MƯU MÔ XẢO QUYỆT

Phụ nữ ư?

- Gì vậy? Phụ nữ thì sao?

- Không có người làm trò ảo thuật tinh tế nào có thể đặt chúng ta vào tình trạng chuyên dùng mưu mẹo để thành công dù cho có lí do hoặc không. Còn phụ nữ thì họ lập mưu một cách đơn giản, không thể ngờ tới, một cách táo bạo đáng ngạc nhiên, bằng một tình thế không thể thắng nổi. Họ dùng mưu mẹo để lừa dối từ sáng đến tối mà tất cả những cái đó đều trung thực, thẳng thắn, hợp lẽ.

“Cần nói thêm đôi khi họ cũng bị động. Người đàn ông thường có những bướng bỉnh ngu dại và những ý muốn bạo chúa. Người chồng luôn có những mong muốn duy ý chí một cách nực cười. Hắn có đầy đủ những thói kì quặc; người vợ khen hắn để đánh lừa hắn. Mụ ta còn làm cho người chồng tin rằng cái đó có giá trị, vì hắn cho rằng chẳng ra gì hết. Và người phụ nữ lúc nào cũng giải quyết công việc một cách thành thạo bằng những giải pháp rất dễ dàng rất tinh ranh mà đôi lúc đàn ông chịu xuôi tay. Chúng ta thường ngạc nhiên nói: “Tại sao lại không nhận ra những cái đó nhỉ?”.

Người đang nói là một cựu Bộ trưởng, Bá tước L., lắm mưu mẹo, người ta nói như vậy, và tinh thần thì cao thượng. Một nhóm những chàng trai đang nghe ông nói. Ông tiếp lời.

⚝ ✽ ⚝

Tôi đã vướng phải một phụ nữ tiểu tư sản một cách nực cười và ra trò. Tôi sẽ nói những điều mà các bạn cần rút kinh nghiệm.

Thời ấy tôi là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, và sáng sáng tôi đi bộ cho đến tận Champs- Élysées. Lúc ấy là tháng năm; tôi vừa đi vừa hít thở không khí trong lành từ những mầm lá mới nhú lên.

Và ngày nào tôi cũng gặp một phụ nữ nhỏ bé đáng tôn thờ, một trong những người duyên dáng một cách lạ lùng đúng nhãn hiệu sản xuất tại Paris. Xinh đẹp ư? Vừa đúng lại vừa không đúng. Duyên dáng ư? Không, còn hơn cả duyên dáng. Thân hình thon thả, vai ngang ngực nở, thế đấy; nhưng tôi thích những bản phác thảo những con búp-bê bằng xương bằng thịt, giống thần vệ nữ Mi-lô.

Và rồi người phụ nữ ấy đi bằng những bước không gì có thể so sánh nổi; và chỉ với đôi mông ấy đã đủ làm cho người ta nảy sinh những ước ao từ trong xương tuỷ rồi. Người phụ nữ ấy có vẻ là nhìn tôi mỗi khi tôi đi qua. Nhưng phụ nữ thì có rất nhiều vẻ; và không bao giờ người ta biết được.

Một buổi sáng tôi thấy cô ta ngồi trên ghế dài với cuốn sách để mở trên tay. Tôi vội vàng tới ngồi bên cô. Năm phút sau, chúng tôi đã là bạn của nhau. Và mỗi buổi sáng sau khi “Chào Bà- Chào Ông” chúng tôi nói chuyện với nhau. Cô ta nói mình là vợ của một viên chức, rằng cuộc đời rất tẻ nhạt, rằng những thú vui thì hiếm hoi, còn những ưu phiền thì rất nhiều và hàng ngàn chuyện khác nữa.

Tôi nói với cô ta rằng mình là ai, hơi có vẻ kiêu hãnh; cô ta rất ngạc nhiên.

Hôm sau cô ta đến cơ quan Bộ gặp tôi, và sau đó cô ta đến một cách thường xuyên khiến các thư lại quen mặt, họ thì thào với nhau mỗi khi gặp cô, và đặt cho cô cái tên “Bà Léon”. “Tôi nhận cái tên ấy”, cô ta nói.

Trong suốt ba tháng sáng nào tôi cũng gặp cô, không rời cô một phút nào trong khi cô để lộ rõ tình yêu của mình.

Nhưng một hôm tôi thấy cô ta mắt đỏ hoe, nói chuyện một cách khó khăn vì những bận tâm bí mật của mình.

Tôi yêu cầu cô, van nài cô nói cho tôi biết những lo lắng của mình; và cuối cùng cô ta run rẩy và lắp bắp nói: “Em... Em, đã mang thai”. Rồi cô khóc nức nở. Ôi, tôi nhăn nhó và tái mặt đi như bất cứ ai nhận được cái tin ấy. Các bạn không biết cái tin bất chợt ấy đã như một quả đấm vào ngực khốn khổ của tôi như thế nào đâu. Nhưng sớm hay muộn các bạn cũng nhận ra thôi.  Đến lượt mình, tôi cũng lắp bắp: “Nhưng, nhưng em là người đàn bà có chồng kia mà, đúng không?”.

