CỤ LƯU-VĂN-LANG -VỚI NHỮNG ĐIỀU TIÊN-ĐOÁN THẦN TÌNH-ĐƯỢC CÁC KỸ-SƯ PHÁP KÍNH PHỤC-

Đến ngày nay, không một nhà trí thức nào ở miền Nam Việt-Nam mà chẳng biết tiếng cụ Lưu-Văn-Lang. Vị Bác-Vật đầu tiên của Việt-Nam nói chung, Sa- Đéc nói riêng. Về tiểu-sử cụ Lưu-Văn-Lang, chúng tôi đã nêu rõ ở phần danh nhân Sa-Đéc và nhân vật cận đại. Nơi đây, xin kể thêm một vài câu chuyện về cuộc đời cụ Lang.

Người Pháp bên trong tuy kính phục tài học của cụ Lưu-Văn-Lang, nhưng bề ngoài, muốn yểm tài, có ý coi rẻ giá trị người Việt. Có lần kỹ-sư Pháp bắt một cây cầu ở miệt Khánh-Hội xong, xe chạy rung-rinh, sửa cách này cách nọ cũng không hết, buộc lòng phải mời ông đến xem sao.

Lúc bấy giờ, Bác-Vật Lưu-Văn-Lang mới đến quan sát. Xem xét xong, ông mới đứng trông nôm cho các nhân viên kỹ thuật làm thêm những cây kiềng tréo trên cầu, để treo cây cầu lên giữ cho được thăng bằng. Quả nhiên, các nhân viên công chánh ráp thêm kiềng bên trên xong thì cây cầu rất vững. Xe lớn từ đó về sau chạy hết rung rinh, làm cho người Pháp hết sức kính phục và không dám yểm tài cụ nữa.

Lại có lần, Kỹ-sư Pháp bắt cây cầu An-Hữu, ít lâu, chân móng cứ sụp hoài. Mời Bác-Vật Lang đến xem và sửa lại, từ đó về sau không hề sụp lún. Người ta tặng ông là vị thánh sống. Ông dò cây cầu nào, ông đoán trước sẽ chịu đựng đến thời gian nào đó thôi rồi sẽ bị gãy, hay sụp. Quả thật, lời cụ nói đâu có đó.

MŨI CẦN-GIÓ SẼ BỊ SỤP LỠ LO 10 NĂM SAU

Một khi kia, cụ về thăm quê nhà ở Sa-Đéc, qua Tân-Qui-Đông, ra mũi Cần-Gió, chỗ bến tàu Lục-Tỉnh ngày xưa. Cụ xem qua địa thế giây lâu, tuyên bố chỗ này không nên xây cất dinh thự gì, bởi cầu tàu này sẽ sụp mất và còn sụp vô sâu đôi ba chục công đất nữa.

Không ai tỏ vẻ gì tin lời cụ nói, trái lại còn có ý cười vì cụ nói quá đáng. Vùng ấy chưa hề có triệu chứng gì là đất sụp, thì lấy đâu mà tin được lời ông chớ?

Nhưng đúng 10 năm sau, quả nhiên bị sóng nước xói mòn lần, đánh sụp mất cầu tàu và vô sâu trên mấy chục công đất, vườn tược tiêu hết. Lời cụ tiên đoán quả đã ứng nghiệm không sai.

Cây cầu bắt ngang sông qua Tòa bố Sa-Đéc ngày xưa, cụ xem cầu này yếu lắm, bảo phải làm móng lại và làm thêm cây cầu ngang Rạch Cái-Sơn cho xe chạy vòng mới có thể chịu đựng lâu được, sau đó cụ phái nhân viên sở Công-chánh đến sửa ngay hai bên móng để giữ được cây cầu đến ngày nay. Và còn biết bao công việc xảy ra do vị Bác-Vật đầu tiên của Việt-Nam, đã tiên đoán. Nay cụ đã ra người thiên cổ, người đời vẫn còn ca ngợi cụ quả là bậc nhân tài của xứ sở.

Đồng bào Sa-Đéc và vùng Thất-Sơn Châu-Đốc, lại còn truyền tụng một huyền thoại về cụ Bác-Vật Lang kể cũng thâm trầm như sau:

Vùng Thất-Sơn ở Châu-Đốc nổi tiếng là nhiệm mầu, có nhiều hang sâu, động thẩm ít người dám bước xuống. Thế mà có lần, cách nay trên 50 năm, cụ Bác-Vật Lang đi quan sát tìm kiếm mỏ ở vùng này. Nghe đâu cụ có xuống một cái hang ở núi Cấm. Cụ đi cả nửa ngày rồi trở lên, dường như cụ có đôi cử chỉ khác thường và không hề tiết lộ một sự việc gì dưới hang cho người đời biết cả.

Câu chuyện Bác-Vật Lang thăm địa huyết ấy vẫn được nhắc nhở, và vẫn bao trùm màn kỳ bí.

Theo các kinh giảng của Giáo-phái Bửu-Sơn Kỳ-Hương, trong quyển "Long-Hoa Đại-Hội" của ông Vương-Kim, quyển "Thất-Sơn Mầu-Nhiệm" của giáo-sư Nguyễn-Văn-Hầu, có mô tả hình thức những cái hang ở vùng núi Cấm, nhưng chờ yếu tố thời gian sẽ thấy.

Các nhà tu hành chân chánh, hằng mong một ngày thượng ngươn, thánh đức sẽ phát hiện trên thế gian này.

Những chuyện linh thiêng huyền bí ở vùng Thất-Sơn xuất hiện, chừng ấy sẽ chứng minh phần nào chuyện cụ Lang thám địa huyệt đầy bí mật.

