- 21 - THÁNG TƯ, NĂM 2005

Nguồn năng lượng cô cần để viết ra bài phát biểu, để đọc nó trôi chảy, và để bắt tay, đối thoại rành mạch với hàng trăm người nhiệt tình đến dự Hội thảo Chăm sóc bệnh nhân mất trí cũng là quá lớn đối với cả những người không mắc bệnh Alzheimer. Đối với những người mắc Alzheimer, nó còn khổng lồ hơn nữa. Một thời gian sau đó, cô cố gắng tận hưởng niềm phấn khích do adrenalin dâng lên, tận hưởng ký ức về tràng pháo tay tán dương, và sự tự tin về vị thế tinh thần mới được hồi sinh. Cô là Alice Howland, nữ anh hùng dũng cảm phi thường.

Nhưng niềm phấn khích không kéo dài lâu, ký ức rồi cũng phai đi. Khi cô đánh răng bằng kem dưỡng ẩm, cô mất đi một chút tự tin và vị thế của mình. Cô mất thêm một chút khi mỗi sáng cố gọi cho John bằng điều khiển tivi. Cô mất luôn phần cuối cùng khi mùi cơ thể không mấy dễ chịu của cô thông báo cho cô biết đã nhiều ngày rồi cô chưa tắm, cô không tìm đâu ra đủ dũng cảm và kiến thức cô cần để bước vào bồn tắm. Cô là Alice Howland, một bệnh nhân Alzheimer.

Năng lượng của cô cạn đến mức không còn một chút nào để cô trút ra, sự hưng phấn của cô tan đi, ký ức về chiến thắng và sự tự tin bị lấy mất, cô phải chịu đựng một cảm giác nặng nề lấn át cô đến kiệt quệ. Cô dậy trễ và nằm lại trên giường vài giờ. Cô ngồi trên ghế sofa, khóc mà không vì nguyên nhân gì. Không có giấc ngủ hay nước mắt nào làm cô thoải mái trở lại được.

John đánh thức cô sau một giấc ngủ say như chết và thay đồ giúp cô. Cô để anh làm giúp cô. Anh không bảo cô chải đầu hay đánh răng. Cô cũng không quan tâm. Anh giục cô lên xe thật nhanh. Cô tì trán lên ô kính lạnh tanh. Quang cảnh bên ngoài phủ lên một màu xanh xám. Cô không biết họ đang đi đâu. Cô chẳng cảm thấy muốn hỏi gì.

John tắp vào một nhà để xe. Họ xuống xe và vào trong tòa nhà qua một cánh cửa bên trong nhà để xe. Ánh đèn huỳnh quang trắng xóa làm cô đau mắt. Những hành lang rộng, thang máy, các biển trên tường: phòng chụp X quang, phòng phẫu thuật, sản khoa, khoa thần kinh. Khoa thần kinh.

Họ bước vào một căn phòng. Thay vì phòng chờ như cô tưởng, cô thấy một phụ nữ ngủ trên giường. Mắt cô ấy sưng lên, nhắm nghiền, ống truyền nước cắm vào tay cô.

“Con bé bị làm sao vậy?” – Alice thì thầm.

“Không sao cả, nó chỉ mệt thôi” – John trả lời cô.

“Con bé trông thảm quá.”

“Suỵt, con bé nghe thấy đấy.”

Căn phòng trông không như một phòng bệnh. Bên cạnh chiếc giường người phụ nữ đang ngủ còn một chiếc giường nhỏ hơn chưa được trải ga, một chiếc tivi lớn ở góc phòng, một lọ cắm những bông hoa vàng và hồng đáng yêu đặt trên bàn, và sàn gỗ cứng. Có lẽ đây không phải bệnh viện. Có thể là một khách sạn. Nhưng rồi, sao người phụ nữ ấy lại cắm ống vào tay?

Một anh chàng đẹp trai mang một khay café đến. Có thể là bác sĩ của cô ấy. Anh đội nón của đội Red Sox, mặc quần jean và áo thun đội Yale. Có lẽ là phục vụ phòng.

