trĩu cả ngực như bị tim bóp lại. Thiếu nữ băn khoăn trông hai dãy người xơ xác lổm ngổm trên giường sắt. Bọn họ chỉ còn chờ một tiếng gọi là dù gần chết cũng cố bò lại những thức ăn và những thức dùng đẹp đẽ có lẽ còn quí giá hơn cả sinh mệnh họ.

Chiếc bát nhựa hồng mỏng mảnh đã gần đầy. Cháo sẻ ra, gạo trắng phau, nước nhấp nhánh những gợn vàng trong. Thiếu nữ nghiêng nhẹ cái bình ủ, ghé mắt vào lòng bình sáng loáng. Cô cầm thìa chọn những miếng thịt nạc gạt xuống bát. Mắt Sinh bỗng chơm chớp. Thiếu nữ đã hai tay bưng chiếc bát lởn vởn hơi nóng sang giường Sinh. Cô cười, tiếng nói nghe gần càng dịu dàng qua hàm răng đều và trắng muốt:

- Thưa ông, ông xơi tạm buổi trưa bát cháo ạ. Tội nghiệp cho anh Phụng tôi quá chừng, đưa vào được ít cháo thế này mà không ăn được.

Lúc đó Sinh đã cố nhẫn tâm không nhìn thấy một người nào xung quanh, họ còn khốn khổ và thèm khát hơn Sinh nhiều, bị phân biệt hẳn ra bởi sự xơ xác, bẩn thỉu và họ ngày thường vẫn chạy đến than thở với Sinh, kính phục Sinh như một vị thần vậy. Và Sinh cố không nghĩ gì cả, chỉ biết có mỗi bát cháo trong tay Sinh, trước mắt Sinh, dưới miệng Sinh và vào bụng Sinh. Chính ngay Sinh và người thiếu nữ kia cũng không có trong cảm giác Sinh phút bấy giờ.

Chưa một miếng ăn nào ngon được như thế. Cái mùi vị đậm đà, ấm áp của thịt chim bồ câu mới ra giàng và gạo dự hầm, một giây một chảy rộng khắp bộ thần kinh của Sinh rạo rực bâng khuâng, bàng hoàng. Mỗi hạt gạo mềm tơi trôi từ từ vào cái dạ dày luôn luôn róc rách nọ, đều có những tiếng tan ra rành mạch. Gò má Sinh đã đỏ ửng, trong lòng bừng bừng nóng. Bên kia, thiếu nữ càng đăm đăm nhìn người anh sốt mê man.

Bát cháo đậu xanh của bà cụ An cho Sinh đã ăn hết. Sinh để bát xuống chân giường rồi nằm trùm khăn cho toát thêm mồ hôi. Sinh thấy tỉnh hẳn lại và khoan khoái vô cùng. Một lúc sau Sinh lau sạch mồ hôi và thay quần áo. Sinh không nằm quay đầu vào vách như trước, Sinh trở mình ra ngoài cửa để thở hít được nhiều không khí hơn. Như thế Sinh lại nhìn thẳng lên nóc nhà, chỗ đầu hồi lá thủng nhiều, nắng chiếu xuống những sợi dài vàng ánh, và, qua một khoảng mái trông thấy cả trời xanh trong.

Sinh đã dễ chịu còn hơn cả khi khỏe. Có lẽ cơn sốt cuối cùng đã dứt. Còn vui sướng gì bằng Sinh khỏi ốm và lại đi làm! Mấy câu nói của bà cụ An nhắc lại:

- Chắc cậu Sinh e ngại đồng tiền đồng nong hơn thiệt nên không để tôi thổi cơm chứ gì? Không! Cậu đừng nên nghĩ như thế! Cậu nên đi về ăn uống với tôi và hai cháu cho có già có trẻ cho vui.

Chuyến này dậy Sinh đi làm, Sinh sẽ ăn cơm tháng bà cụ để tránh sự thất thường và cẩu thả. Như thế bà cụ An càng thêm thương mến Sinh vì bà cụ gần Sinh chặt chẽ, hơn nữa do sự săn sóc hàng ngày đã hơn mười năm Sinh không được hưởng lại cái êm dịu của gia đình. Sinh chỉ đi qua trông ngắm người ta sống mà nao nao cả tâm hồn. Đôi khi ngắn ngủi, Sinh đã phác họa ra cả một cảnh sum họp ấm cúng và tự thôi miên tin là đương sống thực. Một bữa ăn đông người, một cuộc nói chuyện ồn ào vui vẻ, một lúc gặp gỡ hàn huyên vừa cầm chặt tay nhau. Sinh đã coi các người nọ thật là máu mủ ruột thịt của Sinh, xa nhau thì mong nhớ nung nấu và nếu chết thì thương xót đời đời. Nhưng chỉ ngay sau cái phút tự vuốt ve tưởng tượng đó, Sinh lại càng rùng rợn và mênh mang tê tái. Ngước mắt nhìn chung quanh và đằng trước, Sinh lại không khỏi tối tăm cả tâm trí. Đời Sinh càng đi sâu vào càng thấy trống rỗng, càng thấy thê thảm, không thể nào quên được!

Lần này chắc Sinh phải ở lâu với bà cụ An. Bà cụ tuy không là ruột thịt với Sinh nhưng Sinh rồi đến phải thân yêu như thế. Những cảm tình dồi dào, ngay thẳng của bà cụ không hoàn toàn thì cũng rất nhiều cái gì thấm thía của người mẹ. Dưới mái lá Sinh đương nằm đây, cái không khí yên lặng nhưng sâu xa bao phủ lấy bà cụ, Sinh và mấy đứa bé bồ côi, dần dà Sinh sẽ không thể nào bỏ được. Thở hít nó mãi vào tim phổi, Sinh sẽ phải coi như là của gian nhà xưa kia mẹ Sinh còn sống. Bà ru Sinh, hơi trầu cau đậm đà tỏa ra. Sinh khóc oe oe và giương mãi mắt lên nhìn cái gương mặt dầu dãi ấy.

Sinh chợt cau mày lại. Một ý nghĩ vùng dậy. Đó là đồng tiền Sinh kiếm được, thất thường quá không đủ để Sinh chắc chắn mà ăn uống hàng tháng với bà cụ An. Sinh thở dài mạnh. Từ năm mười ba tuổi, Sinh đã hết lòng muốn song không được làm một việc gì lâu lâu: nào thư ký, bán vé ô tô, dạy học, chấm công, đi làm quảng cáo cho hãng buôn, phụ các việc tạp nham. Hiện giờ Sinh cũng chưa biết làm gì, vậy Sinh để bà cụ An trông nom cơm nước cho, Sinh phải xoay giở bằng những cách gì để có đều tiền đưa trả bà cụ?

Đi làm, khỏi dậy Sinh sẽ phải đi làm, thế nào cũng phải đi làm. Sinh thở hổn hển, môi mím lại, mắt sáng lên nhìn ra ngoài trời nắng. Những chữ trên kia hiện ra to mãi lên, nét đỏ rực và rung rung như chiếu qua một làn điện. Sinh dù sao cũng phải đi làm để sống. Chắc chắn hay bấp bênh Sinh không dám nghĩ trước. Sinh chỉ biết rằng dù vất vả khổ sở đến đâu Sinh cũng không thể đừng được lao đầu vào công việc. Chưa tìm ra cái ý nghĩ độc nhất cho đời mình, Sinh trong lúc này chỉ có thể vui vẻ và nồng nàn tình yêu thương do sự làm việc.