MORIN - ĐỒ CON LỢN Tặng M. Oudinot
1

Anh bạn - Tôi hỏi Labarbe - anh vừa nói đến bốn tiếng “Morin-đồ con lợn”.Tại sao vây? Tôi chưa lúc nào nghe thấy người ta nói đến Morin mà không đệm thêm “đồ con lợn”.

Labarbe, lúc này đã là nghị sĩ, nhìn tôi bằng cặp mắt cú vọ nói: “Anh không biết câu chuyện về Morin ư, khi anh là người của vùng La Rochelle?

Tôi thú nhận là tôi không biết chuyện này. Thế là Labarbe xoa hai tay vào nhau và bắt đầu kể lại câu chuyện.

- Anh đã biết Morin và cửa hiệu tạp hoá lớn của anh ta trên bến cảng La Rochelle, đúng không?

- Đúng, tôi biết rất rõ.

- Thế này, vào năm 1862 hoặc 1863 gì đó, Morin đi Paris mười lăm ngày để chơi bời với lí do đi cất hàng. Việc đó làm cho anh ta thấy hăng hái. Mỗi buổi tối đi Nhà hát, va chạm với phụ nữ - một sự kích thích tinh thần thường xuyên - người ta trở nên điên rồ. Người ta không thể chỉ nhìn những vũ nữ mặc áo may-ô, chân dài, béo nẫng, nhảy múa mà không muốn được sờ mó vào. Nếu đã được nếm mùi một hai lần những món ăn cao cấp. Và người ta ra về khi trái tim hãy còn run rẩy, tinh thần choáng váng với sự thèm muốn những nụ hôn làm rung động đôi môi.

Morin đang ở trong tình trạng ấy khi anh ta mua vé để trở về La Rochelle trên chuyếc tàu tốc hành lúc tám giờ bốn mươi phút tối, và anh đi dạo trong sự nuối tiếc và bối rối trong phòng chờ của nhà ga Orléans thì anh gặp một thiếu nữ trẻ đang ôm hôn một bà già. Cô gái lật mạng lên và Morin rất hài lòng lẩm bẩm: “Mẹ kiếp, một cô gái rất xinh!”.

Khi chào từ biệt bà già xong cô gái vào phòng chờ, và Morin đi theo cô; rồi cô qua sân ga, và Morin vẫn đi theo; rồi cô lên một toa xe không có người, và Morin cũng lên theo.

Có rất ít hành khách trên chuyến tàu tốc hành. Đầu tàu rú còi và đoàn xe chuyển bánh. Trong toa xe chỉ có hai người, cô gái và Morin.

Morin ngắm người thiếu nữ. Cô khoảng từ mười chín đến hai mươi tuổi, tóc vàng, cao lớn, vẻ năng động. Quấn chân bằng chiếc chăn đi đường cô nằm xuống thế để ngủ.

Morin tự hỏi: “Nàng là ai vậy?”. Và hàng ngàn giả thiết, hàng ngàn dự định nảy sinh trong đầu anh ta. Anh tự nhủ:

“Người ta kể có rất nhiều chuyện phiêu lưu trên xe lửa. Có thể đây là một chuyện đối với ta. Ai mà biết được? Một sự may mắn đến rất nhanh với ta. Ta chỉ cần mạnh dạn lên. Danton đã chẳng nói: “Táo bạo, táo bạo và táo bạo hơn nữa”. Nếu không phải là Danton thì đó là Mirabeau. Cái đó không quan trọng. ( [15] )Phải, nhưng ta lại thiếu sự táo bạo, đây là điểm mấu chốt. Ô! Nếu người ta biết, nếu người ta có thể đọc được ý nghĩ! Ta cho rằng hằng ngày người ta vẫn ở bên những thời cơ tốt đẹp. Chỉ cần phác ra một cử chỉ thì có thể biết rõ cô ta không đòi hỏi quá nhiều.

Thế là anh nghĩ đến những giải pháp đưa anh đến thắng lợi. Anh hình dung ra những hành động hào hiệp, những giúp đỡ nho nhỏ đối với cô ta, một câu chuyện sống động lịch sự với nữ giới, kết thúc bằng một lời tuyên bố...tuỳ anh suy nghĩ.

