SĨ QUAN TÙY TÙNG
Nghĩa trang đông đặc các sĩ quan trông giống như một vườn hoa. Mũ kê-pi và quần màu đỏ, quân hàm và cúc áo mạ vàng, kiếm và cờ của các cơ quan tham mưu, hình trang trí khuyết áo của các kị binh đang đi qua các ngôi mộ có những cây thánh giá màu trắng hoặc màu đen đưa ra những cánh tay thương hại, những cánh tay ghép bằng gỗ hoặc bằng đá hoa cương trên những cư dân đã qua đời.
Người ta vừa mai táng người vợ bị chết đuối hai ngày trước đây của Đại tá Limousin.
Thế là hết, giới tăng lữ đã ra về, nhưng vị Đại tá, đang được hai sĩ quan đỡ hai bên, còn ở lại, nhìn nấm mộ mới đắp trong đó có thi hài người vợ trẻ của mình.
Ông gần như là một ông già, cao lớn nhưng gầy gò, bộ ria đã bạc trắng; ba năm trước đây đã kết hôn với một cô gái mồ côi sau khi cha cô là Đại tá Sortis qua đời.
Hai sĩ quan, Đại uý và Trung uý, đang muốn đưa thủ trưởng ra về. Nhưng ông đòi ở lại, lệ lưng tròng và nói rất khẽ:
“Không, không ở lại một chút nữa”, đôi chân run rẩy, mắt nhìn vào nấm mộ, nơi cũng chôn cả trái tim và cuộc sống của ông cùng tất cả những vì còn lại trên thế gian của ông.
Bất chợt tướng Ormont đi tới nắm lấy cánh tay của ông Đại tá rồi hơi kéo mạnh ông đi: “Nào, nào, ông bạn già của tôi, không nên ở đây lâu”. Ông Đại tá tuân lệnh và ra về.
Tới nhà, khi mở phòng làm việc của mình, ông thấy trên bàn có một bức thư. Xem thư ông bỗng ngạc nhiên và xúc động khi nhận ra đây là nét chữ của vợ mình. Trên phong bì có tem bưu chính đóng dấu ngày hôm nay. Ông lấy thư ra đọc:
“Thưa Cha!
“Xin ông cho em được gọi ông là cha như ngày xưa lần nữa. Khi ông nhận được thư này thì em đã được chôn cất chu đáo rồi. Có thể ông sẽ tha thứ cho em.
“Em không muốn làm nhẹ tội lỗi của mình hoặc làm mềm lòng ông. Em chỉ muốn nói với sự thành thật của người phụ nữ sau đây một tiếng đồng hồ nữa sẽ lìa bỏ cõi đời.
“Khi ông cưới em, do lòng hào hiệp, em biết ơn ông và yêu ông bằng cả trái tim cửa người thiếu nữ. Em yêu ông như em đã yêu cha em, có khi còn nhiều hơn; và ngày mà em ngồi vào lòng ông em đã buột miệng gọi ông là cha. Đây là tiếng nói của con tim tự phát do bản năng. Đúng thế, đối với em ông đã là người cha. Ông đã cười và bảo em: “Hãy gọi ta như vậy, cái đó làm ta hài lòng.
“Khi chúng ta đến thành phố này và - tha lỗi cho em- em đã yêu... Ô! Em đã chống cự lại rất lâu, gần hai năm, xin ông đọc kĩ, gần hai năm, nhưng cuối cùng thì em gục ngã, em trở thành một thủ phạm, một gái giang hồ.
“Còn người kia ông không nên đoán chừng anh ta là ai. Em rất yên tâm về vấn đề này vì xung quanh ông và cả em nữa có đến mười hai sĩ quan, mà ông thường nói vui là mười hai chòm sao.
“Ông không nên tìm hiểu và nhất là chớ ghét bỏ người ấy. Anh ấy đã làm cái việc mà bất cứ ai trong hoàn cảnh của anh cũng nhất định sẽ làm, và em tin chắc rằng anh ấy yêu em với tất cả tấm lòng của mình.