“Chúc mừng con” – John thì thầm.

“Cảm ơn bố. Tom vừa đi khỏi. Lát trưa cậu ấy sẽ quay lại. Con mang café cho mọi người và trà cho mẹ Alice. Con sẽ qua bồng hai đứa nhỏ.”

Chàng trai ấy biết tên cô.

Chàng trai trở lại, đẩy chiếc xe mang hai lồng nhựa trong hình hộp chữ nhật. Trong mỗi lồng là một đứa bé tí hon, thân thể chúng được bọc hoàn toàn trong khăn trắng và đỉnh đầu chúng cũng đội nón trắng, chỉ có thể thấy được mặt chúng thôi.

“Để con gọi cô ấy dậy. Cô ấy không muốn ngủ lúc mẹ gặp hai đứa nhỏ đâu” – chàng trai nói. – “Cưng à, dậy đi, chúng ta có khách nè.”

Người phụ nữ gắng gượng thức dậy, nhưng khi cô ấy thấy Alice và John, niềm phấn khởi như bay vào đôi mắt mỏi mệt của cô và làm cô tỉnh hẳn. Cô mỉm cười, gương mặt dường như nhăn nhúm lại. Ôi trời ơi, là Anna!

“Chúc mừng con, con yêu” – John nói. – “Hai đứa nhỏ xinh xắn quá” – anh khom người xuống hôn lên trán cô.

“Cám ơn bố.”

“Con trông khá rồi đấy. Con đang cảm thấy thế nào, ổn không?” – John hỏi Anna.

“Cảm ơn bố, con ổn, chỉ kiệt sức thôi. Chuẩn bị chưa nào, hai đứa bé đây rồi. Đây là Allison Anne, và cậu nhóc này là Charles Thomas.”

Chàng trai đưa một đứa bé cho John. Anh bế đứa còn lại đang đội nón có thắt ruy-băng hồng, anh đưa đến Alice.

“Mẹ muốn bồng bé không?” – Chàng trai hỏi cô.

Alice gật đầu.

Cô bồng đứa bé tí hon đang ngủ say, đầu nó dựa vào khuỷu tay đang gập lại của cô, mông nó trên bàn tay cô, cơ thể nó dựa vào ngực cô, tai nó áp vào tim cô. Đứa bé tí hon đang say ngủ thở thật khẽ qua lỗ mũi tí hon của nó. Theo bản năng, Alice hôn vào đôi má ửng hồng tròn trĩnh của đứa bé.

“Anna, con có con rồi này” – Alice nói.

“Phải rồi mẹ, mẹ đang bế cháu gái đấy, là Allison Anne” – Anna nói.

“Con bé thật tuyệt. Mẹ yêu nó quá.”

Cháu gái của mình. Cô nhìn đứa bé có ruy-băng xanh trên tay John. Cháu trai của mình.

“Và chúng sẽ không bị Alzheimer như mẹ phải không?” – Alice hỏi.

“Không đâu mẹ.”

Alice hít thật sâu, hít vào mùi hương đáng yêu của những đứa cháu của cô, cảm giác thoải mái bình yên mà đã lâu cô không biết tới về lại, tràn đầy trong cô.

“MẸ ƠI, CON ĐƯỢC NHẬN VÀO ĐẠI HỌC NEW YORK và cả Brandeis.”

“Ôi, hay quá. Mẹ nhớ cảnh được nhận vào trường học ghê. Con học ngành gì đấy?” – Alice hỏi.

“Sân khấu mẹ ạ.”

“Quá tuyệt. Hồi trước thì mẹ học Harvard. Mẹ cũng thích ở đó. Mà con nói con vào được trường nào?”

“Con chưa biết nữa. Con được nhận ở Đại học New York và Brandeis.”

“Vậy con chọn trường nào?”

“Con không chắc. Con đã nói với bố, và bố muốn con học ở Đại học New York.”

