ĐỨA CON

Jacques Bourdillère từ lâu đã thề rằng anh sẽ không lấy vợ nhưng đột nhiên lại thay đổi ý kiến. Việc này xảy ra trên bãi biển trong một sáng mùa hè.

Hôm ấy anh đang nằm trên cát, lơ đãng nhìn những phụ nữ đi từ mặt nước đi lên, một bàn chân nhỏ bé đã làm anh chú ý đến vẻ xinh xắn và yêu kiều của nó. Đưa mắt nhìn cao hơn, toàn bộ con người ấy đã quyến rũ anh. Về con người anh mới chỉ thấy bàn chân và cái đầu trùm một chiếc khăn fla-nen màu trắng buộc cẩn thận. Người ta có thể nói đây là một người biết ăn chơi và quyến rũ. Trước hết dáng người làm anh chú ý; sau đó là tính giản dị và vẻ tươi tắn trên đôi má và cặp môi của cô.

Được giới thiệu với gia đình, anh hài lòng và đem lòng yêu cô Khi gặp Berthe Lannis từ xa, trên bãi cát vàng anh run rẩy cho đến đến chân tơ, kẽ tóc. Khi gần cô, anh trở nên câm như hến, không thể nói được một lời, không thể nghĩ được việc gì, tim thổn thức, tai kêu o o, tinh thần hốt hoảng. Đây có phải là tình yêu không? Anh không biết, anh không biết vì cả, nhưng anh đã quyết định sẽ lấy cô làm vợ.

Cha mẹ cô lưỡng lự rất lâu, vì chàng trai có tai tiếng không hay. Anh ta đã có một cô nhân tình, người ta nói như vậy, một quan hệ lâu năm và mạnh mẽ, một trong những sợi dây liên lạc tưởng là đã cắt đứt nhưng thực tế nó vẫn tồn tại.

Ngoài ngươi ấy, từng thời kỳ dài hoặc ngắn, đã có nhiều phụ nữ đi qua đời anh.  Tuy nhiên anh đã thu xếp để gặp lại cô tình nhân ấy lần cuối, người mà anh đã chung sống nhiều năm. Một người bạn đã giúp anh bàn định một khoản trợ cấp, bảo đảm cuộc sống cho cô ta. Jacques đã trả tiền và không muốn nghe nói đến tên cô ta nữa, không biết cô ta là ai nữa. Cô ta viết những lá thư nhưng anh không mở ra. Mỗi tuần anh đều nhìn thấy nét chữ vụng về của người bị bỏ rơi; và mỗi tuần anh đều nổi giận, xé phong thư, không đọc lấy một chữ vì đã biết đây chỉ là những lời trách móc van nài.

Nhà gái không tin tính kiên trì của anh, nên anh bị thử thách trong suốt mùa đông. Và đến mùa xuân yêu cầu của anh mới được chấp nhận.

Hôn lễ sẽ tổ chức ở Paris trong những ngày đầu tháng năm.

Anh quyết định không đi đâu theo cách cổ điển sau đám cưới. Sau buổi khiêu vũ nhỏ cho những anh chị em họ đến mười một giờ đêm. Để tránh mệt nhọc, hai vợ chồng mới cưới đêm ấy sẽ nghỉ lại trong nhà bố mẹ vợ.

Hôm sau họ sẽ ra bãi biển nơi họ đã quen biết nhau và yêu nhau.  Đêm đến, người ta khiêu vũ trong Phòng khách lớn. Hai vợ chồng kéo nhau vào căn phòng trang trí theo kiểu Nhật, có những tấm lụa màu rực rỡ căng lên, chiếu sáng bằng một ngọn đèn màu treo trên trần như một quả trứng lớn. Cửa sổ để mở cho những luồng gió mát thổi vào vì đêm ấy là một đêm mát mẻ và yên tĩnh, đầy hương vị mùa xuân.

Hai người không nói gì mà chỉ tay cầm tay nhau, và đôi lúc bóp chặt. Người vợ say đắm vì sự thay đổi lớn lao trong đời nhưng vẫn vui vẻ sẵn sàng cười hoặc khóc khi cho rằng thế gian này đã thay đổi khi họ cưới nhau, lo ngại về một sự mệt mỏi mơ hồ và êm dịu sắp tới.

