❖ 2 ❖ Damien-le-Temple, Aube, Pháp

Khi Rim một lần nữa bày tỏ mong muốn đi thăm Habiba ở chỗ đón nhận người nhập cư, Jeannette nói rằng cô sẽ làm một chuyến. Chúng tôi quyết định khởi hành vào sáng hôm sau. Tôi đề nghị Bruno đi cùng. Tôi trò chuyện với cậu ta mỗi ngày một lần và tôi thấy lo lắng, lòng đầy những giả định và câu hỏi.

Quảng trường Panthéon, ngày hôm sau thời tiết mát mẻ nhưng có ánh mặt trời lấp lánh trên đỉnh lăng mộ những vĩ nhân. Tất cả chúng tôi thấy như đang trong kì nghỉ, kể cả khi Bruno vẫn cứ lo lắng. Jeannette, vui mừng hết cỡ khi sẽ được ở cùng Habiba, “đứa con tìm thấy của tôi”, theo như cách cô gọi, ngồi ở ghế trước, bên cạnh Bruno đang lái xe. Rim và tôi chen chúc phía sau chiếc Audi nhỏ. Rim háo hức được “chạy khắp các nẻo đường nước Pháp, băng qua các vùng đất Pháp”. “Chiếc xe Đức của tôi không phiền em chứ?” Bruno hỏi. Ít xe lưu thông trên cao tốc, Jeannette đề nghị mở kênh France Musique rồi chúng tôi vừa đi vừa nghe những trích đoạn trong bản giao hưởng của Mozart do Claudio Abbado làm nhạc trưởng.

Mặt đường nhựa cao tốc trải dài khung cảnh yên bình. Màu sậm của rừng, màu xanh của thảo nguyên, màu vàng óng của cánh đồng được cày xới kỹ, những ngôi làng trụ trên những quanh co hiếm hoi bên trong núi, những cành liễu già ngâm mình trong những dòng sông nhỏ khúc khuỷu. Chúng tôi im lặng, ít nhiều nghĩ về Habiba.

“Cháu có cảm giác đang trong một bộ phim,” Rim nói bằng giọng cao vút lạ lùng và cấu cổ tay tôi. “Như thể cháu là một cô thiếu nữ trong chuyến đi hướng về một người giống cháu và một phần cháu đang đứng đợi cháu bên đường.”

Không ai ý kiến gì. Tôi ôm con bé vào lòng. Tôi đã để ý rằng tất cả các dạng thay đổi môi trường có thể đẩy nó vào trạng thái lâng lâng và thậm chí khiến nó có những ham muốn thể xác. “Lạ quá,” con bé nói với tôi vài ngày sau. “Cháu rất xúc động bởi những gì xung quanh mình, sự pha trộn hài hòa này, vùng nông thôn và âm nhạc. Cháu có cảm giác thứ gì đó được giải thoát bên trong mình...”

Chúng tôi ra khỏi cao tốc và rẽ vào đường tỉnh lộ. Tiếng chuông tu viện vang lên báo hiệu 12 giờ trưa khi chúng tôi đến thành phố nhỏ dường như bị bỏ rơi này. Một vài cửa hàng mặt tiền và những cụm nhà cô lập minh chứng cho một thời phồn vinh. Damien-le-Temple, trung tâm nông nghiệp sôi động một thời, bao quanh là hàng loạt xưởng rèn, xưởng thủy tinh và xưởng luyện kim ngày đêm rực lửa trong những khu rừng lân cận, từng là nơi thu hút hoạt động thương mại của cả một vùng trong hàng thế kỷ vào những lần hội chợ nổi tiếng mỗi khi thu về ở Saint-Martin. Nhưng các nông dân đã rời đi, các xưởng thủy tinh và luyện kim cuối cùng đã đóng cửa, các biển hiệu CẦN BÁN treo trên các mặt tiền, nhiều cửa hàng dưới sức ép của đô thị hóa, nhiều nơi đóng cửa. Trên tường các câu khẩu hiệu cấm người lạ tới. Đường phố vắng tanh; như thể mọi người dân đã được sơ tán trước khi tai ương ập đến. “Có mùi khủng hoảng,” Jeannette nói.

Habiba chờ chúng tôi ở bậc thang của nhà văn hóa. Vận quần bò và áo thun trắng, điểm thêm khăn quấn đầu vàng chóe làm bật lên nụ cười, đôi mắt sáng và năng lượng tuổi trẻ của cô bé.

Cô bé thật rực rỡ.

Nó bật dậy khi thấy chúng tôi xuất hiện và hét lên: “Salut!” có lẽ là từ tiếng Pháp đầu tiên nó học. Nó chạy xuống cầu thang và lao vào vòng tay của Jeannette.

Vài tháng trước trên bờ biển Malta vào sáng sớm, Jeannette đã phát hiện Habiba và đứa anh trai bị đắm tàu, đói lả, trong tình trạng sang chấn. Bây giờ thì cô bé ở trong một thành phố bé nhỏ bị toàn cầu hóa gặm nhấm.

