CHƯƠNG VIII

Thông đứng đợi Vũ ở cổng trường từ lúc nào. Vũ ngạc nhiên khi thấy bạn, nhưng chưa kịp hỏi Thông đã lên tiếng trước:

– Vũ có đến nhà thầy Trần bây giờ không? Vũ chưa hiểu Thông rủ mình đến đó làm gì, thì đã có vài bạn học khác đến vây quanh hai người, với những ánh mắt có vẻ quan trọng. Vũ chợt hiểu. Thầy Trần vài năm trước đây, khi còn là một sinh viên can đảm, nổi tiếng với những cuộc biểu tình. Ra trường rồi, thầy vẫn không dập tắt được niềm hăng say cũ. Mỗi lần có cuộc tranh đấu của sinh viên học sinh, là y như có thầy gắn liền vào. Trong mấy ngày gần đây, không khí thành phố có vẻ gì khác lạ. Khoảng cách giữa những người cảnh sát đứng hai bên đường gần lại hơn. Những chiếc xe tuần cảnh xuất hiện nhiều trên đường phố. Buổi tối bác Toản ngồi nhà đọc báo, theo dõi tin tức với nét lo âu hằn rõ trên mặt. Bác thường nói một mình: không biết tết này có yên ổn không đây và tiếp theo là tiếng thở dài... Đánh nhau hoài sao người ta không biết chán...

Vũ nói với Thông:

– Có lẽ tụi mình nên về thôi. Hôm khác hẳn đến nhà thầy.

Thông nhìn bạn xa lạ:

– Thế thì tôi đi một mình với các bạn đây cũng được. Vũ về đi. Vũ ngại cứ việc về trước đi. Nhớ nói giùm với ba tôi là tôi ở lại trường chép bài với người bạn, sẽ về sau.

Vũ cảm thấy cay đắng trong lòng. Thông đã nói với hắn thế đó. “Vũ ngại cứ việc về trước đi”. Tại sao mình ngại chứ. Tại sao Thông nghĩ rằng mình ngại? Mà ngại về nỗi gì mới được chứ? Vũ xấu hổ suýt chảy nước mắt. Tại sao cuộc đời bị ngăn cách bởi quá nhiều thứ như vậy. Hắn kéo sụp mũ xuống và kéo cao cổ áo mưa lên tận gáy, lầm lũi đi trong mưa.

Không biết bao nhiêu hàng cây, con đường Vũ đã đi qua. Hắn cúi nhìn vỉa hè đầy bong bóng nước. Mỗi khi có dịp, ông nội vẫn hay căn dặn hắn: “Ở tỉnh, con luôn luôn nhớ có mỗi một điều duy nhất là chăm chú vào việc học. Đừng bắt chước bạn bè làm điều gì khác. Nhớ đấy, không hay ho gì đâu nhé”.

Điều gì khác mà ông nội lặp mãi lặp hoài đến một lúc nào đó không còn ẩn ý nữa. Sự lo lắng của ông vẫn xoay quanh người vắng mặt: Cung, cha Vũ.

Ông già đã ôm quá nhiều nỗi hãi hùng, khiếp sợ, như một người đã một lần từ trong lửa thoát ra, chỉ nghĩ đến lửa đã cảm thấy thịt da bỏng rát. Ông lo sợ Vũ trong những ngày sống xa ông, nghe theo bạn bè tham gia chuyện này chuyện nọ. Người ta làm gì cũng được cả, còn mình, gia đình mình... xin tránh xa ra. Dù cho ông đã già gần miệng lỗ, còn Vũ chỉ là một thiếu niên vô tư.

Vũ bước chậm rãi qua cầu. Thỉnh thoảng hắn xoay lưng lại tránh những cơn gió buốt từ cuối sông đưa lên. Hắn vừa đi vừa chuồi dài bàn tay lên thành cầu lạnh giá. Vượt tới giữa cầu, Vũ ngừng lại, bàn tay vẫn đặt nguyên trên thành sắt buốt cóng. Hắn nhìn đăm đăm về phía cuối sông, xa hơn nữa, trong mịt mùng khói nước mà nhớ ông nội một cách xót xa.