Đêm đang trôi dần và cô gái đẹp vẫn ngủ, trong khi đó thì Morin đang khắc khoải. Trời sáng dần, mặt trời rọi những tia nắng đầu tiên, một tia sáng từ chân trời chiếu vào nét mặt xinh đẹp của người đang ngủ.

Cô gái thức giấc, ngồi lên, nhìn cánh đồng, nhìn Morin và cười. Nàng cười như một thiếu nữ sung sướng và vui vẻ.

Morin run người lên. Không nghi ngờ gì nữa, nụ cười ấy là nàng gửi cho anh, đúng đây là sự mời mọc tế nhị. Dấu hiệu mơ tưởng đang đợi anh. Nụ cười ấy như đang nói: “Chàng thật là ngu dốt, ngốc nghếch, khờ khạo khi ngồi như một chiếc cọc trên ghế từ tối hôm qua đến giờ”.  “Xem nào, hãy nhìn em, em có xinh đẹp không? Chàng cứ ngồi như thế suốt cả đêm, đối diện với một thiếu nữ xinh đẹp mà chẳng dám làm gì cả. Thật là đại ngốc?”.

Cô vẫn mỉm cười và nhìn anh; cô còn muốn cười thành tiếng nữa; và anh mất trí, không thể tìm được một lời khen, hoặc bất cứ một câu gì đó để đáp lại. Nhưng anh ta không tìm được câu nào cả, không một câu nào cả. Thế là anh ta học cách táo bạo của kẻ nhát gan, anh ta nghĩ: “Mặc kệ, ta liều mạng và bất thần, không báo trước, chân tiến lên, tay dang ra, lưỡi liếm môi rồi ôm chặt lấy cô và hôn cô. Một cú nhảy, đứng phắt lên, cô kêu lớn: “Cứu tôi với! Cứu tôi với!”. Và cô mở cửa, khua tay ra ngoài, điên lên vì sợ hãi và muốn nhảy xuống trong khi tàu đang chạy, trong khi đó thì Morin hốt hoảng tin chắc cô ta sẽ nhảy tàu, giữ chặt lấy chiếc váy của cô, lắp bắp nói: “Thưa bà! Ôi... Thưa bà!”.

Đoàn tàu chạy chậm dần rồi dừng hẳn lại. Hai nhân viên vội vàng ra hiệu lệnh thất vọng trong khi đó cô gái ngã vào tay họ ấp úng nói: “Người này đã muốn... đã muốn... tôi...tôi, Và cô ngất đi.

Đoàn tàu tới ra Mauzé. Hiến binh xuất hiện và bắt giữ Morin.

Khi nạn nhân của sự thô bạo của anh ta tỉnh lại, cô đã báo cáo mọi việc đã xảy ra. Cơ quan chức năng làm biên bản.

Và anh chàng chủ hiệu tạp hoá khốn khổ của chúng ta chỉ đến đêm mới về được đến nhà và bị kết vào tội vi phạm thuần phong mỹ tục ở nơi công cộng và sẽ do toà án xét xử.

2

Thời ấy tôi là Tổng biên tập của tờ Fanal des Charentes và buổi chiều nào cũng gặp Morin trong quán cà-phê Thương mại.

Hôm sau cái ngày xảy ra sự biến nói trên, anh ta đến gặp tôi mà chẳng biết nói gì hơn. Tôi không che giấu quan điểm của mình, nói: “Anh là đồ con lợn. Người ta không bao giờ làm như vậy”.

Anh ta khóc. Vợ anh đã đánh anh; và anh thấy việc kinh doanh của mình đang đi đến chỗ phá sản, danh tiếng của anh đã vấy bùn, bạn bè ghét bỏ, không ai thèm chào anh nữa.

Cuối cùng anh đã làm cho tôi thương hại, tôi gọi người cộng tác viên của tôi là Rivet, một người hay nhạo báng có những lời khuyên bổ ích, để hỏi ý kiến anh ta.

Rivet yêu cầu tôi tới gặp ông công tố viên tối cao, một người bạn anh.

Tôi bảo Morin tới gặp Rivet, còn tôi đi cặp viên công tố.