CHÁNH TÍCH TỐT CỦA BẬC CHĂN DÂN CÂU CHUYỆN ÔNG ĐỐC-PHỦ TRẦN-VĂN-CHI VỚI DÂN CHÚNG SA-GIANG

Đồng bào ở đất Sa-Giang chắc còn nhớ, cách nay trên 50 mươi năm, tỉnh này có một vị Đốc-Sứ tên là Trần-Văn-Chi đến trấn nhậm quận Châu-Thành. Ông là người có nhiệt tâm lo lắng xã hội với tinh thần phục vụ tháng ngày, không bao giờ dùng quyền lực của mình mà vơ vét của ai cả.

Làng xã cậy thế cậy quyền làm khó dễ dân chúng, ông hay được thì gọi đến, cắt nghĩa, dạy sửa đổi lại. Ông thường nói:

- Người dân đã nghèo khổ, dốt nát thất học, lại bị chế độ ép buộc, sưu cao thuế nặng đủ điều đàn áp và hành hạ người Việt mình một cách nhẫn tâm, mà các ông không thấy lương tâm xót xa sao? Lại còn xu hướng thêm tác oai tác quái với dân chúng, không để cho người dân ngóc đầu lên được, thử hỏi các ông có lấy thế làm nhục nhã hay không?

Rồi ông dịu giọng lai, ôn tồn nghiêm trang: Tôi cũng như mấy ông, nhưng được diễm phúc có chút ít địa vị, được trấn nhậm nơi tỉnh này, tôi phải làm cách nào để giúp đỡ dân tỉnh của mấy ông được mở mang tiến bộ. Lấy mức công bằng mà đối xử, để cho người dân ý thức được quyền công dân của họ. Tôi có bổn phận bảo vệ, che chở những kẻ thấp cổ bé miệng. Đừng làm cho sợ sệt không dám gần quan, như thế sẽ không còn thiên chức, đắc tội với đồng bào, lịch sử.

Những lời của ông Đốc-Phủ Trần-Văn-Chi thốt ra với dân làng, ai nấy cũng đều cảm phục. Từ xưa tới nay ở Sa-Đéc trải qua nhiều đời Chủ-Quận, mà chưa hề có một vị quan nào được như thế. Khi đến thì lo điều tra ai giàu ai nghèo, ai có án tích gì không, để tìm cách làm khó dễ. Còn riêng về ông Đốc-Phủ Chi lại trái hẳn, ông nhiệt tâm giúp đỡ, lắng nghe tiếng nói của dân, đệ đạt lên thượng cấp minh oan cho họ. Việc làm rất công bình và ngay thẳng, làm cho kẻ dua nịnh đem lòng oán ghét và ganh tị, gởi thơ nặc danh cho Chánh Tham-biện vu khống ông Phủ Chi ăn hối lộ của dân bằng cách này hay cách khác. Do đó vị Chánh Tham-biện Sa-Đéc có cho mời ông để hỏi về sự tố cáo trong thơ nặc danh. Ông buồn bã, lễ độ nhưng cương quyết đáp:

- Ấy là chuyện vu khống. Tôi liêm khiết, tôi biết lấy tôi là đủ, còn tố cáo là quyền của người. Vả lại, thơ nặc danh thì không giá trị, lại không nêu bằng cớ rõ ràng, càng chứng tỏ người ta có ác ý với tôi. Quan lớn là thượng cấp của tôi, chắc hiểu con người tôi như thế nào rồi. Nếu quan lớn không muốn hiểu, nghe người ta thì cứ nghe!

Những lời chân thành của ông Phủ Chi thốt ra, làm cho vị Chánh Tham-biện phải suy nghĩ nhiều, về sau lại đổi thái độ thành kiến với ông Chủ Quận hiếm có ấy.

Lúc bấy giờ, ông Phủ Chi cảm thấy ngồi ở đây không tiện, mới xin đổi đi nơi khác, để không thấy những trái tai gai mắt, bè lũ tham nhũng của dân.

Ngày ông đổi đi, đồng bào các giới, xe kéo, xe ngựa, các bạn hàng ngoài chợ, những tiệm mua bán, thân hào nhân sĩ tiễn đưa ra mũi Cần-Gió để ông xuống tàu đi trấn nhậm nơi khác. Khi ấy, người ta vọng bàn hương án tại bến tàu, đốt một ngọn đèn sáp, để một bình bông, một tô nước lạnh từ giả ông. Bàn hương ấy nói lên ý nghĩa cao đẹp vô cùng. Ngọn đèn sáp ám chỉ cho sự sáng suốt của ông, đem ánh sáng để làm sáng tỏ kẻ ác tâm tỉnh ngộ. Tô nước lạnh tỏ ra sự thanh khiết của ông không chút bợn nhơ, bình bông tượng trưng ông đi, nhưng tiếng thơm vẫn còn mãi.

Số người đi bộ từ Châu-Thành ra tới Mũi Cần-Gió rất đông người tiễn đưa. Đến khi ông xuống tàu, vang dội tiếng hoan hô, vẫy tay chúc tụng ông thượng lộ bình an.

Ngày nay chúng tôi đến Sa-Đéc sưu tầm tài liệu lịch sử, những gì liên quan đến Sa-Đéc trước đây, có nhiều vị bô lão bảo chúng tôi nên ghi lại câu chuyện ông Đốc-Phủ Trần-Văn-Chi trấn nhậm ở đây hồi đời Pháp cai trị, nêu gương ấy cho thế nhân soi lấy. Ông là một bậc phụ mẫu chi dân, đáng được nêu cao gương tốt lưu lại trên đất Sa-Đéc. Ngày nay lắm người biết chuyện còn nhắc đến tên ông muôn thuở.