Ông già với khu vườn tả tơi mùa đông. Thật là kỳ diệu khi ông vẫn sống được trong khung cảnh đó. Vũ tưởng tượng: giờ này ông một mình bên mâm cơm đạm bạc do người cháu dâu ở cách đó cả hơn cây số đến nấu giúp. Ông ngồi ăn một mình như thế đó, dưới ánh đèn hiu hắt, trong tiếng mưa tóc tách trên mái ngói ám rêu. Tâm hồn ông đã trải ra trên âm thanh của tiếng gió cùng tiếng ểnh ương từ những bờ ao xa vọng tới. Vẫn chịu nổi. Rồi vẫn chịu đựng được hết. Giá như cha không bỏ đi thì đời ông đâu buồn thảm như hình ảnh vừa lướt qua đầu mình. Rồi còn mình nữa. Sao mình lại đứng bơ vơ giữa vai cầu buốt lạnh trong giờ phút này?

Vũ cảm thấy tủi thân hơn lúc nào hết. Hắn nhìn dãy phố đìu hiu trong mưa. Những ngọn đèn đường vàng úa đã được bật sáng từ bao giờ. Đêm bao phủ cả thành phố. Có lẽ giờ này Thông vẫn còn ngồi ở nhà thầy Trần với chúng bạn. Thế nào mà bạn bè chẳng cười hắn là thằng hèn nhát thiếu tinh thần... này nọ. Mà hắn cũng tự thấy mình hèn nhát thật. Phải chăng hoàn cảnh gia đình đã ngăn cản hắn quá nhiều, đã tạo cho hắn sự khiếp đảm về những viễn tượng đổi thay. Vũ buông tay khỏi vai cầu. Bàn tay lạnh cóng. Hắn nắm chặt những ngón tay móp lạnh và tiếp tục bước.

Mưa vẫn tàn nhẫn quất vào người hắn. Mưa dày đặc. Giờ này thành phố vắng hoe. Có lẽ mọi người đang vây quanh bữa ăn tối, ấm cúng; hoặc trùm chăn ngồi nghe mưa buồn buồn trên mái. Mưa không biết đến, không bao giờ biết đến có một kẻ ướt như chuột, giờ này còn lang thang dội mưa trong phố vắng. Mưa vô tình, như cuộc dời vẫn tiếp tục vô tình với Vũ.

Qua thân thể ướt đẫm và lạnh cóng, lúc này là cõi lòng hực lửa của Vũ. Lửa mặc cảm với bạn bè, lửa nhẫn nhục về nỗi bất hạnh lẽ ra không đến, lửa phiền muộn về những hình ảnh buồn thảm của gia đình, và cuối cùng là lửa phẫn uất làm Vũ đôi lần cảm thấy mình sắp nổ tung lên. Vũ đi mãi miết, tưởng như không còn làm chủ đôi chân mình được nữa.

Lúc về đến nhà, Thông vẫn chưa về tới. Bác Toản hỏi:

– Sao về tối thế. Còn Thông đâu? Vũ cúi mặt, luống cuống một lúc:

– Thưa bác, Có lẽ Thông sắp về. Anh còn ngồi chép cho xong bài với mấy người bạn ở lớp.

Rồi Vũ nhận ra mình đang run lập cập vì lạnh. Hắn vội đi thẳng vào phòng, không để bác Toản kịp nhận ra. Vũ tự hỏi: Thông làm gì ở nhà thầy Trần mà lâu thế? Hắn nhớ đến hình ảnh những người cảnh sát co ro trong các mái hiên dãy tiệm buôn lúc nãy mà hơi lo lắng cho bạn.