Hai người phụ nữ mặt đối mặt, tay cầm tay. Jeannette, làn da rám nắng, tóc bay trong gió. Cô ấy cũng thật rực rỡ.

Người vươn thẳng, cô phóng viên như đang bồng bế cô gái bé nhỏ người Somalia.

Tôi bắt đầu bằng việc tự nhủ rằng những cuộc gặp này cho thấy sự mỉa mai của số phận. Số phận chơi đùa với con người, đẩy họ vào bóng tối và bạo lực, hoặc đến với ánh sáng, theo ý thích của nó. Sau đó tôi nghĩ lại. Số phận quyết, con người phải chấp nhận. Habiba đã quyết tâm để việc trôi dạt về đây sẽ không phải một thất bại. Về phần Jeannette, cô cõng Habiba trên mình như thể vẫn muốn giữ đầu Habiba khỏi chìm xuống nước.

Trước phần kiến trúc được lắp ghép sát bên tòa nhà chính, mười lăm thanh niên nhập cư hút thuốc, gọi điện và nghe nhạc trong khi bàng quan quan sát chúng tôi.

Chúng tôi cùng nhau vào nhà để chào bà giám đốc, một người phụ nữ cao, ăn mặc khá xuề xòa, tóc xoăn và dài, trạc tứ tuần. Bà ấy đón chúng tôi dưới tấm áp phích Che Guevara và Mandela, lịch sự nhưng có chút lạnh lùng. Bà không có thói quen đón tiếp bạn bè của những người ở đây. Sự xuất hiện của chúng tôi làm xáo trộn nhịp điệu công việc hoặc chí ít thói quen sinh hoạt thường ngày. Để tỏ ra thân thiện, tôi hỏi bà về việc tổ chức thực tập.

“Phức tạp lắm, tôi thu nhận những người nhập cư đang chờ được chấp nhận vào một nơi gần Paris, ở đó họ sẽ học trong nhiều tháng. Đây chỉ là nơi trung chuyển thôi. Tôi phải chăm sóc họ, nhưng tôi không có điều kiện kinh tế, chúng tôi là nạn nhân của Hội đồng Thị chính phe cánh hữu, bị cắt giảm ngân sách. Từng có hai thầy cô tới dạy bọn họ về yoga và ngôn ngữ cơ thể, tôi buộc phải bỏ một trong hai khóa học. Thật là đáng tiếc, tôi cũng có một tình nguyện viên thỉnh thoảng đến đứng các lớp tiếng Pháp. Chúng tôi cũng xử lý các thủ tục hành chính cho họ.”

Jeannette từ chối trả lời bà tại sao chúng tôi đến đây, chen ngang để khen ngợi sự cống hiến của bà và chúng tôi đã được bà đồng ý cho Habiba dùng bữa trưa trên phố.

Không cần phải giữ chỗ ở quán Istanbul Pizzeria, nằm trên một quảng trường nhỏ, nơi có bể giặt thời xưa với dòng nước suối chảy qua. Hầu hết các bàn đều trống. Chúng tôi bỏ qua món kebab trên thực đơn để tập trung vào bánh pizza. Trong khi chúng tôi chọn món, người phục vụ, một phụ nữ còn trẻ nhưng vóc dáng tiều tụy, kể với chúng tôi về đợt lũ gần nhất đã nhấn chìm thành phố trong hơn một tuần vào mùa xuân vừa qua.

“Lũ lụt cộng thêm thất nghiệp và khủng bố, tôi không biết mọi người nghĩ gì, nhưng chúng tôi quá mệt mỏi. Vậy là, bánh Napolitaine cho tất cả mọi người nhé? Còn đồ uống thì sao?”

Những người này như sống trong một bầu không khí tận thế. Tôi đã từng suy nghĩ về nơi tiếp nhận, so sánh Habiba với bà giám đốc ở Ngôi nhà chung. Tại sao cô bé lang thang, bị xã hội ruồng bỏ lại luôn mang nụ cười, trong khi người còn lại khoác lên mình tấm mặt nạ đau buồn? Tại sao người thì cười, người thì không?

Sau khi chúng tôi gọi hai chai nước khoáng, Jeannette ngay lập tức bắt đầu trò chuyện với Habiba, Rim vất vả dịch câu hỏi và câu trả lời bằng hỗn hợp tiếng Ả Rập và tiếng Anh.

“Dạ vâng, mọi thứ đều ổn cả, tiếc là thầy dạy tiếng Pháp không đến thường xuyên, em chỉ gặp ông ta đúng một lần. Em đến Paris hai lần, ở nhà anh em họ, thăm tháp Eiffel, Khải Hoàn Môn, em đang chờ được nhận vào chỗ ở mới, vùng ngoại ô Paris, em sẽ học tiếng Pháp, và học nghề, và em sẽ du lịch khắp nước Pháp, mong muốn đến Marseille và Strasbourg, em muốn khám phá mọi thứ. Núi Trắng nữa, trước khi nó biến thành đen...” Cô bé tràn đầy hứng khởi. Mối bận tâm duy nhất của nó là người mẹ. Theo lời vài người anh em họ, bà ấy hiện đang sống trong một trại tập trung.

