- IX -
Trưa hôm ấy gió thổi đều đều rung nắng nhạt. Vừa bước chân ra khỏi cổng trường Sinh đã thấy bóng mẹ đứng dưới cây sầu-đông. Bà Lai đang ngơ ngác nhìn học trò kéo lượn từng đoàn rồi rẽ ra như cây quạt. Sinh thấy mẹ thì hấp tấp chạy đến đứng một bên. Bà Lai mừng rỡ để gói áo quần trên cỏ, lớn tiếng gọi:
– Sinh con ơi!
Nói xong bà Lai đưa tay lên lau mồ hôi trán. Sinh đứng núp dưới chiếc nón lá lớn vành của mẹ trong lòng sung sướng một cách lạ. Thấy bọn học trò cứ đưa mắt nhìn hai mẹ con Sinh rồi khúc khích cười. Sinh bẽn lẽn cúi đầu đỏ cả mặt. Bà Lai thật thà hỏi:
– Họ cười gì thế con biết không?
– Thưa mợ con không biết.
Bà Lai nhìn bọn học trò đi qua nói tiếp:
– Trông họ vui tính quá con nhỉ?
Sinh ấp úng:
– Vâng.
Bà Lai cúi xuống cầm gói áo quần rồi đặt tay sau lưng Sinh nói sẽ:
– Thôi đi nhanh đến trường con Tây đón chị con về luôn thể. Mợ vừa đi ngang qua đó nhưng chưa bãi.
Thấy Sinh tần ngần nhìn xuống cỏ không đáp, bà Lai nói tiếp:
– Mợ định ra tháng trước nhưng cậu Giáo con yếu. Hẹn mãi đến hôm nay mới đi được. Ở nhà quê buồn quá con ạ. Mợ định ra thăm hai con cho khuây.
Sinh cố giữ vẻ thản nhiên nhưng trống ngực cứ đánh mãi. Hai mắt Sinh rớm đỏ. Nước mắt chạy vòng quanh chực tuôn ra. Trên đường học trò ra về thưa thớt dần. Những mảnh nắng vàng rơi trên đường nhựa điểm những khoảng đen loang lổ như da một con rắn khổng lồ căng thẳng.
Thấy Sinh đứng yên mãi, bà Lai nhìn con ngạc nhiên:
– Con đi đi chứ. Chị con cũng sắp về rồi đấy.
Sinh ngẩng đầu nhìn mẹ thì thầm nói sẽ như sợ tiếng của mình phản trở lại:
– Chị con chắc đã về nhà rồi mợ ạ.
Bà Lai nhíu mày nghĩ ngợi một chút rồi nói tiếp:
– Ừ về nhà cũng được.
Đi dọc đường Sinh không nói gì hết. Trí Sinh bận rộn về việc đến nhà, mẹ không gặp được chị. Sinh đang tìm cách thật khôn khéo để dối mẹ. Sinh đã tưởng tượng ra nhiều mưu mẹo, dẫn nhiều bằng cớ, nhưng lý lẽ của mình Sinh nhận thấy không thể nào đứng vững. Sinh chỉ thấy hay hay nhưng toàn không nghĩa lý. Sinh liền nghĩ đến cách nhờ Xuân nghĩ dùm và tìm kế khác. Lòng hơi yên một chút, Sinh vội vàng đi thật nhanh. Sinh muốn về trước để tin cho Xuân biết để lời Xuân và Sinh cùng ăn nhập với nhau . Bà Lai vì lạ đường nên đi thật chậm. Sinh cứ việc cắm đầu đi tới.
Bước qua ngưỡng cửa Sinh đã lên tiếng nói lớn:
– Chị Xuân ơi, có mẹ em lên đấy.
Xuân vội vàng đi ra tươi cười nói:
– Hôm nay em về sớm quá chắc chị nấu cơm không kịp.
Sinh nắm cánh tay Xuân đưa mắt nhìn ra đường rồi kề miệng gần tai Xuân nói sẽ:
– Mẹ em lên thăm chúng em chị Xuân ạ. Chị liệu thế nào nói dối với mẹ em chị Cam em không có ở nhà.
Xuân quay đầu nhìn vào nhà ngẫm nghĩ, Sinh rối rít:
– Chị liệu nói cho khéo mới được.
Xuân đứng thẳng người không nhúc nhích:
– Em để chị đứng yên một chút mới nghĩ ra.