Bác Toản nhiều lần nhắc Vũ ăn cơm trước, nhưng hắn không cảm thấy đói, quyết đợi Thông về cùng ăn. Thay áo quần xong, Vũ trở ra đứng tì cằm vào bậu cửa sổ nhìn mưa xuyên qua ánh đèn đường, cho đến lúc thấy Thông xuất hiện ở đầu hẻm. Vũ rời chỗ đứng, tiến ra đón bạn ở hiên thềm. Thông nhấc xe lên thềm, nháy mắt cho Vũ đừng hỏi gì cả. Vũ hiểu ngay ý bạn. Hắn chậm rãi bước theo sau. Tiếng Thông chào ba má phía trong. Hắn nghe những lời gạn hỏi, quở trách nhưng đó chỉ là những lời quở mắng yêu thương chứ không hề có chút giận dữ.

Thông và Vũ ngồi vào bàn ăn. Thỉnh thoảng hai đứa chụm đầu sát vào nhau, nói thật khẽ:

– Thầy Trần hỏi thăm mày đấy, Vũ. Tao chẳng biết trả lời sao...

Vũ cảm thấy áy náy hết sức về sự chú ý của thầy đối với mình. Trong lớp Vũ vẫn được thầy yêu bởi Vũ học rất xuất sắc môn thầy dạy. Vũ nuốt miếng cơm xuống cổ thật khó khăn.

– Vì lẽ gì thầy không đến trường vậy ? – Vũ hỏi. mật:

Thông xới cơm vào bát, nháy mắt đầy vẻ bí

– Tao không biết. Chẳng có đứa nào hỏi điều ấy cả. Nhưng qua câu chuyện, tao thoáng hiểu thầy tránh để người ta theo dõi sao đó. Các lớp lớn đang sửa soạn làm cái gì đó thì phải..

Vũ lắng nghe Thông nói. Câu chuyện bổng dưng làm Thông nghiêm nghị và lớn hẳn ra . Nhìn Thông chững chạc, hoạt động sôi nổi bao nhiêu Vũ cảm thấy mình thật bé nhỏ, tầm thường bấy nhiêu. Vũ ngồi thừ ra một lúc rồi nói với bạn giọng quyết liệt:

– Ăn cơm xong tôi sẽ nói để Thông hiểu tại sao chiều nay tôi không cùng các bạn đi thăm thầy Trần...

Thông nghĩ Vũ tìm cách đính chính chuyện chiều nay. Điều này khiến Vũ thấy khó chịu. Thông gạt ngang, lơ lửng:

– Chuyện đó chẳng quan hệ gì.

Vũ cảm thấy ấm ức vì bạn vẫn chưa chịu hiểu mình. Có tìm cách nói ra lúc này cũng vô ích, nên hắn ngồi im lặng. Hai đứa lặng lẽ ăn cho đến khi xong bữa.

Sau khi học bài qua loa và chờ cả nhà ngủ yên, Thông bấm Vũ, chỉ ra trước hiên. Vũ gấp sách, theo bạn ra ngoài. Hai đứa ngồi dựa lưng vào tường, nhìn những hạt mưa nhập nhoạng trong màn đêm. Vũ nghe lạnh thấm qua vai áo. Hắn co rút người lại. Thông hỏi:

– Lạnh lắm hả?

– Không.

– Vô nhà lấy áo len của tao mặc thêm vào.

– Khỏi cần. Đã quen rồi.

Thông đang nghĩ ngợi điều gì, không nghe hết lời bạn, hỏi lại:

– Mày bảo làm quen gì?

– Gió và mưa ấy mà.

Hai đứa chụm đầu vào nhau. Một lúc sau Thông lên tiếng trước:

– Tao thương thầy Trần quá mày à. Vũ nói:

– Tao cũng thế.

Đêm thật yên tĩnh. Mưa như kéo dính trời và đất lại với nhau. Vũ ngửa mặt nhìn bầu trời đen, ướt sũng cả nhiều tuần nay mà cảm thấy lạnh se thắt. Không biết đó là cảm giác vừa dấy lên hay cái lạnh vô cùng bén giữa mùa đông.

– Tao thấy thầy Trần gần gũi với bọn mình nhiều. Những điều tụi mình ray rứt, thắc mắc hình như cũng là của thầy.

Vũ nghe giọng bạn thì thào bên tai. Hắn không muốn lặp lại điều hắn từng nghĩ như bạn. Nhưng rồi hắn cũng buột miệng:

– Tôi cũng nghĩ vậy.