Cô ta đáp: “Vâng, nhưng chồng em đã đi công tác ở Ý hai tháng nay và còn lâu nữa anh ấy mới về”.

Tôi cố gắng rũ bỏ trách nhiệm. Tôi nói: “Phải đi gặp anh ta ngay”. Mặt cô ta đỏ đến tận mang tai, mắt cụp xuống và nói: “Vâng, nhưng…Cô ta không dám nói hết lời.

Tôi đã hiểu ra và đưa cho cô một chiếc phong bì đựng tiền trang trải cho chuyến đi.

Tám ngày sau đó, tôi nhận được một bức thư của cô ta từ Gênes gửi tới. Một tuần sau đó, một bức thư từ Florence.

Rồi những bức thư từ Livourne, từ Rome, từ Naples gửi tới.

Cô nói: “Em vẫn mạnh khoẻ, tình yêu của em, nhưng em rất thảm hại. Em muốn ông gặp lại em khi xong mọi việc. Chồng em không nghi ngờ gì cả. Vì công tác, anh ấy còn phải ở đây trong một thời gian nữa, còn em, em sẽ trở về Pháp sau khi sinh nở”.

Sau đó khoản tám tháng tôi nhận được hai chữ từ Venise: “Con trai”.

Một thời gian sau, vào một buổi sáng cô ta bất chợt chạy vào văn phòng của tôi, vẫn trẻ đẹp như xưa, và ngã vào lòng tôi.

Và tình yêu của chúng tôi đã được nối lại.

Khi tôi rời cơ quan, cô ta đến tìm tôi trong khách sạn ở trên phố Crenelle. Cô ta cũng thường nói với tôi về đứa trẻ nhưng tôi không muốn nghe; cái đó không liên quan gì đến tôi. Tôi đưa cho cô ta một số tiền lớn và nói một cách đơn giản: “Để nuôi nó”.

Hai năm nữa lại trôi qua, cô ta nói với tôi về đứa trẻ, về thằng bé “Léon” nhiều hơn. Đôi khi cô ta khóc: “Ông không yêu nó, ông không muốn nhìn thấy nó, như vậy ông đã làm em rất đau khổ”. Vì cô ta cứ nài nỉ mãi nên tôi phải hứa hôm sau tới Champs- Élysées để cô ta dẫn tôi đến chỗ thằng bé.

Nhưng đến lúc ra đi thì một nỗi sợ hãi đã ngăn tôi lại.

Con người cũng yếu đuối như con vật; ai mà biết được có chuyện gì đã nảy sinh trong trái tim tôi? Nếu tôi cũng yêu thằng bé sinh ra từ tôi, tức là con trai tôi, thì sao? Tôi đã đội mũ, đi găng tay. Nhưng rồi tôi ném mũ lên bàn, ném găng tay xuống ghế, tự nhủ: “Không nhất định là không, ta không đi là khôn ngoan nhất”.

Cửa phòng tôi bật mở. Em trai tôi bước vào. Chú ấy đưa tôi một lá thư nặc danh mới nhận được sáng hôm nay: “Báo tin cho Bá tước L..., anh trai ông rằng người đàn bà trên phố Cassette coi khinh ông ta. Ông ta sẽ nhận được tin tức từ bà này”.

Tôi không nói với ai về sự tằng tịu này. Tôi kể lại câu chuyện từ đầu tới cuối cho em trai tôi nghe. Rồi tôi nói thêm: “Về phần tôi, tôi chẳng có trách nhiệm gì cả, nhưng tôi nhờ chú đi hỏi tin tức xem sao”.

Người em trai tôi đi, còn tôi, tôi tự nhủ: “Liệu cô ta có đánh lừa mình không? Cô ta có những tình nhân khác nữa không? Không quan trọng. Cô ta trẻ trung xinh đẹp; ta không đòi hỏi cô ấy nhiều. Cô ấy có vẻ yêu ta và ta đã phải trả một giá đắt. Thực ra ta không biết nhiều về cô ấy”.

Em trai tôi trở về. Ở sở Cảnh sát người ta đã cho chú ấy biết về người chồng “Đúng là viên chức của Bộ Nội vụ, được nhận xét là tốt, nhưng lấy phải một phụ nữ xinh đẹp và ăn diện nên tài chính trong ra đình có khó khăn”. Đó là tất cả.

Chú em tôi cũng tìm đến căn hộ của gia đình ấy. Ông gác cổng cho biết: “Ông chồng là một người đàn ông đứng đắn, bà vợ cũng vậy, là một phụ nữ đứng đắn, không giàu nhưng họ rất hào hiệp”.