Sinh nhìn Xuân van lơn:
– Chị nghĩ gấp mới được, chẳng mẹ em….
– Đã về đến nơi rồi.
Bà Lai vừa nói vừa nhoẻn miệng cười đi vào nhà.
Xuân , Sinh quay lại giật mình nhưng vẫn cố giữ vẻ điềm tĩnh. Một lát sau bà Lai để gói áo quần trên ghế nói tiếp:
– Con đi nhanh quá, làm mẹ theo không kịp.
Xuân bận nghĩ đâu đâu nên quên chào bà Lai. Lúc nghe tiếng nói của bà ta, Xuân mới nghiêng đầu nói sẽ:
– Chào bác lên chơi.
Bà Lai đăm đăm nhìn Xuân một lát rồi niềm nở:
– Đi đường nắng gắt quá nên vào trong tối hai mắt trông không rõ. Cô Xuân đấy thế mà tôi phải nhìn lâu mới biết được.
Xuân lấy gói áo quần cầm trên tay nói tiếp:
– Bác vào ngồi trên phản đã. Ở đây gần cửa nắng gắt lắm.
Bà Lai vào ngồi trên phản ngơ ngác nhìn bốn phía nhà, trông vật gì cũng thấy lạ. Lúc thấy cái áo đen của Xuân vắt lả lướt trên gạc nai, bà ta nhớ sực ngay đến Cam. Bà ta nhìn chung quanh không thấy bóng Sinh và Xuân đâu hết. Định xuống bếp tìm Xuân nhưng mới đặt chân xuống đất, nghĩ thế nào bà ta lại lên tiếng gọi:
– Sinh ơi!
Ngay lúc ấy Sinh đang ở dưới bếp bàn bạc với Xuân. Nghe mẹ gọi, Sinh vớ liều một bình nước chạy lên:
– Thưa mợ gọi con có việc gì ạ?
Bà Lai nhìn Sinh nói:
– Đã mấy giờ rồi mà chị con chưa thấy về?
Sinh đặt bình nước lên bàn nói sẽ:
– Chị con…
Nói đến đấy Sinh tự nhiên thấy bối rối như người mất trí. Ngay lúc ấy Xuân dưới bếp bưng mâm cơm lên. Sinh vin lấy cớ quay đầu nhìn Xuân cho đỡ ngợ. Xuân đặt mâm cơm khói lên nghi ngút trên phải rồi vòng tay nói lớn:
– Thôi mời bác và em Sinh xơi cơm. Thật bác lên không gặp may. Chị Cam cháu vừa mới đi Thanh-Hóa với bà đốc.
Bà Lai nhìn Xuân có vẻ thất vọng:
– Thế à? Đi từ hôm nào mà em Sinh nó không biết?
Sinh nhìn Xuân làm ra vẻ ngạc nhiên nói tiếp:
– Chị em đi rồi à? Hôm trước nghe chị em nói sẽ đi Quảng-Trị kia mà?
Xuân nhìn ra cửa sổ để dễ lấy giọng tự nhiên:
– Thì hôm trước chị Cam cũng nói với chị thế. Nhưng sớm hôm nay hồi chín giờ mười lăm chị Cam bỗng đi xe về nhà. Chị sắp ít quần áo vào va-li rồi đi lên ga với bà đốc. Nghe chị nói chị đi hơn một tuần lễ mới về được…
Bà Lai ngắt lời hỏi:
– Cô có biết em nó đi về việc gì không?
Xuân vừa xới cơm vào bát vừa nói:
– Nghe đâu đi…
Một con mèo nhà hàng xóm phóng qua cửa sổ, rón rén đưa đầu vào mâm cơm. Xuân đưa tay đuổi con mèo để lấy cớ tìm thêm lời nói tiếp:
-…đi về việc nhà trường.
Thấy mẹ ra dáng không hiểu, Sinh nhanh nhẩu nói lớn:
– Đem quần áo để phát cho dân bị lụt mợ ạ.
Câu ấy Sinh nói tự nhiên quá. Sinh có cái cảm giác chị Cam của Sinh vẫn còn sống thật. Sinh cảm thấy lòng khoan khoái và vui tươi một cách lạ. Bà Lai rời rạc nói từng chữ một:
– Nếu mợ biết thế thì đã lên hôm qua rồi. Thật đi nhằm ngày mười bốn không gặp may cũng phải.
