❖ 9 ❖ Khách sạn Corinthia, Tripoli, Libya
Jeannette... Chúng tôi luôn vui mừng khi biết cô sẽ tham dự buổi tiệc chiêu đãi của ngài Đại sứ. Cô ấy là một trong những tâm điểm thu hút ở những bữa tiệc như vậy, cùng với rượu sâm panh lạnh và những đường cong gợi tình của vị nữ khách mời của chúng tôi. Vào thời đó, tôi muốn nói đến những năm 1980, cô ấy là một thiếu nữ trẻ, mảnh mai và yểu điệu. Không ai nhắc đến mối quan hệ giữa cô và lãnh tụ, nhưng ai cũng biết. Cô luôn mặc một chiếc đầm màu xanh lá, xuyên thấu và hở vai.
Tôi đã biết luôn phải dè chừng mấy nữ nhà báo trong giới báo chí Paris, vì họ có những mối quan hệ đặc quyền với những tên độc tài tầm thường và không bao giờ bỏ lỡ dịp tâng bốc chúng. Tại Viện Pháp ở Damas tôi đã gặp một nữ nhà báo, rất thân với Hafez-el-Assad. Những phân tích và những phóng sự của cô này, được đăng trên một tờ báo tuy rất được độc giả mong đợi mỗi tối như bản Mười điều răn của Chúa, lại nằm trong một chiến dịch phao tin rộng lớn.
Tôi đã tưởng tượng Jeannette cũng thuộc kiểu như vậy. Nhưng Jeannette lại nổi loạn, khác người chứ không tính toán, cô ấy có khí chất, bao dung, quyến rũ và gợi tình làm người ta có thể bỏ qua việc phán xét những cuộc tình của cô, chúng cũng rất ly kỳ. Có lẽ, vì chúng vi phạm chuẩn mực.
Lãnh tụ phải lòng cô. Mỗi năm ông kín đáo tìm gặp cô nhiều lần tại Paris, trong căn hộ của một người bạn cô làm tại báo Libé . Vị Đại sứ không quên báo cho ông mỗi khi cô tới Libya. Cùng với người đồng nghiệp và cũng là bạn cô, Đại sứ Ma Rốc, anh em họ của vua, một nhà ngoại giao sành sỏi được Gaddafi tin tưởng, cô là người duy nhất giúp lãnh tụ thông hiểu một thứ quyền lực đen tối mà cũng không kém ngông cuồng, và nuôi ý tưởng cho các bức thư điện tín của mình.
Cô cũng có một người bạn làm ở Bộ Ngoại giao, phô-tô cho cô các bức điện tín gửi từ Tripoli. Nhờ đó, qua những lần lưu trú ở Tripoli, cô đã có thể điều chỉnh nội dung thông điệp của lãnh tụ hoặc làm rõ lời nói của ông ấy. Không bao giờ tôi lại nghĩ rằng sẽ gặp lại cô ở Tripoli ngay cả trên màn hình tivi, ngần ấy năm sau sự sụp đổ của Gaddafi.
Nhưng tôi dự tính trước; hiện giờ, tôi đang bị kẹt trong khách sạn Corinthia, giữa căn phòng và hành lang lớn. Tôi nhận được yêu cầu không rời khỏi khách sạn. Từ sau cuộc nội chiến, người đi dạo bình thường, bà mẹ đi chợ, những đứa trẻ chơi đá bóng đều có thể bị nã súng mà không kịp nhận ra điều gì. Trong một buổi tối tại quán cà phê Nubien thành phố Cairo, Bruce đã nói với tôi rằng chính người dân phát động cách mạng (chúng tôi nói đến sự kiện tháng 5/1968) để thoát khỏi sự buồn tẻ. Chiến tranh cũng thế, có lẽ vậy. Nước Pháp là một quốc gia nhàn rỗi, Lamartine đã phát biểu như thế. “Chúng ta nên có một cuộc chiến ý nghĩa...” tôi đã nghe câu nói này từ miệng một Bộ trưởng thời Lionel Jospin, ông chán tình trạng bạc nhược của người Pháp.
Từ ba mươi năm nay, nước Pháp nhàn rỗi. Cũng dễ hình dung người dân Libya đã khốn khổ thế nào dưới sự cai trị của Gaddafi. Nhiều người thất nghiệp, rất ít người có việc làm, họ sống nhờ vào tiền trợ cấp của chính phủ từ buôn bán dầu mỏ, đủ cái ăn cái mặc, sống trong những khu nhà tập thể xã hội, có công viên cho các gia đình đi picnic trong ngày, và không được tự do, ngoại trừ việc thoải mái ném rác qua cửa sổ. Hàng nghìn túi rác được gió cuốn đi, vương vãi dọc bờ biển, bám vào các cành cây, tạo ra những bông hoa plastic. Giờ đây, họ ẩn náu. Ngoài đường trở nên nguy hiểm. Thậm chí tôi còn không thể đi ngang khu nhà ở của Đại sứ, nơi thỉnh thoảng chúng tôi đã được đón tiếp vào cuối tuần. Tôi thử thương lượng với những vệ sĩ bảo vệ cho tôi đi thăm ngôi mộ của Dragut (“Người Thổ họ cai quản ngôi mộ này, Dragut là một chiến binh Hồi giáo vĩ đại”, một trong những thiên thần hộ mệnh đã nói với tôi như thế, giọng đầy ngưỡng mộ) và nhà thờ Saint-Léonard của những kỵ sĩ thánh Malta. Vô ích, tôi nên ở yên một chỗ và đợi người đến đón. Hầu hết các buổi tối tôi đều ngồi xem tivi. Sau chuyến công du ở Ả Rập Xê-út, Tổng thống của chúng tôi đã bất hòa với Nga, Nhà nước Hồi giáo đang tưới máu dân tại cửa ngõ Palmyra. Ôi Syria đáng thương...