Loan - Từ cuộc đời của một con chim phượng hoàng

Dịch giả cám ơn các đồng nghiệp Nguyễn Đức Thắng và Trương Thùy An về sự cộng tác trong quá trình hoàn thiện bản dịch

« Điều gì đã thôi thúc tôi? Hy vọng!

Hy vọng cho những kẻ bị xua đuổi, bị ruồng bỏ, cho những kẻ cô đơn và những người có đức tin. Hy vọng sẽ để lại một hành trang kinh nghiệm cho các con tôi trên đường đời; rằng chúng tôi xây dựng một thế giới đẹp hơn so với thế giới mà tôi từng biết đến ; sẽ thành quả mà tôi không có được! Nếu không phải là cá con tôi, thì hỏi ai làm được điều đó? » (Loan)

LỜI PHI LỘ

« Mẹ » mà từ để chỉ người mẹ trong tiếng Việt, « Loan » có nghĩa là « chim Phượng Hoàng ». Suốt đời con vẫn gọi mẹ là « Mẹ Loan », như mẹ đã dạy cho con và năm anh chị em con. Sẽ chẳng ai nghĩ đến việc gọi mẹ bằng một cái tên khác. Tên thật của mẹ là gì và vì sao mẹ lại từ bỏ nó thì chỉ mõi mính con biết, và cũng mãi sau nhiều năm trời.

Một cảm giác kỳ lạ xâm chiếm tâm hồn con khi hôm nay con viết những dòng này khi mẹ không còn nữa, nhưng lại hiện hữu hơn bao giờ hết.

Mẹ đã giao cho con nhiệm vụ viết về mẹ ; về cuộc đời của mẹ như một người đàn bà, như là mẹ của con, về con chim Phượng Hoàng mà mẹ là hiện thân từng bị thiêu cháy nhiều lần, và mỗi lần lại trỗi dậy từ đám tro tàn.

Đã có bao lần mẹ nói với con rằng con hawy học thật nhiều bởi giáo dục là một đặc quyền và giúp ta hiểu hơn ý nghiqx của cuộc đời. Bất luận thế nào con cũng không được phép đi trên đường đời mà không được học hành như mẹ. Mẹ đã nhanh chóng chỉ cho con biết rõ tương lai của con hoàn toàn phụ thuộc vào thành tích mà con có được.

Thế nên con đã gắng sức ở trường học. Hơn một lần con hứng chịu sự ê chề do hoàn cảnh gia đình cơ cuwjcbieest bao lần con phải lặng im chấp nhận cảm giác thất vọng bởi sự chọc ghẹo hoặc thậm chí ruồng bỏ từ môi trường xung quanh do nguồn gốc xuất thân của mẹ. Bởi con không muốn lặp lại số phận cúa mẹ.

Mẹ chưa bao giờ được đến trường. Mẹ chưa bao giờ được học viết và học đọc. Bởi mẹ là một cô gái và cái lệ ở đất nước mẹ thời ấy đã định như vậy.

Mẹ tự học trong trường đời, và để làm như vậy mẹ đã phải chống lại cái tục lệ cũ và dai dẳng của dân tộc mẹ. Mẹ đã muốn như vậy. Vâng, mẹ đã tự quyết định chọn một con đường khó khăn cho mình chỉ để được tự do. Tự do, với bất cứ giá nào.

Các câu hỏi của con luôn được mẹ đáp lại bằng các câu hỏi của mẹ, mẹ để con tự suy nghĩ về sự việc và tự đưa ra quyết định về lẽ phải trái. Mẹ không bao giờ áp đặt giới hạn lên tinh thần của con. Qua năm tháng mẹ đã chuyển tiếp cho con sự thông thái và hiểu biết của mẹ. Thường thì hai mẹ con vẫn ngồi trên bậc cửa trước phòng khách, và nếu như mẹ không kể cho con nghe các câu chuyện từ cuốc đời mẹ thì đơn giản chúng ta dõi theo sự im lặng. Ở những khoảng khắc như vậy mẹ cho con được cảm nhận thế giới bao quanh ta vĩ đại như thế nào, mối liên hệ giữa con người, thiên nhiên và bầu trời mà người châu Âu vẫn gọi là « Đấng Sáng thế » sâu sắc ra sao. Nhưng mẹ cũng cho con nhận biết hết thảy đều mong manh như thế nào và con người có thể đang tâm làm được những điều gì. Qua mẹ, con đã nhận biết từ sớm rằng tình yêu giữ mọi điều của cuộc sống trong một thế cân bằng. Mẹ Loan yêu quý, trươc sau mẹ vẫn là tấm gương của con.

Hôm nay, bốn mươi lăm năm sau, con muốn thực hiện lời hứa mà con đã đưa ra với mẹ lúc sáu tuổi, khi mà con thỉnh cầu, mẹ đã kể lại cho con nghe về cuộc đời của mẹ.

Thế giới cần được biết qua cuốn sách này, mẹ là một con người tuyệt vời nhường nào.

Hãy để con chỉ ra cho mọi người rằng mẹ của con, tuy bản thân gặp nhiều đau khổ và hy sinh, nhưng suốt cuộc đời vẫn có khả năng mang lại tình yêu cho người thân của mình ra sao.

Nếu bạn đọc những trang sách này đặt câu hỏi, làm sao trái tim của mẹ từng tan vỡ bao lần mà vẫn luôn tìm lại được sức mạnh và hy vọng, thì câu trả lời của tôi là: Trái tim của mẹ quá lớn.

Mẹ hãy dẫn hướng ngòi bút cho con, mẹ Loan

Isabelle Müller

Tác giả Isabelle Müller.