Để, ít ra cho Thông thấy mình không hẳn là kẻ hèn nhát, Vũ tìm cách mở câu chuyện mà lúc nãy, trong bữa ăn hắn cố gợi ra nhưng không biết bắt đầu từ đâu.

– Thông à, tôi không biết ngày trước, nghĩ như thế nào mà ba tôi thoát ly gia đình một cách dứt khoát như vậy. Đổi lại sự vắng mặt của ông, gia đình chịu nhiều thiệt thòi quá. Mẹ như bỏ đi hẳn, còn ông nội già nua, suốt ngày sống với mớ hy vọng còm cõi, mong manh. Ông chờ gì ở người vắng mặt? Ông chờ gì ở tôi? Tôi biết ông chỉ chờ và ao ước mỗi một điều là sự yên ổn, sum vầy. Tôi biết sự yên ổn là liều thuốc sau cùng của ông nên tôi đã cố gắng vâng lời ông hết sức. Cha của tôi đã làm ông nội già đi quá nhanh. Riêng tôi, ông phải cản lại. Vì ngoài tôi ra, bây giờ ông không còn một ai, không một ai cả, bạn hiểu không?

Thông nghe giọng bạn ngậm ngùi như có pha lẫn nước mắt.

– Tao hiểu mày lắm Vũ à. Nhưng mà mày không nghe thầy Trần vẫn thường nói đấy sao: “Bất hạnh đôi khi là một thứ hạnh phúc lớn lao nhất của đời người”.

Vũ đăm đăm nhìn ra bầu trời gió mưa mù mịt. Hắn thầm cám ơn lời an ủi của bạn, dù cho nó cũng chẳng làm vơi đi những phiền muộn trong lòng Vũ chút nào.

– Cho nên những điều ông nội thường lo lắng về tôi thật thừa – Vũ nói tiếp – Tôi cũng ao ước sự bình yên. Tôi sợ tất cả mọi thứ có thể đưa tới sự thay đổi. Điều này nếu cha tôi biết được, hẳn làm ông buồn phiền không ít. Ông không ngờ đứa con của ông có thể tầm thường, yếu hèn đến vậy. Thông cũng đang nghĩ về tôi như thế, phải không?

Thông nhìn bạn, suy nghĩ. Trong bóng tối nhá nhem, Vũ nhập nhòa như trong một đoạn phim bị rung. Thông nói:

– Mình hãnh diện khi học môn Việt sử. Tao nghĩ mày càng hãnh diện hơn khi có một người thân yêu như vậy.

Vũ ngắt lời bạn:

– Nếu gọi là hãnh diện, thì đó là cái giá quá đắc. Chỉ bởi sự vắng mặt của một người, cả gia đình tôi bị xáo trộn nếu không muốn nói là đổ vỡ hoàn toàn.

Mưa hết cơn này kéo sang cơn khác. Bầu trời tối đen. Hai đứa trẻ ngồi cạnh nhau cho đến khi trời trở gió, níu làn mưa quất thẳng vào chỗ hai đứa đang ngồi. Thông đứng dậy nói:

– Khuya rồi. Thôi, tụi mình vào ngủ, không khéo ốm hết cả lũ...

Vũ đứng dậy theo bạn. Hắn vẫn còn ấm ức vì chưa nói hết câu chuyện. Nhưng Thông có lý. Trời đã quá khuya. Trong đêm tối, ngoài tiếng mưa gió đều đều, Vũ cảm thấy sự khuya khoắt còn đậm hơn qua tiếng côn trùng từ xa vọng lại.

Vũ lẩm bẩm:

– Trời quá khuya mà mình không hay.

Thông không trả lời. Lặng lẽ về chỗ ngủ của mình. Hắn nhận ra câu nói vừa rồi thật thừa khi đặt mình lên giường. Hắn cố dỗ giấc ngủ nhưng bên tai tiếng mưa vẫn triền miên, âm thanh đều đều không dứt. Tâm trí Vũ đuổi theo những tiếng buồn bã đó. Hắn không tài nào chợp mắt được.