Habiba muốn làm việc, muốn đón bà đến Paris.

Sau khi ăn tại Istanbul Pizzeria, chúng tôi ngồi chen chúc trong chiếc Audi và đi dạo trong rừng. Chúng tôi cảm thấy như đang đi trong vô định. Cát rít lên dưới chân chúng tôi. Mùi than bùn và xác lá nồng nặc ở phía dưới lớp đất. Bruno bắt đầu tra hỏi Habiba về đời sống của cô bé ở Tripoli, từng chút một, rồi cậu đặt một vài câu hỏi về Levent và Chỉ huy Moussa. Rim có vẻ phối hợp rất tốt với cậu, con bé đang phiên dịch mà không cần phải hỏi điều gì, bỗng một cành cây gãy làm chúng tôi giật nảy mình.

Cách năm mét, một con nai bất động với khuôn mặt và lỗ mũi ướt, nhìn chúng tôi chằm chằm dưới cây sừng của nó. Chúng tôi đứng bất động, có phần hơi hoảng loạn bởi thân hình to lớn, dáng uy nghi và vẻ đẹp của nó.

Đột ngột, hệt như lúc xuất hiện, nó biến mất, bằng một cú nhảy, tan biến trong bóng râm. Rim quay lại nhìn tôi. Một vệt sáng làm nổi lên dáng điệu của cô, tôi cứ ngỡ như thấy Valentine, ảo ảnh vẫn còn đó, ngay cả ở dây: “Mọi người có nhớ bộ phim Chuyến đi vào địa ngục , lúc đầu, khi những người bạn của chú rể đi săn trên núi, trong đêm tân hôn của anh ta! Những con vật đều mang trong chúng điều gì đó thật khó giải thích.”

Habiba đã nói về quán nước trong bìa rừng mà nó từng ghé qua với những “anh em họ” từ Paris. “Đi thôi,” Rim, người đang tìm cách kéo dài cuộc gặp gỡ với Habiba, lên tiếng. Chúng tôi đi dọc nhiều hồ nước, lướt qua những cây sồi cổ thụ trước khi đến bãi đỗ xe một khách sạn theo phong cách hiện đại, gỗ, thép, thủy tinh, hài hòa nhau trong khung cảnh bìa rừng, cùng với phần nhà phụ, nhà kho cũ bằng đá, và một vườn rau. Một tá xe mô tô Harley đang đỗ trong bãi. Cái sảnh, rất rộng, có một quán bar nơi những người chủ sở hữu xe mô tô, nam nữ người Ý, tất cả đều ở độ tuổi năm mươi và khá thanh lịch, không hình xăm hay áo sát nách, đang chơi bi-a và uống rượu sâm panh.

Chúng tôi ngồi một chiếc ghế lớn bằng da ở đầu kia của căn phòng. Jeannette mời sâm panh. Habiba thích Coca hơn nhưng cô bé muốn nhấp đôi môi mình vào ly rượu của Jeannette. Rim từ từ nhắc lại một số câu của Bruno trong lúc đi bộ. Habiba nói về Moussa, khá dài, về sự tàn nhẫn của hắn, chỉ nói với Rim, như thể chúng tôi không có mặt.

“Em bỏ trốn kịp thời, Chỉ huy đã chỉ định em làm nô lệ tình dục tiếp theo của hắn.”

“Còn vụ làm ăn của chúng ở châu Âu, chúng nói gì?” Jeannette hỏi, vẻ không thoải mái.

“Em không nghe, em quá sợ nhưng em hiểu rằng chúng đang tập trung vào một dự án ở Pháp. Anh trai em đã nghe được nhiều thứ. Lần cuối em gặp họ, có một tay người Thổ thường lui tới đó...”

“Levent?”

“Dạ, có thể. Một tối, một mình với Moussa, ông ấy nói đang yêu một cô gái Pháp.”

Những tay mô tô người Ý đã rời quầy bar. Họ gầm rú mô tô ở bãi đỗ, rồi chúng tôi nghe thấy tiếng họ xa dần. “Họ đi rồi, tiếc thật,” Rim nói, dùng tay hất mái tóc.

Xế chiều. Còn duy nhất một tên bợm bia ở quầy. Cô hầu bàn bật các cây đèn tỏa ra thứ ánh sáng hoàng hôn giả tạo.

Mọi người bắt đầu bàn tán đủ thứ chuyện. Chúng tôi đều muốn tiếp tục hàn huyên và uống giữa lòng khu rừng, ngay cả khi mỗi người đều giữ lấy bí mật của chính mình. Tôi nhìn Bruno, khuôn mặt tái nhợt và chăm chú, đôi mày cau lại. Cậu thất vọng vì đã không biết được nhiều, nhưng cậu đang đùa với Rim và Habiba.