❖ 18 ❖ Đại sứ quán Mỹ, Tripoli, Libya

Cuối cùng tôi cũng đến nơi. Bức ảnh chân dung của Barack Obama mặt khỉ là thứ đầu tiên tôi thấy khi bước vào trong phòng làm việc cũ của ngài Đại sứ Mỹ. Tên chỉ huy đứng dậy từ bàn làm việc: “Chào mừng ông quay trở lại, ông Grimaud!” Tôi mất vài giây mới nhận ra hắn. Tuổi tác, râu ria, cặp kính Ray-Ban to đùng, chiếc áo trùm kín người... Hắn đã giúp tôi khôi phục trí nhớ và tôi ôm chầm hắn. Moussa từng là một tên cớm theo dõi chúng tôi ở Leptis Magna, cũng nhờ hắn mà chúng tôi không bao giờ thiếu whisky và dao cạo râu.

Thật bất ngờ khi gặp lại Moussa trong chiếc ghế của người đại diện cường quốc đứng đầu thế giới. Sự hài lòng mà hắn bày tỏ khi được ngồi ở đó, giọng cười phá lên sau mỗi câu nói, ngửa cố ra sau làm tôi chóng mặt. Tên chỉ huy vặn vẹo cái miệng mỗi khi nói: “Ông Grimaud vẫn còn trung thành với những viên đá cũ?” Hắn cho cảm giác bị sung huyết não bất cứ lúc nào. “Ông Grimaud vẫn nghiện rượu chứ? À tôi có thể mang cho ông vài chai whisky mà ông thích...”

Tôi đã mạo hiểm khi chấp nhận đến Tripoli và tôi đã chuẩn bị có một cuộc gặp bất thường, đôi khi hơi hoang đường, có thể nguy hiểm. Nhưng tôi không thể hình dung nổi cảnh tượng: vệ sĩ say thuốc ngay lối vào, máy điều hòa biến nơi làm việc thành một phòng lạnh, tiếng ồn ào vọng vào từ bên ngoài, tiếng bọn lính hú hét nhảy từ mái nhà xuống hồ bơi, và cái tên điên rồ đáng thương với kiểu cười khẩy như một thằng nghiện, trên chiếc ghế của ngài Đại sứ.

“Ông Grimaud bị lạnh à? Tôi thấy ông không cần dao cạo nữa, giờ ông cũng giống tụi này. Chào mừng ông đến thế giới râu rậm!”

Ngay lập tức tôi cố gắng lục lại ký ức về tên chỉ huy ở Leptis, khi hắn chỉ mới là một tên cớm quèn, mặt cúi gằm, dễ thương hơn những kẻ khác. Dễ thương hơn hay thối nát hơn.

Người trước mặt tôi có quyền quyết định sống hay chết trong một thế giới mà hắn đã tối giản, sẵn sàng giết cũng như sẵn sàng chết. Có vẻ rất thoải mái với kiểu bạo lực nhị phân này.

Tôi nhớ có lần mời hai tên cớm dính chúng tôi như hình với bóng đến ăn tối trong một quán ăn gần khu khai quật. Một nơi tồi tàn, nhưng chúng tôi không có sự lựa chọn. Chúng tôi đã phải đắn đo khá lâu vì không thể chịu đựng hai tên khốn này trong suốt bữa ăn, nhưng chúng đáng thương. Lòng tốt đã thắng. Tôi tưởng nhắc lại buổi tối đó là một ý hay nhưng vừa nói tôi vừa nhận ra sai lầm của mình.

“Tôi nhớ rất rõ buổi tối hôm đó, ông Grimaud,” tên chỉ huy Moussa ợ một cái. “Tên người Ý kì thị đã để tôi ngồi trực diện cửa nhà vệ sinh! Rồi tên thực dân chó chết đó không thèm nói với tôi một lời trong suốt bữa ăn.”

Không ai nói chuyện với tụi nó, tôi còn nhớ, để làm gì, chúng cũng đâu thèm trả lời. Chúng lo nhai miếng xúc xích trong khi chúng tôi trò chuyện bên cạnh và quên đi sự hiện diện của bọn chúng. Mời đã là một sai lầm. Nhắc chuyện này khiến Moussa nhớ lại cuộc đời vô nghĩa và chán chường của hắn lúc bấy giờ. Tôi cầm lấy ly rượu Scotch không đá mà tên da đen vừa mang tới và tôi uống cạn một hơi. Ali xuất hiện, tên chỉ huy đã nguôi bớt. Chúng tôi đi vào vấn đề chính.