NGƯỜI LÍNH HẦU CẬN (1887)

Nghĩa trang đông nghẹt sĩ quan, trông giống như một vườn hoa. Nón kê pi, quần cụt đỏ thắm, cấp hiệu, nút áo bằng vàng, trường kiếm, huy hiệu tham mưu, đồ viền ren của những khinh binh và khinh kỵ len lỏi giữa những ngôi mộ; những cây thánh giá trắng hay đen, làm bằng sắt, cẩm thạch hay bằng gỗ, trông giống như những cánh tay dang ra một cách thê thảm trên những nơi an nghỉ cuối cùng của những người quá cố.

Người ta vừa mai táng bà đại tá De Limousin. Cách nay hai ngày, bà bị chết đuối trong khi đang tắm sông.

Việc chôn cất xong xuôi, giới tăng lữ ra về; nhưng ông đại tá, có hai sĩ quan xốc hai bên nách, vẫn đứng im trước huyệt, như còn nhìn thấy chiếc quan tài bằng gỗ đặt ở tận đáy huyệt, bên trong chứa thi thể đã rữa của người vợ trẻ.

Ông đại tá gần về già, cao và ốm, râu bạc trắng. Cách nay ba năm, ông đã kết hôn với cô con gái côi cút của một bạn đồng nghiệp, là cố đại tá Sortis.

Hai vị đại úy và trung úy cố dìu thượng cấp của họ đi nơi khác. Ông đại tá cưỡng lại, đôi mắt đẫm lệ, nhưng vì hùng khí, ông giữ không cho chảy xuống. Ông lẩm bẩm: “Khoan, khoan, ráng một chút nữa”; ông cố nán lại, đôi chân gần sụm xuống bên cạnh miệng huyệt, mà ông cho là không đáy, là vực thẳm chôn vùi quả tim, lẽ sống và những gì còn lại của ông trên cõi đời này.

Bỗng dưng, tướng Ormont bước lại, nắm lấy cánh tay ông và nói:

- Thôi, ông bạn già ơi, không nên đứng mãi ở đây.

Ông đại tá mới chịu nghe theo và trở về nhà.

Vừa mở cửa văn phòng, ông thoáng thấy một phong thư để trên bàn giấy. Khi cầm lên, ông suýt té nhào vì ngạc nhiên và cảm động: ông đã nhận ra tuồng chữ của vợ ông. Phong thư được bưu điện đóng dấu nhật ký của ngay ngày hôm ấy. Ông xé thư ra đọc:

“Thưa cha,

“Xin phép cho thiếp được tiếp tục gọi chàng là cha như xưa. Khi chàng nhận được bức thư này, thiếp đã bỏ mình và chôn sâu dưới ba tấc đất. Như thế, chàng có thể thứ lỗi cho thiếp.

“Thiếp không dụng ý làm mủi lòng chàng hoặc làm nhẹ tội của thiếp. Thiếp chỉ muốn nói sự thật đầu đuôi và tường tận, nói với tất cả tấm lòng thành thật của một người đàn bà sắp tự vận trong một tiếng đồng hồ nữa.

“Chàng cưới thiếp vì lòng hào hiệp và thiếp đã hiến thân cho chàng để đền ơn; thiếp đã yêu chàng với lòng thành kính của con yêu cha. Thiếp yêu chàng như yêu cha thiếp ngày xưa, cũng thấm thía như vậy; và một hôm, thiếp ngồi trên đùi chàng, và khi chàng hôn thiếp, thiếp đã buột miệng kêu: ‘Cha ơi!’ Tiếng kêu ấy tự con tim phát ra, do bản năng tự nhiên nảy sinh.

“Thật vậy, chàng quả là người cha của thiếp, một người cha không hơn không kém. Chàng đã cười và bảo: ‘Cứ gọi mãi như thế, con ạ, cha rất thích như vậy.’

“Chúng ta đổi đến thành phố này và - xin cha hãy tha thứ - con đã yêu một người. Ôi! Thiếp đã chống trả lại mối tình đó gần hai năm, xin chàng nhớ cho gần hai năm, nhưng rồi thiếp nhượng bộ và trở thành một người đàn bà thất tiết, tội lỗi.

“Còn tình nhân của thiếp? - Chàng sẽ không đoán được là ai. Thiếp rất yên trí về điểm đó, vì số sĩ quan có tới mười hai người luôn luôn ở bên cạnh thiếp và gần gũi thiếp, những sĩ quan mà chàng gọi là mười hai ngôi sao sáng.

“Xin cha đừng tìm biết người ấy và đừng thù ghét hắn. Hắn đã làm điều mà bất cứ ai ở cùng hoàn cảnh cũng sẽ làm, và thiếp chắc chắn hắn cũng yêu thiếp hết lòng.

“Nhưng - xin chàng hãy nghe đây - một hôm hắn cùng thiếp hẹn nhau ở cù lao Mỏ Nhác, tức hòn đảo nhỏ gần bên máy xay gió. Thiếp phải lội tới hòn đảo, còn hắn thì ở trong bụi cây chờ thiếp, rồi sau đó hắn nấn ná tới chiều tối để thiên hạ không thấy bóng hắn ra về. Thiếp vừa đến gặp hắn, thì bỗng những cành cây bị xô vẹt ra, và Philippe, người lính hầu cận của chàng, bắt gặp. Thiếp cảm thấy cả vũ trụ sụp đổ và thiếp rú lên một tiếng lớn. Người tình của thiếp mới bảo: ‘Em hãy lội nhè nhẹ khỏi nơi đây, nghe cưng, và để mặc anh đối phó với hắn.’