“Vậy con muốn học ở Đại học New York không?”

“Con không biết nữa. Trường đó có tiếng hơn, nhưng với con thì Brandeis tốt hơn. Con muốn ở gần Anna, Charlie và hai đứa nhỏ, ở gần Tom với bố mẹ nữa, nếu mà bố mẹ ở lại đây.”

“Nếu mẹ ở lại đâu?” – Alice hỏi cô.

“Ở đây, Cambridge.”

“Mẹ còn sẽ ở đâu nữa?”

“New York.”

“Mẹ không đến New York đâu.”

Họ ngồi cạnh nhau trên ghế sofa, gấp quần áo em bé, xếp riêng những bộ màu hồng và màu xanh. Tivi chiếu hình ảnh, nhưng không mở tiếng.

“Vấn đề là, nếu con vào Brandeis, rồi bố mẹ chuyển đến New York, con sẽ cảm thấy con vào nhầm chỗ, giống như quyết định sai lầm vậy.”

Alice ngừng gấp đồ, nhìn vào cô gái ấy. Cô trẻ, gầy và xinh xắn. Cô cũng mệt mỏi và đầy mâu thuẫn.

“Con bao nhiêu tuổi?” – Alice hỏi.

“Hai mươi bốn.”

“Hai mươi bốn. Mẹ thích tuổi hai mươi bốn. Con còn cả cuộc đời phía trước. Mọi chuyện đều có thể xảy ra. Con lập gia đình chưa?”

Cô gái xinh xắn đầy mâu thuẫn ngưng gấp quần áo, nhìn thẳng vào Alice. Cô đang nhìn vào mắt Alice. Cô gái xinh xắn đầy mâu thuẫn có một đôi mắt thăm thẳm chân thật màu nâu bơ đậu phộng.

“Chưa, con chưa lập gia đình.”

“Con cái.”

“Chưa luôn.”

“Vậy thì con phải làm đúng những gì con muốn.”

“Nhưng nếu bố quyết định nhận công việc ở New York?”

“Con không thể quyết định những việc như vậy phụ thuộc vào việc người khác làm. Đây là quyết định của chính con, chuyện học của con. Con đã là người lớn, con không cần phải làm theo ý bố nữa. Hãy quyết định theo những gì tốt cho cuộc đời con.”

“Được rồi, con sẽ làm vậy, cảm ơn mẹ.”

Cô gái xinh xắn với đôi mắt đáng yêu màu bơ đậu phộng nở một nụ cười thích thú, trút ra một tiếng thở và quay lại gấp quần áo.

“Chúng ta đã làm cùng nhau rất nhiều việc rồi mẹ nhỉ.”

Alice không hiểu cô nói gì.

“Con biết không” – Alice nói với cô – “con nhắc mẹ nhớ đến đám sinh viên của mẹ. Mẹ từng làm công tác sinh viên đấy. Mẹ khá giỏi việc đó.”

“Đúng rồi. Mẹ vẫn đang làm đó chứ.”

“Trường con muốn vào tên gì vậy?”

“Brandeis.”

“Ở đâu vậy?”

“Ở Waltham, chỉ cách đây vài phút thôi.”

“Và con tính học gì?”

“Diễn xuất mẹ à.”

“Quá tuyệt. Con sẽ diễn trong các vở kịch phải không?”

“Đúng rồi mẹ.”

“Shakespeare?”

“Dạ phải.”

“Mẹ thích Shakespeare, đặc biệt là các bi kịch.”

“Con cũng vậy.”

Cô gái xinh xắn nhích tới và ôm lấy Alice. Cô có một mùi hương sạch sẽ và tươi mới, giống như xà phòng vậy. Cái ôm của cô ngấm sâu vào Alice cũng như ánh mắt màu nâu bơ đậu phộng vậy. Alice cảm thấy hạnh phúc và gần gũi với cô.

“Mẹ, mẹ đừng đến New York.”

