❖ 7 ❖ Les Tamaris, El Marsa, Tunisia

Với tôi, người đương thời cũng thường khó hiểu như người dân từng sống ở Leptis Magna, nơi mà tôi đã đào bới những ngôi nhà và những ngôi mộ. Tôi gõ những ghi chép, tôi quay ngược về quá khứ, tôi đi cùng những nhân vật của mình, tôi rời bỏ chúng, tôi ngồi lâu trong phòng làm việc của mình ở Les Tamaris, và tôi tìm thấy lại sự sung sướng của chính mình khi quỳ trên cát và bắt đầu cào đất bằng một cái bay. Nó chỉ dẫn tôi như chiếc đũa chữ Y dẫn người đi tìm mạch nước ngầm. Sôi sục những điều bí ẩn. Chưa bao giờ tôi bước vào hầm mộ, chưa bao giờ tôi đào bới đất và khai quật những mảnh xương trắng mà không tự hỏi: Họ là ai? Họ cầu nguyện như thế nào? Còn khi họ yêu nhau...? Hãy cho tôi biết, hãy kể tôi nghe... Đó là những điều tôi rất muốn hỏi cô Jeannette nổi tiếng ngay lập tức vào ngày tôi gặp lại cô ấy. Hãy cho tôi biết, kể đi... Chính cô là người đầu tiên đã kể tôi nghe về ngày Hạ chí ở Malta trong khu đền Mnajdra, cuộc gặp gỡ của cô với Habiba, thoát chết sau vụ đắm tàu. Levent cũng có mặt. Như Flaubert (người đã hồi sinh Carthage!) từng viết trong một bức thư gửi mẹ: “trong lúc thân con tiến về phía trước, những suy nghĩ của con ngược dòng thời gian và đắm chìm vào những ngày quá khứ.” Khi xem lại những ghi chép của tôi, mục đích duy nhất là tìm cách kể về từng nhân vật, với những mâu thuẫn và bí mật của họ. Buổi sáng hôm ấy, nhiều hành khách ngồi trên chiếc xe buýt đưa họ đi từ Valletta đến tận khu đền thờ. Mỗi người họ là một ẩn số.