Chú em tôi hỏi thêm:

- Con trai họ năm nay mấy tuổi?

- Nhưng bà ấy không có con, thưa ông?

- Thế nào, thằng bé Léon kia mà?

- Không thưa ông, ông nhầm rồi.

- Thằng bé mà bà ta sinh ra khi đang ở bên Ý, cách đây hai năm ấy.

- Bà ấy không hề đi Ý. Năm năm nay bà ấy không rời khỏi Paris.

Chú em tôi ngạc nhiên nhưng không dám hỏi nhiều. Không có con, không đi đâu cả.

Tôi cũng ngạc nhiên không kém, không biết vở hài kịch này lúc nào mới kết thúc.

Tôi nói với em trai tôi rằng tôi muốn vô tư trong vụ này. Tôi sẽ mời cô ta tới đây vào ngày mai. Chú sẽ thay mặt tôi gặp cô ta; nếu cô ta đóng kịch với tôi thì chú đưa cho cô ta mười ngàn frăng này, và tôi sẽ không gặp cô ta nữa. Nói cho đúng ra thì tôi đã chán ngấy cô ta rồi.

Các bạn biết không, hôm qua tôi chán ngán vì đã có con với người phụ nữ ấy, tôi đã bị thương tổn và xấu hổ nhưng nay những cái đó không còn nữa. Tôi đã được tự do, không chịu sự ràng buộc nào, không còn sự lo ngại nào và tôi thấy mình đang giận dữ.

Hôm sau, em trai tôi đợi cô ta trong văn phòng tôi. Cô ta nhanh nhẹn bước vào theo thói quen, dang hai tay ra, nhưng bỗng nhiên khựng lại.

Em tôi chào và xin lỗi cô ta.

- Xin lỗi bà, thưa bà, nếu tôi đang ngồi chỗ của anh trai tôi; nhưng anh tôi giao cho tôi trách nhiệm yêu cầu bà giải thích những sự việc khiến anh tôi phải phiền lòng. Rồi nhìn thẳng vào mắt cô ta, em tôi hỏi bất chợt:

- Tôi biết là bà không có con với anh tôi, đúng không?

Sau một phút sững sờ, nhưng rồi lấy lại được phong độ, mỉm cười nhìn ông quan toà. Cô ta trả lời rất đơn giản:

- Không tôi không có con.

- Tôi cũng biết là bà không hề sang Ý, đúng không?

Lần này thì cô ta cười thực sự:

- Không, tôi không hề sang Ý.

Em trai tôi choáng váng nói:

- Bá tước nhờ tôi đưa cho bà số tiền này và nói với bà rằng từ nay mọi việc chấm dứt. Cô ta lấy lại vẻ nghiêm chỉnh, cầm tiền nhét vào túi, và hỏi một cách ngây thơ rằng - Tôi không được lặp lại Bá tước nữa ư?

- Không thưa bà.

Cô ta có vẻ phật ý rồi nói bằng giọng bình thản:

- Mặc kệ, nhưng tôi vẫn yêu ông Bá tước.

Thấy cô ta đã chịu thua, em trai tôi mỉm cười hỏi thêm:

- Cho tôi biết tại sao bà lại bịa ra chuyện có con và chuyện sang Ý?

Cô ta ngạc nhiên khi thấy người đối thoại đặt ra câu hỏi ngớ ngẩn như vậy, rồi trả lời:  “Đây là một trò tinh nghịch!” Ông có tin rằng người phụ nữ khốn khổ, không có gì cả được một ông Bá tước, Bộ trưởng, người giàu có và phong lưu rất mực, đem lòng yêu quí suốt ba năm trời mà không cho lại ông ấy một cái gì ư? Bây giờ tất cả đã hết. Mặc kệ. Việc này không thể kéo dài mãi. Trong ba năm tôi đã kiếm được không ít. Xin ông nói lại với Bá tước như vậy.

Cô ta đứng lên. Em trai tôi hỏi thêm:

- Thế còn đứa trẻ? Bà phải có một thằng bé để anh tôi nhìn thấy chứ?

- Đúng thế. Đó là con của người em gái tôi. Tôi mượn của cô ấy. Tôi cho rằng chính nó đã báo tin cho ông.

- Được rồi. Còn những lá thư từ Ý gửi về thì sao?

Cô ta cười một cách thoả mãn:

- Ôi Những bức thư ấy là những bài thơ. Ông Bá tước không phải làm Bộ trưởng Ngoại giao để không được hưởng gì cả.

- Nhưng còn...

- Còn lại là những bí mật của tôi. Tôi không muốn làm hại ai cả.

Và cô ta chào với vẻ chế nhạo, rồi thản nhiên ra về như một diễn viên sau khi đóng xong vai kịch của mình. Và Bá tước L... rút ra một vấn đề đạo đức:

- “Hãy cự tuyệt những con người như vậy”.