“New York? Đừng ngớ ngẩn vậy. Mẹ sống ở đây. Sao mẹ lại đi New York được.”

“EM KHÔNG BIẾT CHỊ LÀM THẾ NÀO” – nữ diễn viên nói. – “Em đã thức bên mẹ hầu hết các buổi tối, và em cảm thấy muốn phát điên. Em làm trứng bác, nướng bánh mì và pha trà lúc ba giờ sáng.”

“Chị cũng từng thức vậy. Giá như em có sữa nhỉ, em sẽ giúp chị cho một đứa bé” – mẹ của hai đứa bé nói.

Người mẹ ngồi trên ghế sofa bên cạnh nữ diễn viên, cho đứa bé mặc quần áo màu xanh bú. Alice bế đứa mặc màu hồng. John bước vào, anh vừa tắm rửa và thay quần áo, một tay anh cầm một cốc café và tay kia cầm tờ báo. Những người phụ nữ đều mặc pyjama.

“Lyd, cám ơn con đã thức tối qua. Bố thật sự cần phải ngủ đấy” – John nói.

“Bố, sao bố có thể tới New York, rồi vượt qua chừng này việc mà không có tụi con giúp?” – Người mẹ hỏi.

“Bố sẽ thuê một hộ lý tại gia. Bố đang kiếm ai có thể bắt đầu công việc ngay bây giờ luôn này.”

“Con không muốn người lạ chăm sóc mẹ. Họ sẽ không ôm ấp mẹ hay thương mẹ như tụi con” – nữ diễn viên nói.

“Và người lạ sẽ không biết về quá khứ và những ký ức của mẹ như tụi con. Tụi con đôi khi có thể lấp đầy những lỗ hổng trong ký ức của mẹ và đoán được ngôn ngữ cơ thể của mẹ, vì tụi con biết rõ mẹ mà” – mẹ của hai đứa bé nói.

“Bố không nói là các con sẽ không chăm sóc mẹ nữa, bố chỉ đang suy nghĩ thực tế thôi. Chúng ta không phải tự mình gánh hết. Con thì sẽ quay lại làm trong một vài tháng nữa và chỉ có thể trở về nhà mỗi tối với hai đứa nhỏ, con sẽ không ở bên cạnh tụi nó cả ngày.

“Còn con sắp vào học rồi. Con cứ nói về chương trình học căng thẳng. Tom thì đang phẫu thuật, chúng ta đã bàn rồi. Sắp tới các con sẽ bận rộn hơn bao giờ hết, mà mẹ sẽ chẳng bao giờ muốn các con từ bỏ những thứ tốt đẹp trong cuộc sống của các con vì bà ấy. Bà ấy chẳng bao giờ muốn làm gánh nặng cho các con.”

“Mẹ không phải là gánh nặng, mẹ là mẹ của tụi con” – mẹ của hai đứa bé nói. Họ đang nói quá nhanh, và dùng quá nhiều đại từ. Đứa bé mặc quần áo hồng bắt đầu quấy khóc, càng làm cô mất tập trung. Alice không thể xác định được họ đang nói về ai hay cái gì cả. Nhưng qua biểu cảm trên mặt họ và điệu bộ giọng nói, cô có thể nhận xét rằng, đây là một cuộc tranh luận nghiêm trọng. Và những người phụ nữ mặc pyjama đang cùng phe với nhau.

“Có lẽ con nghỉ thai sản lâu hơn thì sẽ tốt cho con. Con cảm thấy hơi gấp rút và Charlie cũng đồng ý với việc con nghỉ nhiều hơn, và con ở bên mẹ thì tốt hơn.”

“Bố à, đây là cơ hội duy nhất cho chúng ta ở cùng mẹ. Bố không thể đi New York được, bố không thể lấy đi khoảng thời gian này được.”

“Nghe này, con có thể vào Đại học New York thay vì Brandeis, con có thể dành tất cả thời gian con muốn ở bên cạnh mẹ. Con có lựa chọn của con, bố cũng có lựa chọn của bố.”

