CÔ COCOTTE
Khi vừa ra khỏi phòng điều trị bệnh nhân tâm thần thì tôi nhìn thấy một người đàn ông cao lớn nhưng rất gầy đang đứng ở một góc sân và gọi con chó do anh ta tưởng tượng ra.
Bằng một giọng êm dịu và trìu mến, anh ta nói: “Cocotte, Cocotte bé nhỏ của ta, về đây! Cocotte, về đây, Cocotte xinh đẹp của ta!”.
Tôi hỏi ông thày thuốc:
- Người kia là ai vậy?
Ông trả lời tôi:
- Ô! Chẳng có vì là thú vị! Đây là một người đánh xe ngựa, tên là François, bị chứng bệnh này sau khi đã dìm chết con chó của mình. Tôi nài nỉ:
- Xin ông kể lại cho tôi chuyện này. Những câu chuyện đơn giản, tầm thường nhưng đôi khi cũng có thể làm con tim của chúng ta run động đấy.
Và đây là câu chuyện về người đàn ông này do người chăn ngựa, bạn của anh ta, thuật lại.
Ở một vùng ngoại ô của Paris có một nhà trưởng giả giàu có. Họ ở trong một biệt thự trên một khu đất rộng bên bờ sông Seine. Người đánh xe ngựa tên là François, một thanh niên nông thôn, tốt bụng nhưng có phần vụng về ngốc nghếch, dễ bị đánh lừa.
Một buổi chiều, khi đang trở về nhà thì có một con chó đi theo anh. Thoạt tiên, anh không để ý đến nó; nhưng rồi với vẻ bướng bỉnh cứ bước theo gót anh của con vật khiến anh phải quay lại. Anh nhìn kĩ con chó; không, anh chưa bao giờ trông thấy nó. Đấy là một con chó cái gầy kinh khủng, những chiếc vú lớn buôn thõng xuống. Nó lẽo đẽo theo sau anh với vẻ đói khát, thảm thương; đuôi cụp xuống hai cẳng sau, tai cụp xuống đầu, và dừng lại khi anh dừng bước, đi theo khi anh đi tiếp.
François muốn đuổi con chó gầyy giơ xương ấy bèn quát lớn: “Cút đi. Mày có đi không nào? Xuỵt! Xuỵt!”. Con chó chạy lùi lại vài bước rồi ngồi xuống chờ đợi; rồi khi người đánh xe rảo bước, nó lại đi theo anh.
Anh cúi xuống giả vờ nhặt một hòn đá. Lúc này con vật chạy xa hơn, những chiếc vú đung đưa nhanh hơn; nhưng nó lại đi theo khi anh quay lưng. Thương hại, người đánh xe François vẫy gọi con chó.
Con vật rụt rè lại gần, xương sống võng xuống, xươn sườn hằn rõ trên bộ da. Anh vuốt lên bộ xương đó, cảm động trước tình cảnh khốn cùng cửa con vật và nói: “Nào, đi với ta!”. Cảm thấy được chấp nhận, con chó vẫy đuôi,và, thay vì đi theo người chủ mới, nó lon ton chạy trước. François trải rơm trong chuồng ngựa; vào bếp kiếm thức ăn cho chó. Sau khi ăn no, con chó khoanh tròn người lại và ngủ.
Hôm sau, khi được người đánh xe báo tin, chủ nhà cho phép anh ta nuôi con chó. Đây là con vật trung thành, thông minh và không dữ tợn.
Nhưng tiếp theo đó, người ta nhận ra một khuyết tật ghê gớm của con vật. Nó động đực suốt từ đầu năm đến cuối.
Nó làm quen với tất cả những con đực trong làng, chạy quanh chúng cả ngày lẫn đêm. Nó chiều lòng tất cả, bao gồm nhiều loại chó, từ những con nhỏ bằng nắm tay đến những con to lớn như con lừa. Chúng chạy không biết mệt mỏi; khi mệt con chó cái nằm dài trên cỏ thì những con đực vây xung quanh nó, lưỡi thè ra rất dài.
Những người trong làng coi đây là một hiện tượng, người ta chưa từng chứng kiến cảnh này bao giờ. Bác sĩ thú y cũng không hiểu ra sao nữa.
Buổi chiều khi nó về chuồng ngựa, đàn chó đực bao quanh ngôi nhà. Nhiều con chui qua lỗ hổng hàng rào vào trong vườn để phá phách. Ban đêm chúng hú lên những hồi dài.
Ban ngày thì chúng lẻn vào trong nhà. Chủ nhà thấy chó trong cầu thang và cả trong buồng nữa; những con chó nhỏ lông vàng đuôi lông chùm và những con chó săn to lớn, vô chủ, bẩn thỉu, làm trẻ con sợ hãi.
Người ta thấy có những con chó ở cách xa đây hàng dặm đường tới đây rồi bỏ đi, mà không biết chúng đi bằng cách nào.
Lúc này thì François rất quí con chó. Anh gọi nó là Cocotte, không có ác ý gì tuy nó xứng đáng với cái tên ấy; và anh thường nhắc đi, nhắc lại: “Con vật này đúng là con người, chỉ phải cái không biết nói thôi”.
Anh làm một cái vòng bằng da màu đỏ rất đẹp mang theo một mảnh đồng với hàng chữ “Cô Cocotte của François, người đánh xe” rồi đeo vào cổ chó.
Con chó đã to lớn. Bây giờ nó đã béo phì, bụng to, lủng lẳng những chiếc vú. Nó đi lại rất khó khăn, chân chạng ra, mõm há hốc để thở, và chạy không nhanh như trước nữa.