Người chồng mỉm cười và đăm đăm nhìn vợ. Anh muốn nói nhưng không biết nói gì nên cứ đứng như vậy, nắm chặt lấy tay vợ. Đôi lúc anh thì thầm: “Berthe!”. Và mỗi khi cô nhìn lên thì anh lại nhìn vợ một cách tự tin và quyến rũ.

Họ không có ý nghĩ gì để trao đổi với nhau. Người ta để mặc hai người; tuy nhiên đôi khi một cặp nhảy nhìn trộm họ như đã được chứng kiến một sự việc kín đáo và thận trọng.

Cánh cửa bên bật mở, người hầu bước vào mang theo chiếc khay trên đó có một phong thư mới gửi tới. Jacques run rẩy cầm phong thư, bất chợt cảm thấy một sự sợ hãi mơ hồ.

Anh nhìn rất lâu chiếc phong bì mà anh đã biết rõ nét chữ, không dám mở ra để đọc và đút túi, tự nhủ: “Ngày mai, ngày mai ta đã rời khỏi đây rồi, không quan trọng.” Nhưng khi nhìn góc phong bì có chữ KHẨN viết to và gạch dưới thì anh rất ngạc nhiên. Anh hỏi: “Em cho phép anh chứ?” và anh xé phong bì rồi đọc: Anh tái mặt đi rồi như đánh vần từng chữ trong thư.

Khi ngẩng mặt lên, anh bối rối, lẩm bẩm: “Em yêu. Đây là một người bạn thân anh đang gặp một bất hạnh lớn. Anh ấy cần gặp anh ngay... cần gặp anh ngay... đây là vấn đề sống chết. Em cho phép anh đi chừng hai mươi phút chứ? Anh sẽ về ngay”. Người vợ run rẩy, hoảng hốt “Anh cứ đi đi, anh yêu…” mà không dám hỏi thêm. Anh đi, người vợ ở lại, nghe phòng bên mọi người đang khiêu vũ.

Anh cầm mũ, chiếc mũ đầu tiên nhìn thấy, lấy áo khoác không biết là của ai và chạy như bay xuống cầu thang. Trước khi ra phố, anh dừng lại dưới ngọn đèn trong phòng thay áo, đọc lại bức thư:

“Thưa ông!

Cô Ravet, nhân tình cũ của ông, hình như vậy, vừa sinh được một đứa trẻ mà cô cam đoan nó là con ông. Người mẹ sắp qua đời và đòi gặp ông. Tôi  mạo muội viết thư này để yêu cầu ông gặp cô ấy đang rất khốn khổ và đáng thương lần cuối cùng.

Người đày tớ của ông.

Bác sĩ Bonnard”.

Khi anh bước vào phòng bệnh thì cô ta đang hấp hối rồi.

Thoạt tiên anh không nhận ra cô. Ông thày thuốc và hai bà hộ lí đang chăm sóc cô, và trên mặt đất có những xô nước đá và quần áo đầy máu…

Nước chảy lênh láng trên sàn nhà; hai ngọn nến le lói trên bàn; phía sau giường trong chiếc nôi bằng mây, một đứa trẻ đang kêu khóc, và mỗi tiếng khóc của nó người mẹ lại run lên dưới chiếc túi chườm nước đá.

Cô ta bị băng huyết sau khi sinh con. Cả cuộc đời cô đang trôi đi; và, mặc dù được chữa chạy và chăm sóc, máu vẫn chảy, vội vàng đến cõi chết.

Cô nhận ra Jacques và muốn giơ tay lên nhưng không được, trên đôi má nước mắt đầm đìa.

Anh quì xuống bên giường, nắm lấy bàn tay cô và hôn, rồi dần dần anh cúi xuống sát bộ mặt xanh xao đang run lên vì sự va chạm ấy. Một bà hộ lí cầm nến soi sáng cho họ còn ông bác sĩ thì lui xuống cuối phòng nhìn họ.

Cô ta nói một giọng xa thẳm: “Anh yêu, em sắp chết, hứa với em là anh ở lại cho đến lúc em ra đi. Ôi! Đừng xa em, đừng xa em cả đến khi em qua đời!”.

Anh hôn trán cô và khóc nức nở. Anh thì thầm: “Hãy yên tâm. Anh sẽ ở lại”.