Tôi biết người phụ nữ bị quấy rối là một cô gái, cô Henriette Bonnell, lên Paris để nhận bằng giáo viên. Cô không còn cha mẹ, khi nghỉ hè thì về sống với chú thím, những người tiểu tư sản ở Mauzé.

Sự căng thẳng trong vụ của Morin vì người chú của cô gái là nguyên đơn. Ông chánh án muốn bỏ qua việc này nếu đơn kiện được xin rút. Đó là điều chúng tôi phải nắm chắc.

Tôi trở về nhà Morin. Tôi thấy anh ta đang nằm trên giường, đang ốm vì lo lắng và phiền muộn. Vợ anh, một phụ nữ cao lớn, gầy gò và có râu hành hạ anh đến khốn khổ. Chị ta đưa tôi đến bên giường chồng trước khi hỏi thẳng vào mặt tôi: “Ông muốn gặp Morin đồ con lợn ấy ư? Hắn đang nằm ở đây! Chị ta đứng bên giường, hai nắm đấm để hai bên cạnh sườn. Tôi trình bày hoàn cảnh và anh yêu cầu tôi đi gặp gia đình nhà cô ấy. Nhiệm vụ thật là tế nhị; lúc ấy tôi chấp nhận.

Anh chàng khốn khổ không ngừng nhắc đi, nhắc lại: “Tôi xin cam đoan là tôi chưa hôn được cô ấy cái nào, chỉ mới ôm lấy cô ấy thôi. Tôi xin thề là như vậy”.

Tôi trả lời: “Cũng thế thôi, anh là đồ con lợn”. Tôi không muốn tới gia đình của cô gái một mình vì thấy như vậy là quá phiêu lưu, tôi yêu cầu Rivet đi theo. Anh đồng ý nhưng với điều kiện là phải đi ngay vì chiều mai anh đã có việc ở La Rochelle rồi.

Và hai tiếng đồng hồ sau chúng tôi đã có mặt trước cửa một ngôi nhà đẹp ở nông thôn. Một cô gái trẻ đẹp ra mở cửa cho chúng tôi. Chắc chắn là cô ấy rồi. Tôi nói nhỏ với Rivet: “Mẹ kiếp, tôi bắt đầu hiểu về Morin”.

Người chú cô gái, ông Tonnelet, đúng là người mua báo Fanal của chúng tôi, một độc giả nhiệt tình, một giáo hữu chính trị niềm nở đón tiếp chúng tôi, khen ngợi chúng tôi đã cử hai vị lãnh đạo tờ báo đến nhà ông. Rivet nói thầm vào tai tôi: “Tôi cho rằng chúng ta có thể dàn xếp vụ Morin-đồ con lợn ấy”.  Người cháu gái đã đi ra ngoài, và tôi đề cặp đến vấn đề tế nhị ấy. Tôi nói bóng ma của vụ bê bối, tôi đánh giá sự tai tiếng không thể tránh khỏi đối với cô gái sau vụ việc này, vì người ta không tin rằng đây chỉ là một cái hôn đơn giản.

Ông chú hình như lưỡng lự, nhưng ông không thể quyết định được nếu không có bà vợ đang đi vắng đêm nay mới về.

Bỗng nhiên ông ta kêu lên một cách vui vẻ: “Đây, tôi có một ý kiến khá thú vị. Tôi mời hai ông ăn và ngủ ở đây và khi vợ tôi về chúng ta cùng bàn bạc”.

Rivet cự nự, nhưng ý muốn giải quyết dứt điểm vụ Morin-đồ con lợn làm chúng tôi quyết định nhận lời mời.

Ông chú vui vẻ đứng lên đi gọi cô cháu. Chúng tôi làm một cuộc đi dạo quanh ngôi nhà và tuyên bố: “Tối nay sẽ giải quyết nhiều việc quan trọng”. Rivet bắt đầu nói về chính trị. Còn tôi, tôi đi lùi lại phía sau bên cạnh cô gái. Cô ta rất xinh đẹp.

Với sự thận trọng tới từng chi tiết, tôi nói về vụ ấy với tính cách là người đồng minh của cô.

