❖ 13 ❖ Les Tamaris, El Marsa, Tunisia
Trong các khu chợ Tunis, tôi để ý đến thùng sách tiếng Pháp xuất bản vào những năm 1970 mà tôi đã mua khi nghĩ đến Rim. Lúc rời đi, người bán đã đưa tôi ba mẫu tạp chí tiếng Anh, The Tatler . Tôi lật xem chúng trên sân vườn trong lúc Rim có vẻ như đang làm bài tập. Bỗng dưng, một tấm ảnh làm tôi chú ý. Hình trắng đen, một gương mặt sáng, có góc cạnh, mái tóc ngắn, nụ cười tỏa sáng... “Nhưng đó là Bruce! Không thể nào, nhưng đúng vậy, là cậu ấy...” Rim đã đến và giật lấy cuốn tạp chí từ tay tôi.
“Chú biết anh ấy?”
“Chú đã gặp cậu ta ở Cairo, cháu còn chưa sinh ra... nhưng chú không biết cậu ta là ai, thậm chí còn không biết tên họ cậu ta là gì.”
Tôi đã dành nửa đêm tìm kiếm trên mạng với Rim để biết thêm một chút về cuộc sống và cái chết của cậu ta, cùng lúc đó tôi đã tìm thấy danh tính của cậu ấy, Bruce Chatwin, nhà văn nổi tiếng, tôi cũng biết thêm là cậu ấy mất vào năm 1989 tại Nice. Chúng tôi đã đọc toàn bộ những gì hiện trên màn hình. Bài báo, tiểu sử, đoạn trích từ sách, bình luận. Ngày hôm sau, Rim hầu như muốn ném vào mặt tôi những cuốn sách mà tôi đã mua ở chợ Ả Rập. Con bé muốn tôi đặt mua toàn bộ sách của Chatwin trên mạng. Chúng tôi đã đọc ngấu nghiến những cuốn sách khi nhận được chúng.
Rim hoàn toàn quên đi điện thoại và tôi, tôi đã biết thêm rất nhiều về cậu ấy sau vài ngày. Thật lạ lùng khi bắt đầu tò mò và say mê về cuộc sống của một người mà ta đã gặp từ lâu. Rim xem Bruce như một loại hippie, giống với những gì luôn ám ảnh nó về huyền thoại Sidi Bou Said. Tôi đã không nói với con bé rằng Bruce xem những người hippie đã bóp méo những quốc gia mà họ đi qua - tôi vừa nhận ra cậu ta đã nói về họ bằng một sự giận dữ nhất định trong câu chuyện thuật lại về kì nghỉ của mình ở Balkh, một thành phố ở Trung Á. Lúc ấy, Bruce đã hỏi một thầy tu trên đường về lăng mộ anh muốn viếng thăm, thầy tu trả lời: “Tôi không biết, nó có thể đã bị Thành Cát Tư Hãn phá hủy.” Đối với tôi, đây là dịp để giải thích với Rim về sức hấp dẫn của những thành phố bỏ hoang trong tay của một đạo Hồi ngoại biên còn ngủ mê, nơi Nhà nước Hồi giáo chưa bành trướng, inch’Allah, nhưng nơi đó người dân sống trong sự sôi sục âm ỉ và kiên định về ký ức, tưởng nhớ về Thành Cát Tư Hãn hay Alexander Đại Đế. Sau đó chúng tôi đã thảo luận rất lâu để thử trả lời một trong những câu hỏi mà Bruce đã đưa ra qua những cuốn sách của cậu: “Tại sao con người luôn dịch chuyển?”
Đó là một ngày thú vị cho phép tôi kể lại lịch sử ra đời thành phố Carthage và chuyến đi của những vị thần phương Đông cổ xung quanh vùng Địa Trung Hải. Có “một Bruce nhiệm màu”, Rim đã cho thấy sự ham học hỏi và tìm hiểu. Trong vài ngày, cô thiếu nữ trở lại là một đứa trẻ, ngượng ngùng đặt cho tôi những câu hỏi, như thể cô bé vừa hiểu được thôi thúc nào đã đẩy cô bé theo tôi và ở lại nhà tôi. Về phần mình, tôi cảm thấy bản thân như là một thầy pháp bước ra từ một cuốn tiểu thuyết của Bruce, tuy vẫn xa với “bí ẩn tôn giáo nguyên thủy”, nhưng có thể truyền tải những gì tôi có thể dạy cho con bé, không mấy khó khăn trong việc tìm từ ngữ giúp khai thông trí tưởng tượng của nó.