Buki, con vật ăn cỏ Người kể: Mamadou Diallo
Buki mệt mỏi vì suốt ngày phải chạy đi tìm thịt. Liệu voi có gặp rắc rối này không nhỉ?
Những bình nguyên và những ngọn đồi phủ đầy cỏ mịn màng. Chú voi Mamniê có thể bình yên sinh sống. Liệu hà mã có gặp phải rắc rối này không nhỉ? Nó chỉ cần ra khỏi nước thôi. Khắp nơi đầy cỏ mọc. Và chú linh cẩu Buki một hôm tự nhủ:
"Hây! Nếu như tất cả những con thú này ăn cỏ, thì có nghĩa là cỏ phải ngon! Dẫu sao đi nữa, chắc cỏ không đến nỗi tệ.
Và tất cả cỏ này là của Chúa trời, nó không phải chỉ để dành cho bò mộng Yêk và cả gia dình nó, cũng không phải chỉ dành cho cừu, cũng không phải chỉ dành cho dê, kẻ lang thang suốt ngày than vãn. Cả ta, ta cũng phải có phần của mình chứ, ta sẽ trở thành loài ăn cỏ".
Và linh cẩu Buki đã mất cả một đêm để mơ tưởng tới món cỏ nó sẽ ăn ngày hôm sau. A! Bạn biết rằng ban đêm người ta sẽ nghĩ được nhiều mưu kế hơn và Buki thức dậy lòng tự nhủ: "Nhưng mình sẽ không gặm ngay bất kì loại cỏ nào. Mình cần phải biết loại có nào ăn được, loại nào không ăn được. Mình sẽ làm gì đây? Mình sẽ xin lời khuyên của những loài ăn cỏ thực sự".
Ra khỏi nhà ngay lúc rạng đông, Buki vừa đi vừa hít ngửi cát ướt. Bỗng nhiên, nó bị cuốn hút bởi những cái bóng, những cái bóng chuyển dịch tới tận chân nó. Buki ngẩng đầu lên. Ồ! Thật là ngạc nhiên! Trước mặt nó là bò mộng Yêk, dê Bêy và sơn dương Koba:
- Ồ! Các anh đến thật đúng lúc quá. Các anh sẽ chỉ dẫn cho tôi. Các anh có biết tôi tìm cái gì không? Tôi tìm cỏ. Tìm loại cỏ ngon.
- Tìm cỏ, nhưng để làm gì kia chứ? Ngay lập tức, chú dê hỏi.
- Ðể làm gì ư? Để ăn chứ sao!
- Ồ! Buki, chúng tôi sợ là đã quá muộn, quá muộn cho cậu để đến hôm nay mới bắt đầu muốn ăn cỏ. Cậu không biết rằng kể từ đêm hôm qua chỉ những động vật có sừng mới có quyền được ăn cỏ sao.
- Giả dối! Cực kì giả dối! Chẳng phải chó và mèo cũng ăn cỏ đấy thôi? Tôi đã thấy chúng ăn mà.
- Tất nhiên rồi, dê nói, tất nhiên chó và mèo đôi khi có ăn cỏ, nhưng loại cỏ chúng ăn được ghi làm đơn thuốc cho chúng, để tẩy ruột và để máu chúng được lưu thông tốt hơn.
- A thế hả! Chó và mèo ăn có để chữa bệnh... Thế còn hà mã thì sao? Hà mã có sừng không?
- Đương nhiên hà mã có sừng rồi, bò mộng nói với linh cẩu, nhưng những cái sừng của nó nhỏ lắm, và có thể với cặp mắt bé tí của cậu không thể nhìn thấy những cái sừng ấy.
- A thế hả! Ngay cả hà mã cũng có sừng nhưng những cái sừng của nó nhỏ... Thế còn voi Manmiê thì sao? Voi có sừng không?
- Ồ! Buki, cậu muốn đọ với voi sao? Sơn dương hỏi nó.
- Đương nhiên là không rồi, nhưng voi không có sừng, cũng chẳng hơn gì tôi.
- Voi ấy à, sơn dương nói, voi đủ mạnh, nó đủ mạnh để bứt ngà ra lúc nào nó muốn và cắm chúng lên phía trên tai, làm thành những chiếc sừng. Vì thế voi có thể ăn cỏ khi nào nó thích.
- Hừm! Ngay cả voi có thể làm mình có sừng khi nó thích ư? Thế còn lạc đà thì sao? Con lạc đà Gêlem có cái đầu còn xấu xí hơn cái đầu của tôi ấy, nó có sừng không?