“Nhưng xin ông nghe tiếp. Một hôm chúng em hẹn hò nhau ở đảo Bécasse, ông biết, đấy là một hòn đảo nhỏ bên cạnh cối xay gió. Trong lúc em đang bơi thì anh ấy ngồi trong bụi cây, và ngồi cho đến tận chiều để không ai biết là mình có mặt ở đây. Lúc em tới gặp anh ấy thì thấy trong một bụi rậm khác có Philippe, sĩ quan tuỳ tùng của ông đang nấp trong đó. Chúng em cho rằng mình đã thua cuộc rồi và em kêu lên một tiếng. Philippe nói: “Anh ấy là bạn của tôi. Bà cứ đi tắm tiếp đi. Để tôi nói chuyện riêng với anh ấy”.
“Em đi tắm tiếp và cuối cùng trở về nhà chờ đợi điều bất hạnh xảy ra. Một tiếng đồng hồ sau, Philippe nói nhỏ với em ở ngoài hành lang văn phòng của ông khi gặp em: “Tôi sẽ làm việc theo lệnh của bà, nếu bà đưa cho tôi những bức thư”. Em hiểu là hắn sẽ mang thư đi bán cho anh ấy.
“Em đã đưa cho hắn tất cả các thư từ. Hắn nhận và mang đi.
“Việc đó kéo dài được hai tháng. Chúng em đã tin hắn, cũng như ông vẫn tin hắn.
“Nhưng đây là việc đã xảy ra. Một hôm em đi tắm một mình cũng trên hòn đảo ấy và em đã gặp viên sĩ quan tuỳ tùng của ông Hắn nói hắn sẽ tố cáo chúng em bằng những bức thư ấy với ông nếu em không chịu chiều theo ý muốn của hắn.
“Ôi! Thưa ông em rất sợ, một sự sợ hãi hèn nhát, xấu xa, nhất là sợ ông, sợ cho cả anh ấy nữa - ông sẽ biết anh ấy và cả em nữa, có thể là như vậy, em làm sao biết được. Em định mua lại những bức thư ấy nhưng hắn không chịu vì hắn cũng yêu em, đáng xấu hổ làm sao!
“Chúng em là những người yếu đuối, dễ mất tinh thần hơn ông. Một khi đã rơi xuống vực thẳm thì người ta cứ rơi mãi. Liệu em có hiểu được những việc mình làm không? Em chỉ biết rằng một trong hai chúng em sẽ chết và em đã chịu thua tên khốn kiếp ấy.
“Ông thấy đấy, em không hề làm giảm nhẹ tội lỗi của mình.
“Và thế là việc mà em thấy trước đã đến, hắn đã cưỡng đoạt em và còn cưỡng đoạt em nữa. Hàng ngày hắn vẫn doạ dẫm anh ấy.
“Rồi em tự nhủ mình phải chết. Còn sống thì em không thể thú nhận với ông tội ác này được. Chết đi, em dám làm tất cả. Ngoài cái chết thì không còn cách nào khác. Em không thể yêu được nữa và cũng không được ai yêu nữa; hình như em đã vấy bẩn vào mọi người mỗi khi chìa tay ra.
“Em sẽ đi tắm và sẽ không trở về nữa.
“Bức thư này là do tình nhân của em gửi đến ông. Anh ấy nhận được sau khi em chết và chỉ hiểu đây là mong muốn cuối cùng của em thôi. Còn ông, ông sẽ được đọc thư sau khi ở nghĩa trang về.
“Vĩnh biệt ông, em không còn gì để nói nữa. Ông sẽ làm mọi việc theo ý mình và xin hãy tha thứ cho em”.
Ông Đại tá lau vầng trán ướt đẫm mồ hôi. Sự can đảm, can đảm trong những ngày trận mạc trở về với ông, ông bấm chuông.
Một người hầu xuất hiện.
- Gọi Philippe tới đây - ông ra lệnh.
Sau đó ông mở ngăn kéo bàn ra.
Người được gọi đến nay lập tức. Đây là một sĩ quan có bộ ria màu nâu, mặt ranh mãnh, mắt xảo trá.
Ông Đại tá nhìn thẳng vào mặt hắn.
- Anh cho tôi biết tên người tình nhân của vợ tôi.
- Nhưng, thưa Đại tá...
Viên Đại tá lấy khẩu súng trong ngăn kéo ra.
- Nào, nói đi, anh biết rõ là tôi không đùa đâu.
- Vâng, Thưa Đại tá... đó là Đại uý Saint-Albert.
Hắn vừa nói xong thì một ngọn lửa đỏ chói trước mắt hắn, và hắn ngã úp mặt xuống vì một viên bạn đã trúng vào giữa trán.