Nói xong bà ta chắc lưỡi tiếc thầm ra dáng băn khoăn lắm. Xuân xới cơm xong quay lại nhìn Sinh rồi với một giọng rất tự nhiên nói sẽ:
– À, chị Cam có nhờ chị nói lại với em chủ nhật này lên thăm chị Nghĩa một chút. Vì chị ấy yếu.
Bà Lai chen vào hỏi:
– Chị Nghĩa là người nào mà tôi không biết.
– Chị Nghĩa là bạn thân của chị Cam. Chị Cam thường lên nhà chị ta chơi luôn.
Sinh cũng biết Xuân đặt chuyện nói để mua thêm lòng tin của mẹ Sinh nên giả vờ tươi cười quay lại hỏi:
– Chị Nghĩa hiện ở dâu chị Xuân nhỉ?
– Nghe đâu ở bên làng Địa thì phải.
Sinh rùng mình lẩm bẩm:
– Nghĩa-Địa.
Xuân chừng cũng hiểu câu ấy nên cúi đầu yên lặng.
Bà Lai nhìn sang bên bàn giấp thấy cái ảnh của Cam thì đứng dậy đến lấy lên xem. Lúc nhận thấy những chấm trắng con điểm trên ảnh, bà ta bỗng xanh mặt kêu lớn:
– Cô Xuân ơi!
Xuân và Sinh cùng đưa mắt nhìn bà Lai, gương mặt hơi ngơ ngác. Xuân lên tiếng trước:
– Thưa bác….?
Bà Lai không nói chỉ đưa tay sờ mấy chấm trắng điểm trên ảnh. Xuân và Sinh đưa mắt nhìn nhau không hiểu. Xuân cố lấy bình tĩnh hỏi:
– Vâng, cháu đã thấy rồi. Nhưng mấy chấm trắng ấy có can hệ gì không bác?
Bà Lai để chiếc ảnh vào lòng bàn tay, thở dài nói sẽ, giọng hơi run run:
– Tôi cũng không biết có can hệ gì không. Nhưng nghe các bà xưa nói lại…
Ngập ngừng một lát bà ta nói tiếp:
– Lúc nào ảnh mình bị nổ tức là sẽ có những điềm không hay.
Sinh với giọng sợ sệt hỏi mẹ:
– Như điềm gì mợ?
Bà Lai cúi đầu nhìn xuống bàn đáp sẽ:
– Điềm sắp chết hay chết rồi con ạ.
Sinh đưa mắt nhìn Xuân rồi cả hai đều thở dài yên lặng. Sinh lo lắng quá, hai mắt luôn luôn đánh chớp. Còn Xuân thì nhìn ra đường, mải sợ bà Lai đọc được vẻ băn khoăn trên gương mặt mình.
Nhưng bỗng bà Lai ngồi phịch xuống úp hai tay vào mặt che miệng cười nức nở. Tiếng cười của bà ta khào khạo trong cổ nghe như tiếng nước suối xoắn tròn trong hang đá. Xuân và Sinh mất cả vẻ tự nhiên trước. Sinh cố cắn môi để giữ nước mắt. Xuân thấy mình lúng túng và cử chỉ vụng về một cách khó tả. Bà Lai lại lớn tiếng cười hơn nữa. Lòng Sinh như thắt lại. Bao nhiêu trí nhớ và mưu mẹo của Sinh đều tán loạn. Sinh định cất tiếng hỏi thì bà Lai đã vội nói:
– Mợ điên quá. Chị Cam con chết…
Bà Lai nhịn không được lại nức nở cười. Xuân, Sinh run cả người, hai trái tim cùng đập mạnh. Bà Lai nín cười nói tiếp:
– Ừ chị con chết thế nào được. Chị Cam con đi Thanh-Hóa với bà đốc mà mợ dám ngờ những chuyện quái gở. Đi với bà đốc người Pháp chứ phải vừa đâu. Mà đi với người Tây-Phương cũng như qua Tây-Phương Phật, chắc sung sướng lắm.
Nói xong bà Lai lại ôm bụng cười sặc sụa. Một nhịp cười sung sướng và tự nhiên của những người vùng quê mộc mạc. Xuân và Sinh cũng đua nhau cười theo với hai cặp mắt thấm đầy những lệ. Nhưng lúc thôi cười hai mắt bà Lai lại tràn nhiều nước mắt hơn hết. Nước mắt sung sướng.