- Dĩ nhiên rồi, nhưng nó giấu chúng vào trong hai cái bướu của nó ấy.
Sau khi nói những lời đó xong, ba con vật ăn cỏ cáo từ Buki. Cậu chàng này ngồi ngẫm nghĩ rất lâu, rất lâu, rất lâu... Sau đó cậu ta xoay nửa vòng mông và cậu lên đường đi tìm sừng.
Buki đi về phía Bắc, ở phía kia, nơi gần với một con sông lớn. Cuối cùng, cậu cũng kiếm được những cái sừng trên một tổ mối chắc hẳn được một đạo sĩ đạo thờ vật cắm lên.
Buki nhẹ nhàng rút chúng ra và đi tới nhà bác thợ rèn Tog, đúng lúc bác sắp đóng của hiệu của mình.
- Bác Tog ơi, tôi muốn bác cắm những chiếc sừng này lên đầu tôi.
- Những cái sừng lên đầu cậu? Buki, người ta chưa bao giờ thấy điều đó!
- Bác cứ biết việc của bác thôi. Có thể tôi là một con linh cẩu của một loài mới. Hãy cắm những chiếc sừng này cho tôi, tôi nói với bác rồi, cắm lên trán ấy!
- Buki, tôi rất tiếc. Nhưng tôi thậm chí không còn cả đinh nữa.
- Nếu bác không có đinh nữa thì bác hãy làm những cái đinh khác đi. Bác hãy làm mười hai cái đinh nhé!
- Sao? Mười hai cái đinh trên trán cậu?
- Những cái sừng phải được cắm chắc vào, đúng không nào?
- Tôi lấy làm tiếc, Buki, nhưng cậu giúp việc đang ngủ và tôi không thể đánh thức nó được.
- Nếu như cậu nhỏ đang ngủ, chính tôi sẽ lo chuyện củi lửa và chắc chắn tôi làm điều này tốt hơn cậu ta, Buki ngắt lời, đồng thời lao vào cái ống bễ và thổi ống bễ.
Phì phò phì phò! Phì phò phì phò! Phì phò phì phò!
Và bác thợ rèn Tog rèn những cái đinh. Sau đó, Buki giơ trán lên cho bác Tog cắm hai cái sừng.
Và rồi, trước khi gà gáy tiếng đầu tiên, Buki đã trên đường dẫn tới nơi tập trung những loài ăn cỏ thực sự.
Khi nhìn thấy nó xuất hiện, tất cả mọi người đều ngơ ngác:
- Cái gì thế này?
- Tôi là một con linh cẩu loài mới đấy và các anh còn đợi gì mà không ăn đi?
- Chúng tôi còn chờ mặt trời uống những hạt sương.
Rồi tất cả mọi người chờ. Mặt trời bắt đầu hành trình trong ngày của mình.
Buki tiến lại gần linh dương Keven:
- Keven, Keven, chị không bị đau đầu chứ?
- Không đâu Buki, tôi chẳng đau đầu tẹo nào cả. Còn cậu, cậu bị đau đầu sao?
- Không đâu, không đâu. Chỉ đơn giản là để nói chuyện thôi mà.
Và rồi những tia nắng mặt trời đè nặng lên những cái đinh của bác thợ rèn Tog. Và những cái đinh đè nặng lên cặp sừng của Buki. Và các cặp sừng đè nặng lên trán của Buki, cậu chàng lảo đảo tiến lại gần bò mộng Yok:
- Yok, anh có bị chóng mặt không?
- Chóng mặt á? À không đâu, Buki à! Còn cậu cậu bị chóng mặt sao?
- Không đâu, không đâu. Chỉ đơn giản là để nói chuyện thôi mà.
Và mặt trời tiếp tục cuộc hành trình của mình, Buki khó nhọc tiến lại gần sơn dương Koba.
- Koba, Koba! Cậu có thấy cả thế giới đang đè nặng trên đầu mình không?
- Cả thế giới đè nặng trên đầu á? Không đâu, không đâu, Buki à. Cậu thấy cả thế giới đang đè nặng trên đầu cậu ư?
Chẳng ai nghe thấy tiếng trả lời của Buki.
Và rồi, cuối cùng khi bò mộng ra hiệu ăn đi, Buki không thể bước nổi quá ba bước. Nó nằm bẹp xuống đất, đầu nóng bừng bừng.
Thế rồi kể từ ngày đó, ở khắp châu Phi, người ta kể chuyện linh cẩu Buki mặc dù có thiện ý nhưng đã không thể trở thành loài ăn cỏ.