Nhưng cô ta không chút nào tỏ ra bối rối, trái lại cô nghe tôi nói với vẻ thích thú.

Tôi nói với cô ta: “Thưa cô, cô thử nghĩ đến những phiền phức mà cô phải chịu đựng khi ra trước toà án: đối mặt với những cái nhìn tinh quái, nói trước mặt mọi người, kể lể công khai những chuyện đáng buồn trong toa xe. Nói riêng giữa chúng ta thôi nhé: theo tôi thì chẳng nên nói gì cả, đuổi cái thằng phóng đãng ấy về chỗ của hắn và không gọi nhân viên xe lửa; đổi tàu, trở về bằng đoàn tàu khác, thì sao?”.

Cô gái bật cười: “Những điều ông nói là đúng? Nhưng ông muốn gì? Tôi đã rất sợ, mà khi đã sợ thì người ta chẳng cần suy luận gì hết. Sau khi biết rõ tình huống, tôi đã rất lấy làm tiếc về những tiếng kêu cửa mình; nhưng đã quá muộn.

Ông cũng nên hình dung kẻ mất dạy đó nhảy xổ vào tôi như một thằng điên, không nói lấy một câu, bộ mặt thì táo tợn. Tôi cũng không kịp hiểu hắn muốn gì nữa”.

Cô ta nhìn thẳng vào mặt tôi, không tỏ ra giận dữ hoặc xấu hổ. Tôi tự nhủ: “Đây là một người phóng túng.Tôi hiểu tại sao Morin-đồ con lợn lại nhầm lẫn”.

Tôi nói tiếp bằng cách bông đùa: “Xem nào, thưa cô, hãy thú nhận rằng hắn có thể được dung thứ, vì cuối cùng đứng trước mặt một người xinh đẹp như cô thì không ai có thể không có ý muốn tuyệt đối chính đáng là được ôm hôn cô”.

Cô cười rất to, hai hàm răng trắng lộ rõ: “Thưa ông giữa ý muốn và hành động còn có sự kính trọng nhau”.

Câu nói thật là kì cục, nhưng cũng khá rõ ràng. Bất chợt tôi hỏi: “Thế này, nếu tôi ôm hôn cô, tôi ấy, lúc này thì cô sẽ làm gì?”.  Cô dừng bước, nhìn tôi từ đầu xuống chân, rồi bình tĩnh nói: “Ô! Đối với ông thì khác hẳn”.

Trời. Tôi biết rất rõ, đây là hai việc khác nhau, vì cả thành phố này, mọi người gọi tôi là “La Barbe điển trai”. Tôi đã ba mươi tuổi, nhưng tôi hỏi: “Tại sao lại như vậy?”. Cô nhún vai và trả lời: “Vì ông không ngu ngốc như hắn”. Rồi nhìn tôi, cô nói thêm: “Và cũng khá đẹp trai”.

Trước khi cô ta có hành động để tránh né tôi thì tôi đã hôn vào má cô. Cô nhảy sang một bên nhưng đã quá muộn.

Rồi cô nói: “Ông cũng không làm tôi khó chịu. Nhưng không nên tiếp tục cái trò ấy nữa”.

Tôi làm ra vẻ khiêm tốn và nói khẽ: “Ồ Thưa cô, về phần mình, nếu tôi có một ý muốn trong tim, thì đó cũng là tới toà án như Morin”.

Đến lượt cô, cô hỏi: “Tại sao lại như vậy?”.

Tôi nghiêm nghị nhìn thẳng vào mắt cô: “Vì cô là một trong những sinh vật đẹp nhất, vì điều đó đối với tôi là một tấm bằng, một chức vị, một thắng lợi khi muốn cưỡng ép cô. Vì sau khi nhìn cô người ta sẽ nói: Này Labarbe không hề xâm phạm tới cô ta tuy rằng anh ta có dịp may”.

Và cô gái bật cười một cách thoải mái.

- Anh thật là kì cục. Cô ta chưa nói hết câu kì cục thì tôi ôm chầm lấy cô và tôi hôn lên khắp nơi trán, mắt, má, miệng, tóc, tất cả mọi chỗ trên đầu cô, nhưng cô cố giữ lại một nơi để bảo đảm cho người khác. Cuối cùng cô gỡ được ra, mặt đỏ ửng: “Ông thật là cộc cằn, thưa ông, và ông đã làm tôi hối hận sau khi đã nghe ông nói chuyện”.