“Sao mẹ không được có chút tiếng nói nào trong lựa chọn này vậy?” – Mẹ của hai đứa bé nói.

“Mẹ không muốn đến New York” – nữ diễn viên nói.

“Con không biết mẹ con muốn gì đâu” – John nói.

“Mẹ nói là mẹ không muốn đi. Bố cứ hỏi mẹ đi. Đâu phải mẹ mắc Alzheimer là mẹ không biết mẹ muốn gì hay không muốn gì. Vào ba giờ sáng, mẹ muốn trứng bác và bánh mì nướng, và mẹ không muốn bột ngũ cốc hay thịt muối. Và mẹ hoàn toàn không muốn quay lại giường. Bố làm ngơ những gì mẹ muốn chỉ vì mẹ bị Alzheimer” – nữ diễn viên nói.

Ồ, họ đang nói về mình.

“Bố không làm ngơ những gì mẹ muốn. Bố đang làm tất cả những gì có ích cho cả bố và mẹ. Nếu bà ấy có thể có tất cả những gì bà ấy đơn phương muốn có, chúng ta thậm chí còn không có được cuộc nói chuyện này.”

“Vậy là sao?” – Người mẹ nói.

“Chẳng sao cả.”

“Cứ như bố không hiểu là mẹ vẫn chưa quên hết tất cả, như là bố đang nghĩ thời gian còn lại của mẹ chẳng có ý nghĩa gì nữa. Bố đang hành động như một đứa trẻ ích kỉ vậy” – người mẹ nói.

Người mẹ khóc, nhưng cô ấy trông tức giận nhiều hơn. Cô trông giống chị Anne của Alice, và giọng cô cũng giống. Nhưng cô không thể là Anne được. Hoàn toàn không thể. Anne không có con.

“Làm sao con biết bà ấy nghĩ là thời gian này có ý nghĩa? Xem này, đâu phải vì chỉ mình bố. Alice trước đây, trước khi mắc bệnh, cũng sẽ không muốn bố từ bỏ đâu. Bà ấy không muốn ở lại đây như vậy” – John nói.

“Vậy nghĩa là sao?” – Người phụ nữ có ngoại hình và giọng nói giống Anne vừa khóc, vừa hỏi.

“Chẳng gì cả. Nghe này, bố hiểu và trân trọng mọi thứ các con nói. Nhưng bố đang cố đưa ra một quyết định bằng lý trí chứ không phải cảm tính.”

“Tại sao? Cảm tính thì có gì sai trong chuyện này? Tại sao lại không tốt? Tại sao quyết định cảm tính lại không đúng?” – Người phụ nữ đang khóc hỏi John.

“Bố vẫn chưa quyết định hẳn, và hai con đang cố ép bố phải quyết định. Các con không biết gì cả.”

“Vậy nói tụi con nghe đi bố, nói tụi con nghe những gì tụi con chưa biết” – người phụ nữ đang khóc nói, giọng cô run run và đanh lại.

Lời cô khiến anh im lặng giây lát.

“Giờ bố không có thời gian, bố phải đi họp.”

Anh đứng lên và bỏ lại cuộc tranh luận, bỏ mặc những người phụ nữ và hai đứa bé. Anh bước ra, đóng sầm cửa lại khiến đứa bé mặc bộ đồ xanh vừa mới ngủ trên tay mẹ nó giật mình. Nó khóc rức rức. Như thể bị lây, cô gái ngồi cạnh đó cũng bắt đầu khóc. Có thể cô cảm thấy mình bị gạt ra. Giờ thì mọi người đều khóc. Đứa bé mặc áo màu hồng, đứa bé mặc áo màu xanh, người mẹ, và cả cô gái ngồi cạnh người mẹ. Tất cả, trừ Alice. Cô không buồn, không giận dữ, không cảm thấy thất bại hay sợ hãi. Cô chỉ đói bụng.

“Tối nay chúng ta ăn gì vậy?”