Con chó cái sinh ra nhiều loại chó khác nhau.
François chọn một số để nuôi, còn bao nhiêu anh vứt chúng xuống sông. Nhưng ngay sau đó bà nấu bếp cùng ông làm vườn kêu ca với chủ. Đàn chó phá cây cối trong vườn, lục lọi ngay trong bếp, từ kho than tới tủ đựng thức ăn.
Bực mình chủ nhà ra lệnh cho François phải loại bỏ con Cocotte đi. Người đánh xe không biết nhốt chó vào đâu. Anh nhờ người đánh xe hàng chở nó về nông thôn, gần Joinville-le-Pont, và vất nó xuống đấy.
Buổi chiều con chó lại trở về.
Cần có giải pháp mạnh mẽ hơn. Anh đưa cho ông phụ trách đoàn tàu đi Le Havre năm frăng nhờ ông ném con chó ra khỏi tàu khi đến ga.
Nhưng sau đó ba ngày, con Cocotte lại về nằm trong chuồng ngựa, người gầy tong teo, lông phờ phạc.
Thương tình, chủ nhà không đả động đến việc này nữa.
Nhưng những con chó đực lại kéo đến, nhiều hơn và hung hăng hơn trước. Một con chó to đã tha đi một con gà giò dự định làm thức ăn bữa chiều ngay trước mặt bà nấu bếp.
Lần này thì chủ nhà nổi cáu, cho mọi François đến rồi nói:
- Nếu anh không ném con chó xuống sông trước sáng ngày mai thì tôi sẽ tống anh ra khỏi cửa, nghe rõ chưa?
Người đánh xe sợ hãi, trở và phòng thu xếp quần áo, đồ đạc như sắp phải rời khỏi đây. Nhưng rồi anh nghĩ, anh khôn g thể đi đâu khi có con vật khó chịu đi theo. Vì những lợi ích của bản thân, anh quyết định loại bỏ con Cocotte vào sáng sớm mai. Anh ngủ chập chờn. Tinh mơ hôm sau anh lấy một sợi dây thừng và đi tìm con chó. Nó thức giấc, duỗi chân ra và vẫy đuôi mừng chủ.
Thế là anh không còn can đảm nữa, anh ôm hôn nó và nói những lời dịu ngọt. Nhưng chuông đồng hồ đã điểm sáu tiếng Anh không thể lưỡng lự được nữa. Anh mở cửa và nói: “Đi!”. Chó vẫy đuôi, hiểu rằng chủ cho nó đi dạo. Cả hai đã tới bờ sông, anh chọn chỗ nước sâu nhất. Anh buộc dây thừng vào cổ chó, buộc thêm vào đấy một hòn đá nặng. Anh ôm con chó vào lòng, tay đu đưa, miệng nói: “Cocotte bé nhỏ của ta! Cocotte xinh đẹp của ta!”. Con chó thích chí rên lên.
Mười lần định ném chó đi và lần nào anh cũng thấy không nỡ.
Nhưng bất chợt, anh quyết định và ném nó ra xa. Lúc đầu con chó định bơi vào bờ, giống như khi người ta tắm cho nó, nhưng rồi đầu nó bị hòn đá kéo xuống và nó nhìn chủ với cặp mắt điên loạn, cặp mắt của con người khi sắp chết chìm. Con chó dần dần bị kéo xuống nước trong khi hai chân sau cố vùng vẫy; cuối cùng thì nó chìm hẳn.
Bọt nước nổi lên như nước sông đang sôi; và François phát điên lên, mặt mày ngơ nhác, như nhìn thấy Cocotte đang quằn quại dưới bùn và tự hỏi một cách đơn giản của người nông dân: “Nó đang nghĩ gì về mình, trong lúc này, con vật ấy?”.
François trở nên mụ mẫm, ốm suốt một tháng đêm nào cũng nằm mơ thấy con Cocotte; anh thấy nó liếm tay mình, nghe rõ tiếng nó sủa. Người ta mời một thầy thuốc cho anh. Cuối cùng thì anh bình phục hẳn.
Cuối tháng sáu, chủ nhà về sống ở Biessard, gần Rouen và mang anh đi theo. Làng này cũng ở bên bờ sông Seine.
Anh thường ra đây tắm và cùng người chăn ngựa bơi qua sông. Một hôm, trong khi đang tắm, François bỗng kêu lên:
- Nhìn kìa. Tớ sẽ cho cậu thưởng thức món sườn xào.
Đó là xác chết của một con chó rất to, nát rữa, đang bị nước cuốn đi, chổng bốn cẳng lên trời.
François bơi lại gần, miệng vẫn nói vui:
- Ô? Nó không còn tươi nữa, anh bạn. Nhưng nó không đến nỗi nào cho lắm.
Anh bơi lại gần con vật, và bỗng nhiên anh ngừng nói và ngắm nhìn xác con vật. Anh nhìn kĩ chiếc vòng trên cổ nó rồi giật lấy một mảnh đồng. Mảnh đồng đã han gỉ nhưng còn đọc được hàng chữ: “Cô Cocotte của François, người đánh xe”.
Con chó chết đã tìm lại được chủ của mình cách nhà sáu chục dặm.
François kêu lên một tiếng ghê sợ, cố bơi vào bờ và khi lên khỏi mặt nước, anh cứ trần truồng như thế mà chạy vào trong làng.
Anh ta đã phát điên.