Cô nghỉ một lát trước khi có thể nói tiếp: “Đây là con anh. Em xin thề trước Thượng đế, trước linh hồn của em, trước khi từ giã cõi đời. Em chỉ yêu một người đàn ông, người đó là anh. Hãy hứa với em không bỏ rơi nó”. Anh ôm cái cơ thể ốm yếu, cạn máu ấy. Ân hận và buồn phiền, anh nói:

“Anh xin thề, anh sẽ nuôi nó, sẽ yêu quí nó. Anh sẽ không bỏ rơi nó”. Cô ta muốn ôm hôn Jacques. Không nhấc đầu lên được cô chìa cặp môi trắng nhợt cho anh. Anh nghé miệng vào đôi môi ấy, nhận một sự âu yếm ai oán và thê thảm ấy.

Vẻ yên lòng cô ta nói rất nhỏ: “Hãy mang con lại đây, để em xem anh có yêu nó không.” Anh đi tìm đứa trẻ.

Anh nhẹ nhàng đặt nó xuống giường và đứa trẻ thôi khóc. Người mẹ nói: “Đừng động đậy!”. Và nó nằm yên. Anh cầm lấy bàn tay đang run lên trong cơn hấp hối. Thỉnh thoảng anh nhìn đồng hồ, đã quá nửa đêm, rồi một giờ, hai giờ.

Ông bác sĩ đã ra về. Hai bà hộ lí sang phòng bên ngủ gật trên ghế dài. Đứa bé ngủ yên, Và người mẹ, mắt nhắm lại như đang nghỉ nơi.

Đột nhiên, khi ánh sáng ban mai nhợt nhạt lọt qua mép hai tấm rèm, người bệnh giang tay ra suýt làm ngã đứa bé. Một tiếng rên trong cổ họng và sau đó, nàng thở hơi thở cuối cùng  Hai bà hộ lí chạy đến và tuyên bố: “Đi rồi!”.

Anh nhìn người phụ nữ mà anh từng yêu quí và khi đồng hồ thong thả buông bốn tiếng anh bỏ ra về, quên cả áo khoác, cùng với đứa con trên tay.

Sau khi ngồi lại một mình, người vợ trẻ ngồi đợi chồng lúc đầu khá bình tĩnh trong căn phòng trang trí theo kiểu Nhật. Khi không thấy anh về, cô sang phòng khách trong vẻ thư thái nhưng đang rất lo âu. Mẹ cô nhìn thấy con gái có  một mình bèn hỏi: “Chồng con đâu rồi?”. Cô đã trả lời:

“Chồng con đang ở trong phòng. Anh ấy sẽ ra ngay”.

Sau đó chừng một tiếng đồng hồ, khi mọi người kéo đến hỏi cô. Cô thú nhận về bức thư và nét mặt bối rối của Jacques cùng nỗi sợ hãi không may xảy đến với anh.

Người ta lại chờ. Khách khứa ra về, chỉ còn cha mẹ và một vài người thân ở lại. Nửa đêm, người ta đưa người vợ mới cưới đi nằm. Người mẹ và hai bà dì ngồi bên giường nghe cô đang thổn thức khóc thầm. Người cha đến đồn cánh sát để hỏi tin tức.

Lúc năm giờ sáng một tiếng động nhỏ dưới cầu thang và Berthe là người đầu tiên chạy xuống trên người chỉ khoác chiếc áo mỏng. Jacques đứng giữa phòng mặt tái xanh, thở hổn hển, ôm đứa con trên tay.

Bốn người phụ nữ ngạc nhiên nhìn đứa bé; Berthe tuy bồn chồn lo lắng nhưng cũng hỏi ngay: “Đã có chuyện gì xảy ra? Anh nói đi. Đã có chuyện gì xảy ra? Anh trả lời bằng những tiếng giật cục: “Có một việc...có một việc... rằng anh đã có một đứa con, và mẹ nó vừa qua đời...”. Và anh chìa ra một cách vụng về đứa trẻ đang kêu khóc.

Không nói lấy một lời. Berthe đỡ lấy đứa trẻ và hôn nó, ôm chặt nó vào lòng rồi cô nhìn chồng với cặp mắt ngấn lệ: “Mẹ nó chết rồi ư? Anh nói vậy chứ?”

Anh trả lời: “Phải, chết sau khi sinh nở, chết trong cánh tay anh... Anh đã cắt đứt với cô ta... Anh không biết gì cả, đây là thư của ông bác sĩ gọi anh tới!”

Nhưng Berthe đã nói: “Chúng ta sẽ nuôi dưỡng đứa con này”.