Tôi nắm lấy tay cô, bối rối rồi lắp bắp: “Xin lỗi. Xin lỗi, thưa cô. Tôi đã làm cô phiền lòng, tôi đã phần nào tìm ra một lời xin lỗi hung tợn. Cô không muốn tôi ư? Nếu cô biết được?”.

Tôi đang khó tìm ra một lời xin lỗi.

Một thoáng sau cô nói: “Tôi không biết có chuyện gì thưa ông.”

Tôi đã tìm ra, tôi nói to: “Thưa cô, tôi đã yêu cô hơn một năm nay”.

Cô ngạc nhiên thực sự và ngước mắt nhìn tôi.

- Thật vậy, thưa cô, hãy nghe tôi. Tôi không quen biết Morin và tôi coi thường hắn. Hắn phải ra trước toà án hay bị tống vào nhà tù thì đối với tôi chẳng có gì là quan trọng. Tôi đã thấy cô ở đây, năm ngoái, lúc cô đang đứng sau hàng rào. Tôi bị rung động khi nhìn thấy hình ảnh của cô. Cô có tin tôi hay không thì cái đó ít quan trọng. Tôi thấy cô đáng mến phục; kỉ niệm về cô luôn ám ảnh tôi; tôi muốn gặp lại cô, chuyện của Morin - đồ con lợn chỉ là cái cớ, và tôi đã có mặt ở đây. Hoàn cảnh đã làm tôi đi quá giới hạn, tôi xin lỗi, xin cô tha thứ cho.

Cô ta tìm hiểu sự thật trong con mắt tôi và sẵn sàng bật cười và lẩm bẩm: “Ông là người thích đùa”.

Tôi giơ tay và bằng giọng chân thành (tôi cũng tin rằng mình là người chân thành). Xin thề với cô, tôi không nói dối.

Cô ta chỉ nói đơn giản: “Nào, chúng ta đi”.

Chúng tôi chỉ có một mình. Rivet và ông chú đã khuất trên một khúc đường quanh. Và tôi có lời tuyên bố dài, êm dịu, bóp chặt những ngón tay của cô hoặc hôn chúng. Cô nghe những điều đó như một câu chuyện dễ chịu và mới mẻ và không biết mình phải tin như thế nào.

Cuối cùng tôi cảm thấy bối rối, nghĩ về những điều mình đã nói; người run rẩy, mặt tái nhợt, tôi nhẹ nhàng ôm lấy cô. Tôi nói rất khẽ vào tai cô qua mớ tóc quăn. Cô như đang mơ màng có lúc như chết lặng đi.

Rồi tay cô gặp tay tôi, hai bàn tay bóp mạnh vào nhau.

Tôi thì chặt lấy người cô; cô không hề động đậy. Sau đó là cái hôn dài, rất dài, có thể còn dài nữa nếu chúng tôi không nghe thấy những tiếng động ở phía sau.

Cô trốn vào lùm cây. Tôi quay lại thấy Rivet đang đến bên tôi.  Anh ta đứng ở giữa đường không cười và nghiêm mặt lại: “Này! Anh dàn xếp vụ Morin-đồ con lợn thế này ư?

Tôi trả lời một cách hợm hĩnh: “Người ta làm những gì có thể làm được, anh bạn. Thế còn ông chú? Kết quả thế nào?

Rivet tuyên bố: “Tôi cảm thấy không dễ chịu chút nào với ông chú.”

Chúng tôi dắt tay nhau vào trong nhà.

3

Tôi mất tỉnh táo sau bữa ăn. Tôi ngồi bên nàng và dưới tấm khăn trải bàn, tay tôi và tay nàng luôn nắm chặt lấy nhau; chân chúng tôi luôn gác lên nhau; những cặp mắt của chúng tôi vẫn nhìn trộm nhau.