“Thiếp lội đi, quá xúc động đến nỗi suýt bị nước cuốn. Khi về đến nhà, thiếp chờ đợi một việc ghê gớm xảy ra.

“Một giờ sau, thiếp gặp Philippe trong hành lang ở phòng khách; hắn nói khẽ: ‘Tôi sẵn sàng chờ lệnh của bà; nếu bà có thư từ, xin cứ giao cho tôi.’ Thế là thiếp hiểu rằng người lính hầu cận đã bị tình nhân của thiếp mua chuộc.

“Thiếp trao cho hắn tất cả thư từ; hắn đem đi và mang hồi âm về cho thiếp.

“Tình trạng này kéo dài gần hai tháng. Tình nhân của thiếp và thiếp tín nhiệm hắn, cũng như chàng tín nhiệm hắn vậy.

“Thế rồi, sự việc xảy ra như sau. Một hôm, cũng ở hòn đảo đó mà thiếp lội đến, nhưng lần này lội có một mình, thì thiếp lại gặp người lính hầu cận của chàng. Hắn đã đợi thiếp và báo trước rằng hắn sẽ tố giác với chàng mối tình lén lút này và trao cho chàng những thư từ hắn đánh cắp được, nếu thiếp cưỡng lại dục vọng của hắn.

“Ôi, thưa cha, con hoảng sợ, sợ một cách hèn nhát, không xứng đáng. Người con sợ nhất là cha, đã tỏ ra rất tốt với con mà bị con lừa gạt. Con lại lo sợ cho hắn - cha có thể giết hắn -, con cũng lo sợ cho con nữa; có lẽ vì con hoảng hốt, mất hồn, con tính mua chuộc một lần nữa tên khốn nạn kia, mà hắn lại cũng thương con, ôi, nhục nhã làm sao!

“Là phận gái, thiếp quá mềm yếu, nên dễ bị rối trí hơn chàng. Rồi khi sa ngã, người ta xuống mãi, xuống thấp mãi. Thiếp có hiểu điều mình đã làm không? Thiếp chỉ biết là một trong hai người, là hắn hoặc chàng, cùng với thiếp sẽ phải chết. Rồi thiếp đã thất thân với tên súc sinh đó.

“Như cha thấy, con không tìm cách để tự bào chữa.

“Thế rồi, thế rồi - điều con tiên liệu phải đến đã đến - hắn chiếm đoạt và tái chiếm đoạt thân con mỗi khi hắn muốn, bằng cách làm cho con sợ hãi. Hắn cũng trở thành tình nhân của thiếp. Cũng như người kia, hắn si mê thiếp hằng ngày. Thế có ghê tởm không? Và, thưa cha, có hình phạt rùng rợn nào bằng!

“Thế rồi thiếp tự nhủ: mình phải chết. Nếu còn sống, thiếp không thể thú nhận với chàng tội lỗi tày trời này được. Chết đi, thiếp có gan làm; thiếp không thể làm gì khác hơn là chết. Thiếp quá nhơ nhớp, không gì có thể rửa sạch được. Thiếp không thể thương yêu ai nữa, cũng không đáng được ai thương; thiếp tưởng chừng làm hoen ố cả thiên hạ, ngay chỉ bằng một cái bắt tay.

“Một lát nữa, thiếp sẽ đi tắm và sẽ không trở về.

“Bức thư này gởi cho chàng sẽ qua tay người tình của thiếp. Nhận được thư sau khi thiếp trầm mình, hắn sẽ không hiểu gì cả, và sẽ trao nó cho chàng, theo nguyện vọng cuối cùng của thiếp. Và chàng sẽ đọc thư, sau khi ở nghĩa trang về.

“Thưa cha, xin vĩnh biệt, con không còn gì để nói nữa. Cha muốn làm gì, tùy ý và xin cha hãy tha thứ cho con.”

Ông đại tá lau mồ hôi trán. Rồi đột nhiên, ông lấy lại bình tĩnh, sự bình tĩnh của những ngày xông pha nơi chiến trường.

Ông bấm chuông.

Một nô bộc bước vào. Ông nói:

- Gọi Philippe cho tôi.

Rồi ông kéo hé ngăn kéo ở bàn giấy.

Người lính hầu cận vào ngay sau đó. Hắn là một người lính to lớn, râu mép hung đỏ, có vẻ ranh mãnh, đôi mắt nham hiểm.

- Mầy nói cho tao biết tên họ người tình của vợ tao.

- Nhưng, thưa đại tá…

Ông sĩ quan nắm lấy khẩu súng lục trong ngăn kéo hé mở.

- Nói ngay, mau lên. Mầy biết tao không có đùa.

- Dạ vâng! Thưa đại tá…, đó là đại úy Saint-Albert.

Hắn vừa nói tới đây, thì bị một ngọn lửa phừng cháy vào mắt, và hắn té sấp, một viên đạn trúng ngay giữa trán.