Ăn uống xong người ta đi dạo dưới ánh trăng và tôi tỏ tình với nàng, mọi lời trìu mến xuất phát tự trái tim. Tôi ôm hôn nàng trong mọi lúc, môi tôi làm ướt đẫm môi nàng Trước mặt chúng tôi, Rivet và ông chú đang tranh luận. Bóng của họ in rõ trên con đường trải cát.

Mọi người trở vào trong nhà. Ngay lúc ấy một nhân viên bưu điện mang đến một tờ điện tín nói bà thím sẽ trở về vào bảy giờ sáng mai trên chuyến tàu thứ nhất.

Ông chú nói: “Henriette hãy đứa các ông đây về phòng đã chuẩn bị”. Chúng tôi bắt tay nhau và lên trên lầu. Trước tiên nàng đưa chúng tôi vào phòng của Rivet và nàng nói nhỏ vào tai tôi: “Không có gì là nguy hiểm nếu vào phòng của tôi trước tiên”. Sau đó nàng dẫn tôi vào phòng. Khi chỉ còn một mình nàng và tôi, tôi ôm chặt lấy nàng mặc dù nàng ra sức kháng cự. Khi cảm thấy đã quá mệt mỏi, nàng chạy trốn.

Tôi chui vào trong chăn nhưng không tài nào chợp mắt được, đang cố tìm những việc làm sơ xuất của mình thì có tiếng gõ cửa.

Tôi hỏi: “Ai?”.

Có tiếng trả lời nhẹ nhàng “Em đây”.

Tôi vội vàng mặc thêm quần áo, ra mở cửa; nàng bước vào “Em quên- nàng nói, không hỏi anh buổi sáng anh thường dùng gì: sô-cô-la, trà hay cà phê?”. Tôi ôm chặt lấy nàng rồi lắp bắp nói: “Anh dùng…anh dùng…anh dùng…”

Nhưng nàng đã tuột khỏi tay tôi, tắt đèn và biến mất.

Tôi ở lại một mình trong bóng tối, giận dữ, đi tìm diêm nhưng không thấy. Tôi ra ngoài hành lang cây đèn nến trên tay.

Tôi sẽ làm gì? Cũng không biết nữa. Tôi muốn gặp nàng Nhưng bất chợt tôi nghĩ: “Nếu vào nhầm phòng ông chú thì ta sẽ nói gì?”. Đầu óc trống rỗng tim đập mạnh. Rồi một câu trả lời xuất hiện: “Tôi tìm phòng của Rivet vì một việc khẩn cấp”. Tôi không biết nàng đang ở phòng nào. Ngẫu nhiên tôi mở một cánh cửa phòng. Mở ra và bước vào.

Henriette đây rồi. Nàng đang ngồi và hoảng hốt nhìn tôi.

Tôi đóng cửa phòng lại, đi rón rén, rồi nói: “Anh quên không hỏi em có quyển sách nào để đọc không?”.

Nàng hỏi tên sách, nhưng tôi đã lấy ra một cuốn. Đó là một cuốn tiểu thuyết hay, có những bài thơ tuyệt vời.

Sau khi qua trang thứ nhất, nàng để mặc tôi đọc theo ý thích. Chúng tôi đọc cho đến khi nến sắp tàn. Sau khi cảm ơn, tôi nhẹ nhàng về phòng mình trong khi đó một bàn tay tàn nhẫn kéo tôi lại và Rivet nói thầm vào tai tôi: “Anh đã giải quyết xong vụ Morin-đồ con lợn rồi chứ?”.

Bảy giờ sáng hôm sau, nàng tự mình mang lên cho tôi một tách sô-cô-la. Tôi chưa bao giờ dùng loại sô-cô-la pha như thế này bao giờ. Loại sô-cô-la đặc, thơm, làm say ngươi uống.

Khi nàng trở ra thì Rivet bước vào. Anh ta có phần sốt ruột, bực mình như một người mất ngủ. Anh nói bằng giọng cáu kỉnh: “Nếu cứ như thế này thì anh sẽ làm hỏng việc cứu Morin - đồ con lợn thôi”.

Tám giờ, bà thím về tới nhà. Việc thảo luận diễn ra ngắn ngủi. Những người đứng đắn quyết định rút đơn kiện và tôi để lại năm trăm frăng cho những người nghèo ở vùng này.

Thế rồi người ta muốn giữ chúng tôi ở lại ngày hôm ấy để đi tham quan những danh lam, thắng cảnh. Ngồi sau lưng chú thím, Henriette gật đầu. “Phải ta ở lại đi!”. Tôi chấp nhận nhưng Rivet thì từ chối.

Tôi khuyên anh nên ở lại, tôi nói: “Nào, anh bạn, anh hãy làm việc này vì tôi”. Nhưng anh tỏ ra thất vọng và nói thẳng vào mặt tôi: “Tôi thấy đủ rồi, vụ Morin-đồ con lợn đã được giải quyết”. Tôi buộc lòng cũng phải ra về. Đây là khoảnh khắc nặng nề nhất trong cuộc đời của tôi. Tôi đã giải quyết tốt vụ này trong đời mình.

Sau khi bắt tay tạm biệt mọi người, trên toa xe, tôi nói với Rivet: “Anh là một kẻ thô lậu!”. Anh ta trả lời: “Anh bắt đầu làm tôi bực mình đấy!”.

Khi trở về toà báo, chúng tôi gặp rất nhiều người đanh chờ tin tức về kết quả dàn xếp công việc. Người ta hỏi chúng tôi: “Các anh đã dàn xếp xong vụ Morin-đồ con lợn rồi chứ?”.

Tất cả mọi người ở La Rochelle đều bối rối. Sự khó chịu của Rivet đã mất dần trên đường về, cố gắng dữ vẻ trang nghiêm tuyên bố: “Phải, đó là nhờ công của Labarbe”.

Và chúng tôi tới nhà Morin. Anh ta nằm dài trên một chiếc ghế tràng kỉ, đắp thuốc mù-tạt dưới chân, khăn lạnh ở trên trán, như người đang hấp hối. Anh luôn luôn ho như người bị bệnh cúm. Vợ anh nhìn anh bằng cặp mắt của con hổ cái sẵn sàng xé anh thành muôn mảnh. Khi gặp chúng tôi, tay chân anh run lên. Tôi nói: “Đã dàn xếp xong, nhưng đừng để tái diễn lại nữa”. Anh ta đứng lên, nắm lấy tay chúng tôi hôn như đối với những vị hoàng tử, khóc lóc và gần như bị ngất đi. Anh hôn tay tôi, hôn tay Rivet và hôn cả bà Morin nữa nhưng anh bị vợ đẩy ngã xuống ghế.

Nhưng từ đó anh lúc nào cũng bị ám ảnh về cái tai hoạ nặng nề ấy. Cả thành phố lúc này đều mọi anh là: “Morin-đồ con lợn”. Mỗi lần nghe thấy câu đó anh cảm thấy như bị một mũi gươm xuyên vào người. Khi một tên vô lại trên đường phố kêu: “Con lợn!” thì anh quay lại nhìn theo bản năng. Bạn bè đặt ra những câu chuyện châm biếm anh: khi dùng món đùi lợn thì người ta hỏi anh: “Đây có phải là đùi của anh không? Hai năm sau đó thì anh qua đời.

Còn tôi, tôi trúng cử nghị viện, năm sau tôi đi thăm một phòng công chứng Belloncle ở Tousserre. Một bà to lớn và xinh đẹp ra tiếp tôi.

- Ông không nhận ra tôi ư? - Bà ta hỏi.

Tôi ấp úng “Nhưng không thưa bà...”.

- Henriette Bonnel đây.

- A! - Tôi tái mặt đi.

Bà ta hoàn toàn bình thản cười và nhìn tôi.

Khi còn một mình tôi và chồng bà, ông ta bắt tay tôi: “Ông thân mến! Từ lâu tôi đã muốn gặp ông.Vợ tôi đã nói chuyện nhiều về ông. Tôi biết... vâng, tôi biết ông đã gặp vợ tôi trong hoàn cảnh đau đớn như thế nào, tôi cũng biết ông là người đặc biệt tế nhị, biết hi sinh bản thân cho công việc”. Ông ta ngập ngừng hạ thấp giọng như để tránh một câu thô tục: “Công việc của Morin-đồ con lợn!”.